სასტუმრო "მაჟესტიკის" სარდაფები - რატომ უნდა წაიკითხოთ დეტექტიური ჟანრის კლასიკური ნაწარმოები
ჟორჟ სიმენონი მსოფლიო ლიტერატურის, განსაკუთრებით კი დეტექტიური ჟანრის ერთ-ერთი გამორჩეული ფიგურაა. მისი ნამუშევრები ათწლეულებს მოიცავს და მისი წიგნების პერსონაჟები, განსაკუთრებით კომისარი მეგრე, ფრანგული დეტექტიური რომანის სიმბოლოდ იქცნენ. სიმენონი იყო არაჩვეულებრივად ნაყოფიერი მწერალი, რომელმაც შექმნა 400-ზე მეტი რომანი და მოთხრობა. მის ყველაზე ცნობილ ნამუშევრებს შორის არის - სასტუმრო "მაჟესტიკის" სარდაფები.
1903 წელს ლიეჟში დაბადებული ჟორჟ სიმენონი ადრეული ასაკიდან იყო დაინტერესებული ლიტერატურითა და ჟურნალისტიკით. კარიერის დასაწყისში წერდა სტატიებსა და ესსეებს, რამაც საშუალება მისცა ღრმად გარკვეულიყო ჩვეულებრივი ადამიანების ცხოვრებაში. ეს შემდგომში მისი რომანების ერთ-ერთი მთავარი მახასიათებელი გახდა.
სიმენონის ყველაზე დიდი მიღწევა არის მისი უნარი, შექმნას მრავალშრიანი, ფსიქოლოგიურად მდიდარი პერსონაჟები და მკითხველის ყურადღება ინტენსიური სიუჟეტით შეინარჩუნოს. სწორედ ეს ხდის მის რომანებს ასე დასამახსოვრებელს და უნივერსალურს.
რომანი "სასტუმრო "მაჟესტიკის" სარდაფები“ (1942 წ.) არის ერთ-ერთი წიგნი სერიიდან კომისარ ჟიულ მეგრეს შესახებ. სიუჟეტი ვითარდება იდუმალი მკვლელობის ირგვლივ, რომელიც მდიდრულ პარიზულ სასტუმრო „მაჟესტიკში“ მოხდა. სასტუმროს ერთ-ერთ სარდაფში აღმოჩენილი იქნა ამერიკელი ბიზნესმენის ცოლის ცხედარი - იდუმალი და მიმზიდველი ქალის, სახელად მარტინ დორსის. მისმა გარდაცვალებამ გამოიწვია შოკი ელიტაში და კომისარი მეგრეც ამ საქმის გამოძიებას იწყებს...
სიმენონი საოცარი ოსტატობით ქმნის ატმოსფეროს, რომელშიც დამალული ინტრიგები და სოციალური კონტრასტები აღმოჩნდება დანაშაულის ამოხსნის გასაღები. სასტუმროს სარდაფები ხდება ადამიანის ბუნების იმ ბნელი და ფარული მხარეების მეტაფორა, რომელსაც მეგრე ყოველ ნაბიჯზე ხვდება.
კომისარი მეგრე არ არის მხოლოდ დეტექტივი. ის არ ეყრდნობა წმინდა ლოგიკას, მაგალითად, შერლოკ ჰოლმსის მსგავსად, ან ძალასა და ინტუიციას, როგორც დეტექტიური რომანის მრავალი სხვა გმირი. მეგრე დამკვირვებელი და ფსიქოლოგია, რომელიც ფიქრობს არა მხოლოდ მტკიცებულებებზე, არამედ საქმის მონაწილეთა მოტივებზე, პერსონაჟებზე და ემოციებზე.
"სასტუმრო "მაჟესტიკის" სარდაფებში" მეგრე კვლავ გვამოგზაურებს ადამიანური ვნებებისა და მანკიერებების სამყაროში, ცდილობს გაიგოს, რამ გამოიწვია ტრაგედია.
რომანის ერთ-ერთი ცენტრალური თემა სოციალური უთანასწორობაა. სიმენონი ოსტატურად გვაჩვენებს, თუ როგორ შეუძლია სოციალური კიბის სათავეში მყოფ ცხოვრებას, თავისი პრივილეგიებითა და სიმდიდრით, ღრმა მორალური წინააღმდეგობებისა და ბნელი საიდუმლოებების დამალვა. საზოგადოების სათავეში მყოფი ადამიანები არ არიან დაცული სისუსტეებისა და მანკიერებისგან და სწორედ ეს სისუსტეები ხდება ხშირად ტრაგედიების მიზეზი. გარდა ამისა, სიმენონი ყურადღებას აქცევს გაუცხოების თემას. რომანის ბევრი პერსონაჟი, მათ შორის თავად მსხვერპლიც, გარეგანი კეთილდღეობის მიუხედავად, განიცდის შინაგან იზოლაციას. ამ თვალსაზრისით, „სასტუმრო „მაჟესტიკის“ სარდაფები“ შეიძლება წავიკითხოთ არა მხოლოდ როგორც დეტექტიური ამბავი, არამედ როგორც ფსიქოლოგიური დრამა.
ეს რომანი დღესაც აქტუალურია, რადგან ის ბადებს კითხვებს, რომლებიც ეხება არა მხოლოდ დანაშაულს, არამედ ადამიანის მორალისა და საზოგადოების ბუნებას. ჟორჟ სიმენონის წიგნების ეკრანიზაცია და ადაპტაცია გრძელდება ტელევიზიასა და კინოში. კომისარ მეგრეს პერსონაჟმა შთააგონა დეტექტივი მწერლების მრავალი თაობა და გამოძიების ჩატარების მისი მეთოდი, რომელიც ეფუძნებოდა ადამიანის ფსიქოლოგიის ყურადღებას, გახდა ჟანრის ერთ-ერთი სტანდარტი.
ჟორჟ სიმენონი თავის რომანში „სასტუმრო „მაჟესტიკის“ სარდაფები“ კიდევ ერთხელ ავლენს თავის უნარს რთული ადამიანის პერსონაჟების გამოსახვისა და მომხიბლავი დეტექტიური ისტორიის აგებაში. ეს ნამუშევარი, ისევე როგორც სხვა მრავალი წიგნი სერიის კომისარ მეგრეს შესახებ, რჩება მსოფლიო ლიტერატურული მემკვიდრეობის მნიშვნელოვან ნაწილად, რომელიც წარმოადგენს ფსიქოლოგიური დრამისა და კლასიკური დეტექტიური სიუჟეტის იდეალურ სინთეზს.
გამომცემლობა „პალიტრა L”ჟორჟ სიმენონის ათტომეულს ქართულ ენაზე გამოსცემს. სერიის ფარგლებში, 16 სექტემბრიდან „ბიბლუსის“ ქსელში ხელმისაწვდომი იქნება მეოთხე ტომი: „სასტუმრო „მაჟესტიკის“ სარდაფები“, სპეციალურ ფასად: 10 ლარად.
წიგნის შეძენა ასევე შესაძლებელია გამომცემლობის საიტზე: www.palitral.ge
R