სად არის და რას საქმიანობს საქართველოს ცეკას პირველი მდივანი ჯუმბერ პატიაშვილი

წარსულში ჯუმბერ პატიაშვილი საქართველოს ცეკას პირველი მდივანი იყო, ამ სტატუსის მქონე ადამიანი საქართველოს ბევრი არ ჰყოლია... 1989 წლის 9 აპრილის ტრაგედიის შემდეგ თბილისი დატოვა და საცხოვრებლად მცხეთაში გადავიდა. საკუთარი ეზო-კარი ძალიან უყვარს, სხვაგან ყოფნა ვერც კი წარმომიდგენიაო, - ამბობს. პროფესიით აგრონომია, ასოცირებული პროფესორი, უყვარს ბუნება და დარგი, რომელსაც წლების განმავლობაში სწავლობდა. ბატონმა ჯუმბერმა მცხეთაში გულთბილად გვიმასპინძლა.

- საქმე, რასაც თქვენ ამ გაზეთისთვის აკეთებთ, მნიშვნელოვანია ქვეყნ­ისთვის. საუბარს ცოტა შორიდან დავ­იწყებ, საქართველო გეოგრაფიული მდებარეობით, კლიმატით, ნიადაგის შემადგენლობით უნიკალურია. იმდენი მცენარეული კულტურა, რაც ჩვენთან იყო, მათ შორის ხორბლის სახეობა, არსად ყოფილა. ჩვენს ქვეყანას შეეძლო მარცვლეული კულტ­ურებით, მსოფლიოში ერთ-ერთი გენეტიკური ფონდი შეექმნა. ამ საკითხით იაპონელები ჯერ კიდევ დიდი მეცნიერის, ნიკო კეცხოველის სიცოცხლეში დაინტერესდნენ, ხორბლის 24 სახეობიდან 14 ქართული გახლდათ.

ადრე ჩვენი წინაპარი რას მიირ­თმევდა­, კარგად აქვს აღწერილი ივანე ჯავახიშვილს "ეკონომიკურ ისტორიაში", რომელსაც საზოგადოება ნაკლებად იცნობს. მასვე აქვს შესწავლილი თითქმის ყველა მცენარეული კულტურა...

საქართველოს უნიკალურობა იმ­ა­­შ­იც გამოიხატება, რომ მსოფ­ლიოში აღიარებული 1300-1400 ყურძნის ჯიშიდან 600-650 ქართულია. მათი ნერგებიც ევროპაში ყოველთვის ჩვენგან გაჰქონდათ.

- რატომ ვერ შეძლო საქართველომ ამ ყველაფრის შენარჩუნება?

- ზოგი იტყვის, საბჭოთა პროპაგანდას­ ეწევაო, მაგრამ კოლექტიური მეურნეობა­ არ უნდა გაუქმებულიყო. ჭკვიანი ხალხია ებრაელები და სწორედ ასეთი მეურნეობის­ ანალოგი, კიბუცი აქვთ შექმნილი. კოლექ­ტიურ მეურნეობაში მუშაობა ადამიანს ბევრ რამეს აძლევს როგორც ეკონომიკურად, ისე სოციალურად. ასევე აჩვევს წესიერებას. ჩვენ ყველაფერი ერთმანეთში ავურიეთ და თუკი კოლმეურნეობაში ვინმე რამეს არღვე­ვდა, სისტემას მივაწერეთ...

- ე.ი. კოლმეურნეობა უნდა შენარჩუნებულიყო?

- იმ ფორმით არა, რადგანაც საწყისი­ ბაზა მაინც საბჭოური იყო, მაგრამ არც ასე უნდა განადგურებულიყო. დღეს არავინ­ აღიარებს, რომ თავად ქართველებმა დავ­ანგრიეთ სოფლის მეურნეობა, მრეწველობა­ და მთლიანობაში, ეკონომიკა. თანაც კოლმე­ურნეობის მიწის ნაკვეთები ისე გადანაწილდა, ისეთებმა მიითვისეს, მიწასთან შეხება­ რომ არ ჰქონიათ. გლეხკაცი კი უსაქმურად დარჩა, სოფელში ასპარეზი მოეშალა.

- პროფესიით აგრონომი და ასოცირებული­ პროფესორი ბრძანდებით. თქვენს დარგში ლექც­იებს ხომ არ კითხულობთ?

- არა... მიწათმოქმედებასა და მემინდვ­რეობაში საკანდიდატო დისერტაცია 1966 წელს დავიცავი. 9 აპრილის საშინელი ტრაგედიის შემდეგ, საცხოვრებლად მცხეთაში­ გადმოვედი. ეს მიწათმოქმედების ინსტიტუტის დასახლება გახლავთ და როცა მისი დი­რექტორი გახლდით, ამ ეზო-კარშიც მაშინ დავსახლდი. ეროვნული მოძრაობიდან მოსულმა მთავრობამ ეს ინსტიტუტი­ გააუქმა­ და წელიწადზე მეტი უმუშევარი ვიყავი.­ მოგვიანებით ინსტიტუტი სასამართლოს წესით დავიბრუნეთ.

ბუნება, სოფლის მეურნეობა, მიწათმოქმედება თავიდანვე მიყვარდა, მამაც აგრონომი, მექანიზატორი მყავდა. შინ ამ სფეროს­ სერიოზული ლიტერატურა გვქონდა და მეც ოჯახიდან დავინტერესდი. ამ დარგის გარეშე ქვეყანა ვერ განვითარდება. ყველა კუთხეში ყველაფერი კარგად რომ იყოს, მოს­ახლეობა დასაქმდებოდა... ადრე კაცს სოფელში უმუშევრობისთვის პასუხს სთხოვდნენ, მაგრამ ახლა ვინ მუშაობს?! ახალგაზრდებს საქმე არ აქვთ... ნახევარი საქართველო­ ემიგრაციაშია.

იხილეთ გაგრძელება