"აფეთქებებისა და წივილ-კივილის ხმა გვესმის" - სირიაში ჩარჩენილი ქართველების ნაამბობი
ალბათ, მსოფლიოში არ არსებობს კუთხე, სადაც ქართველს არ შეხვდებით და მნიშვნელობა არა აქვს, ამ ქვეყანაში ომია თუ მშვიდობა. გამონაკლისი არც სირიაა. ისე, ამ ქვეყანაში უკვე სამი წელია მძვინვარებს სამოქალაქო ომი და თქვენს მონა-მორჩილს რატომღაც ეგონა, რომ ქართველებს უკვე კარგა ხნის წინ დატოვებული ექნებოდათ ეს სახელმწიფო. თუმცა მას შემდეგ, რაც სირიაზე აშშ-ის მხრიდან დარტყმის ალბათობამ რეალური კონტურები შეიძინა, საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრომ "აღმოაჩინა", რომ ამ ქვეყანაში 22 ქართველი იყო ჩარჩენილი. ისინი დახმარებას ითხოვენ და იმედია, ოფიციალური თბილისი შესაბამის ზომებს ოპერატიულად მიიღებს და როდესაც "ყველა სიახლის" ეს ნომერი დღის სინათლეს იხილავს, ქართველები უკვე სამშვიდობოს იქნებიან გასულები.
ნარგიზა ლომთათიძე: 10 წელია სირიაში ვცხოვრობ და ვმუშაობ. აქ ძირითადად ქალები ვართ სამუშაოდ ჩამოსული. დიდი შრომისა და წვალების ფასად ვახერხებთ საქართველოში ოჯახების რჩენას. მანდ რომ ვერაფერი ვიხეირეთ, იმიტომ წამოვედით აქეთ წლების წინ. ზოგი მაღაზიაში მუშაობს, ზოგს თავად აქვს მცირე ბიზნესი, ძირითადად ვვაჭრობთ. ჩვენ თუ არ ვიმუშავეთ, ოჯახები შიმშილით ამოგვიწყდება. თუმცა ახლა მთავარია, გადავრჩე და სამსახურს როგორმე ვიშოვი. რამე რომ მომივიდეს, ჩემს შვილებს ვიღა არჩენს?
- რა ხდება ახლა დამასკოში, რა ვითარებაა ქუჩებში? (ინტერვიუ ჩაწერილია 3 სექტემბერს)
- ქალაქის ცენტრალურ ნაწილში სიმშვიდეა, მაგრამ აფეთქებების, სროლისა და წივილ-კივილის ხმა ჩვენამდეც აღწევს. ბევრმა საცხოვრებელი დატოვა და ბავშვები გახიზნა. არავინ იცის, როდის დაიწყება ქალაქის ცენტრალური უბნების შტურმი. მოსახლეობის დიდი ნაწილი ბეირუთში მიდის, ვისაც შესაძლებლობა აქვს, თურქეთში გადადის. ბოლო ხანს ძალიან დაიძაბა მდგომარეობა, აქამდე ქვეყანას იმიტომ არ ვტოვებდით, რომ მოსალოდნელი სამხედრო ინტერვენციის შესახებ არაფერი ვიცოდით.
- სირიის მოსახლეობის განწყობა როგორია?
- დამასკოელთა უმეტესობა ბაშარ ალ ასადის მხარდამჭერია და მზად არის, იბრძოლოს მისთვის. ამბობენ, რომ ტელეფონებიც ისმინება და ხალხი დიდ სიფრთხილეს იჩენს. არც მე მინდა პოლიტიკაზე ტელეფონით საუბარი...
- რატომ თქვით უარი 1-ელ სექტემბერს საქართველოში წამოსვლაზე? საგარეო საქმეთა სამინისტრომ განაცხადა, რომ თქვენთვის ავიაბილეთები უკვე შეძენილი ჰქონდათ.
- ბეირუთში რომ გაგიშვან, 4-5 დღე რიგში უნდა იდგე. ვეღარ ვასწრებდით იქ ჩასვლას. რამდენიმე დღით ადრე თუ არ გაგვაფრთხილებენ, ისე აზრი არა აქვს ბილეთების შეძენას. აქ ძირითადად 60 წელს გადაცილებული ქალები ვართ და ბეირუთში ქუჩაში ხომ ვერ ვიცხოვრებთ. იქ ძალიან სიძვირეა. ინფლაცია მოხდა. რაღაც კაპიკები გვქონდა შეგროვილი და ისიც გაუფასურდა. მშიერი მოვკვდებით ბეირუთში და თან ქუჩაში უნდა დავიძინოთ. გასაყიდი საქონელიც დავკარგეთ ამ არეულობაში და არაფერი აღარ გაგვაჩნია. ველოდებით, რომ დაგვირეკავს საკონსულოს წარმომადგენელი და გადაწყდება ჩვენი თბილისში დაბრუნების ამბავი. ოღონდ ეგ არის, რომ ტრანზიტით ფრენა არ შეგვიძლია, რადგან დამატებით ბარგზე 35-40 დოლარის გადახდა მოგვიწევს, ამის შესაძლებლობა კი არ გვაქვს. გვინდა პირდაპირ თურქეთში გავფრინდეთ და იქიდან რამენაირად დავბრუნდებით საქართველოში, თუნდაც ფეხით გადავალთ აჭარაში. გაიგეთ, რომ არ გვაქვს ფული, ამდენი წლის შრომა და დანაზოგი წყალში ჩაგვეყარა. ქართულ მხარეს ალტერნატივას ვთავაზობთ - რადგან საგანგებო მდგომარეობაა, ნახევარი საათით ქართველებისთვისაც გახსნან თურქეთის საზღვარი და გემით წავალთ თურქეთში. საკონსულო ძალიან გვეხმარება და გვერდით გვიდგას, მაგრამ საკონსულოს წარმომადგენლები მინისტრები არ არიან, მსგავსი გადაწყვეტილებები რომ მიიღონ. აქ საქართველოს საელჩოც კი არ არის. ისევ საგარეო საქმეთა სამინისტროს, პირადად ქალბატონ მაია ფანჯიკიძეს ვთხოვთ დახმარებას. როგორმე აქედან უსაფრთხოდ გაგვიყვანონ და მერე საკუთარ თავსაც მივხედავთ და ოჯახებსაც.
მეგი კურცხალია:
- თქვენ ახლა გაიგეთ, სირიაში ასე რომ დაიძაბა მდგომარეობა, მაგრამ ბოლო ორი კვირაა ამ დღეში ვართ. ჯერ ყველა ობიექტი და სახელმწიფო სტრუქტურა ჩვეულებრივად მუშაობს, მაგრამ როდის დაგვარტყამენ, კაცმა არ იცის, თან დამასკოში ვართ...
- აქამდე რატომ არ ეცადეთ ქვეყნის დატოვებას?
- ყველა საზღვარი ჩაკეტილი იყო, თანაც არც გვეგონა, ასე თუ დაიძაბებოდა მდგომარეობა.
- თავდაპირველად გავრცელდა ინფორმაცია, თითქოს სირიაში ქართველები არ იყვნენ...
- ეს იმიტომ, რომ საელჩოში აღრიცხვაზე არ ვიყავით. უკვე 6 წელია სირიაში ვცხოვრობ და ვვაჭრობ. სამი წელია, საქართველოში არ ვყოფილვარ. ვიზაზე ვადის გასაგრძელებლად ბეირუთის საზღვარზე მიწევდა გადასვლა. ალბათ სხვებიც ასე იქცეოდნენ, ამიტომაც ფიქრობდნენ, რომ არ იყვნენ ქართველები სირიაში. ძალიან მძიმე ვითარებაა, ამას ინფლაციაც დაემატა, ერთი ამერიკული დოლარი 800 სირიული ფუნტი ღირს, დოლარიც აღარ იშოვება არსად, უმძიმეს პირობებში ვართ, ფულიც აღარ გვაქვს, ვზივართ სასტუმროში და ველოდებით, რა მოხდება, რა გადაწყვეტილებას მიიღებს მსოფლიო. ტელევიზიით შევიტყვეთ, რომ ჩვენი ელჩი ცდილობს გაგვიყვანოს აქედან, მაგრამ როდის მოხერხდება, არ ვიცით. ამბობენ, რომ 9 სექტემბრამდე სიმშვიდე იქნება, მაგრამ რისგან ვართ დაზღვეული?
- საგარეო საქმეთა სამინისტრომ განაცხადა, ავიაბილეთები დაჯავშნილი იყო, მაგრამ ქართველებმა უარი განაცხადეს ქვეყნის დატოვებაზეო, მართალია?
- სამინისტრომ მართლაც შეიძინა ჩვენთვის ბილეთები, მაგრამ ბეირუთში ხომ უნდა ჩავიდეთ? 5-დღიანი რიგებია, ფულია საჭირო იქ ჩასასვლელადაც, მოგვიანებით ფული კი ვიშოვეთ, მაგრამ ყველა მძღოლმა უარი გვითხრა ბეირუთში გადაყვანაზე. ახლა ველოდებით, იქნებ თურქეთისკენ გაგვიხსნან ერთი საათით გზა, უკვე მივმართეთ შესაბამის უწყებებს და ვნახოთ, რა იქნება. თუ ახლა ცოცხლებმა გამოვაღწიეთ, აქ აღარასოდეს ჩამოვალთ.
თამარ ბოჭორიშვილი
ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"
(გამოდის ოთხშაბათობით)
ქართველი ჟურნალისტის და ამერიკელი დიპლომატის ქორწილი ვაშინგტონში - "ძალიან ბედნიერები ვართ, რომ ვიპოვეთ ერთმანეთი"
უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეობის ყოფილი კანდიდატი თამთა თოდაძეზე - "რა ბრიჯიტ ბარდო ესა მყავს, რა აბია ასეთი ნეტავ"
