აფხაზები რუსულ უმაღლეს სასწავლებლებში აფხაზური ენის გამოცდის დაშვებას ითხოვენ

აფხაზეთში აბიტურიენტების გამოცდების ჩაბარების სისტემასთან დაკავშირებით ცვლილებებს ითხოვენ. აფხაზეთის ე.წ. განათლების მინისტრმა ადგურ კაკობამ განაცხადა, რომ ის აბიტურიენტები, რომლებიც სკოლის დამამთავრებელი გამოცდებისას აფხაზური ენის გამოცდას ცალკე არ ჩააბარებენ, რუსეთის სასწავლებლებში განსაზღვრულ ლიმიტში არ დაიშვებიან...

"რამდენიმე წლის წინ იყო ასეთი პრაქტიკა - ტარდებოდა სამი გამოცდა და მათ შორის ერთ-ერთი აფხაზური ენა იყო. ამ საგანში აღებული ნიშანი საერთო ქულაზე აისახებოდა. ახლა ასეთი რამ აღარ არსებობს, რადგან ამ გამოცდებს ატარებს და ორგანიზებას უწევს Россотрудничество (დსთ-ის საქმეების, უცხოეთში მცხოვრებ თანამემამულეთა და საერთაშორისო ჰუმანიტარული თანამშრომლობის ფედერალური სააგენტო). მათთან გვქონდა მოლაპარაკება, რათა აფხაზური ენის გამოცდაც ჩატარდეს, მაგრამ შეთანხმება ვერ შევძელით.

"მათი არგუმენტი ასეთია, რუსეთის სასწავლებლებში ჩაბარების მსურველ აბიტურიენტებს აფხაზური ენა არაფერში სჭირდებათ..." - აცხადებს კაკობა, რომლის თქმითაც, ნებისმიერმა სტუდენტმა, რომელსაც თუნდაც სხვა ქვეყანაში განათლების მიღების პრეტენზია აქვს, "სახელმწიფო ენა" უნდა იცოდეს.

აფხაზეთში რუსეთის ე.წ. ელჩის სემენ გრიგორევის თქმით, "მოკავშირეობისა და სტრატეგიული პარტნიორობის" შეთანხმების ფარგლებში, რუსეთმა აფხაზური ენის განვითარებისა და მხარდაჭერის პირობა დადო, "თუმცა, მე ამ ორ პროცესს, ენის განვითარებასა და გაძლიერებას, აფხაზი აბიტურიენტების რუსეთის ხელმძღვანელობის მიერ დაწესებულ კვოტაში არ ავურევდი, რომელიც რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ, განათლების სამინისტროსგან დამოუკიდებლად დააწესა და წესებზეც ის მუშაობს... ასე რომ, ამ სიტუაციაში იძულებული ვართ, განათლების სამინისტროს ცალმხრივი გადაწყვეტილება, კვოტების წარმოდგენასთან დაკავშირებით არაკორექტულად მივიჩნიოთ..." - აცხადებს გრეგორევი.

აფხაზეთის "პრეზიდენტის" მრჩეველი კულტურასა და განათლებაში, ვლადიმირ ზანთარაია პრობლემას ასე აფასებს - "ჩვენ მათ ვუშვებთ რუსეთის უმაღლეს სასწავლებლებში იმისთვის, რომ კარგ სპეციალისტებად ჩამოყალიბდნენ. ადამიანი მიდის დიპლომატიის შესასწავლად რუსეთისა და აფხაზეთის შეთანხმების ფარგლებში, რათა ის დაბრუნდეს აფხაზეთში და თავისი ქვეყანა წარმოადგინოს სხვა ქვეყნებთან. როგორ გააკეთებს ამას, თუ თავის ენაზე საუბარს ვერ შეძლებს?.." - აცხადებს ზანთარაია, რომლის თქმითაც, აფხაზურ სკოლებში მშობლიური ენის გაძლიერება უნდა დაიწყოს.

აფხაზური მედია 1957 წელს იხსენებს, როდესაც "დმიტრი გულიამ ნიკიტა ხრუშჩოვს გაუგზავნა წერილი, სადაც აფხაზური ენის გადარჩენაში დახმარებას სთხოვდა - ამის გარეშე ჩვენი პატარა ერი განადგურდება, რადგან ახლა ჩვენს ენას ყურადღება და დახმარება სჭირდებაო".

ფაქტს სოციალურ ქსელებში აფხაზების მწვავე კრიტიკა მოჰყვა. მათი თქმით, რუსეთის უმაღლესი სასწავლებლების ლიმიტის შევსება, როგორც წინა წლებში, ახლაც გავლენებითა და ნაცნობობით მოხდება. "აფხაზური ენის ცოდნა-არცოდნა მხოლოდ მიზეზია, რათა აბიტურიენტები "ჩემიანად" და "სხვისიანად" დავყოთ. თორემ აფხაზური უმაღლესის დონისთვის, იმათაც კი არ იციან, ვინც მის პედაგოგობას იბრალებს..." - წერენ აფხაზები სოციალურ ქსელში.

ადგილობრივები ასევე მწვავედ აკრიტიკებენ რუსეთის მიდგომას აფხაზური ენის მიმართ. მათი თქმით, "Россотрудничествo მათ უწესებს კვოტას იმისთვის, რომ აფხაზმა აბიტურიენტებმა სრულფასოვანი განათლება მიიღონ, თუმცა ჩვენმა ახალგაზრდა სპეციალისტებმა რუსეთში კი არა, აფხაზეთში უნდა იმუშაონ და თუ მათ აფხაზური ენა არ ეცოდინებათ, სამშობლოში რა უნდა აკეთონ?.. შესაბამისად თუ არჩევანის წინაშე დავდგებით, ჯობია ჩვენმა ახალგაზრდებმა ადგილობრივ უნივერსიტეტებში მიიღონ განათლება..."

"ანუ რა გამოდის, რუსეთი გვეუბნება, მე გიწესებთ თამაშის წესებს, თუ გინდათ კი ბატონო, თუ არადა, კარგად იყავითო... ახლა ჩვენ უნდა გადავწყვიტოთ რა გვირჩევნია. საქმე ის არის, რომ ეს ჩვენი მხრიდან აკვიატებას ჰგავს, თორემ ბოლოს არც მახსოვს აფხაზური საუბარი როდის მოვისმინე... რუსული თავისთავად მივიღეთ მშობლიურად და ეს კარგად იცის რუსეთმაც..." - წერს სოხუმელი კლარა აგუმა.