"ექიმი მეუბნება, ნაღმზე ზიხარ, ოპერაცია სასწრაფოდ გასაკეთებელიაო... ზოგადად, მამა სულ განიცდიდა ჩემს ამბებს, კლინიკური სიკვდილიც კი გამოვიარე" - მიხეილ რამიშვილის ხიფათიანი ცხოვრება: უცნობი ამბები ცნობილ მუსიკოსზე
ხელჯოხით დადის, მაგრამ ვინც მისი ცხოვრების ამბები არ იცის, იმ ხელჯოხს მის ერთგვარ აქსესუარად აღიქვამს. გარეგნულად, თუ კარგად არ დააკვირდები, არაფერი ეტყობა. რეალურად კი მსგავსი ხიფათი, რაც ცხოვრების მანძილზე გადახდენია, იშვიათია.
მიხეილ რამიშვილი თბილისურ, კოლორიტულ ოჯახში დაიბადა, ოთარ რამიშვილის შვილია და ბუნებრივია, მუსიკას ბავშვობიდან ეზიარა. ნიჭიერთა ათწლედში სწავლობდა, კონსერვატორიაში ვიოლინოს განხრით მიიღო განათლება. მეტსახელად "სკრიპკასაც" ეძახდნენ...
ამბობს, რომ ბავშვობიდან არ უყვარდა, თუ ვინმეს უსამართლოდ ჩაგრავდნენ. ამიტომ კონსერვატორიის დამთავრების შემდეგ სამართალმცოდნეც გახდა, იურიდიული განათლება მიიღო. დღეს ორივეა - მუსიკოსი და ადვოკატი...
მიხეილ რამიშვილს არაერთი განსაცდელის გამო ჯანმრთელობის ურთულესი პრობლემების დაძლევა მოუხდა.
- როგორც მშობლებისგან ვიცი, 9 თვის ასაკში, პარაგრიპი შემეყარა. საავადმყოფოს პალატაში, სადაც მომათავსეს, იმ ჩვილებში, ყველაზე მძიმე ვიყავი. ჩემებს ხელი ჰქონდათ ჩაქნეული, იმ 14 პაციენტიდან 13 დაიღუპა და მე გადავრჩი.
- ეს ამბავი მგონი, თქვენი მომავალი ხიფათიანი ცხოვრების რაღაცნაირი სიგნალი აღმოჩნდა... კავსაძის ქუჩაზე იზრდებოდით, ზოგადად, ქუჩა რა როლს თამაშობდა თქვენს ცხოვრებაში?
- ვერ ვიტანდი, ვინმეს თუ ჩაგრავდნენ, უსამართლოდ ექცეოდნენ, ყოველთვის ვუპირისპირდებოდი. არ ჰქონდა მნიშვნელობა, ვისი შვილი იყო და რომელ უბნელი. ჩემი პრინციპი მქონდა, ადამიანის დაჩაგვრა და მის მიმართ უსამართლოდ მოქცევა არ შეიძლება. მე, ჩემი ძმები და სამეგობრო ყოველთვის ამ პრინცით ვცხოვრობდით, - არასდროს დაგვეჩაგრა ადამიანი, რომელიც ამას არ იმსახურებდა.
თან ნიჭიერთა ათწლედში ვსწავლობდი, ვიოლინოზე ვუკრავდი. მუსიკოსები მაშინ ქუჩაში სხვანაირად იყვნენ აღქმული. გარეთ რომ გამოვდიოდი, - „ე „სკრიპკა“ - ეს ვიღაცას რომ დაეძახა - ამაზე ჩხუბი მიდიოდა. ვუკრავდით, მაგრამ ვაჟკაცობაც გაგვაჩნდა. ჩხუბი კი ხდებოდა, მაგრამ ერთმანეთისთვის მტრები არასდროს ვყოფილვართ, დავძმაკაცდებოდით ხოლმე.
- კავსაძელობას რა დადებითი და უარყოფითი თვისება ჰქონდა?
- მამაჩემს აქვს ასეთი სტროფები - „ყველა თავის საფიქრალით ტკეპნის გზას და ტკეპნის შარას,/ და მათ შორის ბედგამწყრალი საიდუმლოს გულში მალავს,/ ზოგი სევდით, ზოგი ღიმით, მიმოყვება ნაცნობ ქუჩებს,/ ეს ქუჩაა ჩვენი ბედი, ზოგს კაცს ხდის და ზოგს აფუჭებს“. ქუჩაც თავისებური „აკადემიაა“... მერე ერთი ადგილიდან მეორეზე რომ გადაადგილდე, იქ ხომ უნდა გაიარო? ჩიტი ხომ არ ხარ, გადაფრინდე. ვაკიდან მთაწმინდაზე რომ მივდიოდი, ვერა უნდა გამევლო, ჰოდა, ყველა უბანი და ქუჩა თავისებურად რაღაცას გვაძლევდა. გააჩნია, როგორ გაითავისებ და მიიღებ. რა ღირებულებების მქონე ხარ, რა არის შენთვის მთავარი. აქ იმას არ ვგულისხმობ, 24 საათი ქუჩაში იდგე და არაფერი აკეთო. ქუჩა კომუნიკაცია, ურთიერთობაცაა... ეს ყველაფერი შენს ნამდვილ სახეს გამოაჩენს.
- 90-იანი წლებიდან თქვენი ხიფათიანი ცხოვრება დაიწყო...
- 1990 წლის 1-ელ ნოემბერს ცივი იარაღით მუცლის არეში დამჭრეს, ხოლო თავის არეში - ცეცხლსასროლი იარაღით. თავზე იმან გადამარჩინა, რომ ტყვია აისხლიტა, თუმცა დაზიანება მივიღე. მუცლის არეში მეტი ტრავმა მქონდა. რთული ოპერაცია გამიკეთდა. ღვიძლი სერიოზულად იყო დაზიანებული, მაგრამ ექიმების ოსტატობით ღვიძლის ფუნქცია აღდგა. მაგ დროს ასევე 2-ნახევარი ნეკნი დავკარგე... თავად ოპერაციამ კარგად კი ჩაიარა, მაგრამ ძალიან მძიმედ ვიყავი. მიზეზს ვერ ადგენდნენ. მოსკოვში გადამაფრინეს. ერთ-ერთი ცნობილი კლინიკაში ექიმებმა რომ დამხედეს, ეს მკვდარი რატომ ჩამოიყვანეთ, აზრი არ აქვსო. მაგრამ იქ აღმოაჩინეს, რომ ჟანგბადის მილი, რომელიც ჩადგმული მქონდა და ტვინი ჟანგბადით უნდა მოემარაგებინა, იმ 9 დღის განმავლობაში გადაკეცილი ყოფილა. ფაქტობრივად ტვინი ლამის მკვდარი იყო. ამ მიზეზის დადგენის შემდეგ მოვსულიერდი. საბოლოოდ იმ კლინიკაში 3 თვე დავყავი, რომ ყველაფერი აღმდგარიყო.
- რის გამო მოხდა თქვენი დაჭრა?
- მოსკოვიდან რომ დავბრუნდი, პატრიარქს შევხვდი. ანალოგიური კითხვა დამისვა, რომელსაც ვუთხარი, ეს მხოლოდ მე და ღმერთმა ვიცით-მეთქი... პატრიარქისთვისაც არ მითქვამს, რა მოხდა...
- თუმცა თქვენს ცხოვრებაში ჯანმრთელობის პრობლემა არაერთხელ დადგა.
- 2007 წელს თირკმლის ინფარქტი დამიდგინდა. როგორც ექიმები ამბობენ, რაც ძალიან იშვიათია, თუმცა მე დამემართა... სასამართლო პროცესზე ვიყავი და საშინელი ტკივილი დამეწყო. მანამდეც მქონდა წელის არეში სუსტად გამოხატული ტკივილი, რომელსაც ყურადღება არ მივაქციე. მოკლედ, იმ პროცესიდან კლინიკაში წავედი, ექოზე რომ შემიყვანეს და კომპიუტერული ტომოგრაფია გადაიღეს, თირკმელს სამი ინფარქტი ჰქონდა გადატანილი. მისი დატოვება არ შეიძლებოდა. ამიტომ საჭირო გახდა, ამოკვეთა...
ორგანიზმს ცალი თირკმლით მუშაობა გაუჭირდა, დაიტვირთა, რადგან ორივეს ფუნქცია მეორე, ჯანმრთელმა თირკმელმა შეითავსა. საბოლოოდ, იმუნიტეტმა ყველაფერი შედარებით იოლად გადამალახვინა.
- შშმ პირის სტატუსიც გაქვთ, ეს კი 2011 წელს მიღებულმა თავის ტრავმამ განაპირობა, ხომ?
- მანამდე ერთსაც გეტყვით - ფილტვზეც მაქვს პრობლემა. ერთი ფილტვი მთლად ჯანსაღ მდგომარეობაში არ არის. ამდენმა ტრავმამ დაასუსტა. ნაღვლის ბუშტიც კი ამოჭრილი მაქვს. ისეთი ტკივილი მქონდა, ერთ დღესაც წავედი, გამოვიკვლიე და მისი ამოკვეთაც საჭირო გახდა. ეს 2009 წელს მოხდა.
- ბატონი ოთარი, მამათქვენი ამ თქვენს ამ მოულოდნელ მძიმე ამბებზე რას გეუბნებოდათ?
- ძალიან ნერვიულობდა და განიცდიდა, მის ემოციებს სიტყვებით ვერ გადმოვცემ. მერე მითხრა - „შვილო, უკვდავი კაშეი ხარ. შარიანი ადამიანი არ ხარ, მაგრამ ეს შარი შენ არ გშორდებაო“... მთელი ოჯახი სულ განცდებში იყო. დედაჩემი, ძმები, მეუღლე...
ერთი ასეთი ეპიზოდიც იყო, პატრიარქს რომ შევხდი, მაშინ ბიძაშვილი, მარიკა რამიშვილი მახლდა. უწმინდესმა მითხრა, - ეს არ არის შენი ერთადერთი განსაცდელი, კიდევ რამდენიმე განსაცდელი გექნება... ღმერთმა იმიტომ დაგაბრუნა, რომ ისეთი რამ შექმნა, რასაც მსოფლიო ტაშს დაუკრავსო... მარიკას გაოცებული ვეკითხებოდი - რა უნდა შევქმნა ისეთი, მსოფლიომ ტაში დაუკრას-მეთქი? წლები გავიდა და ჩემი შვილი - ლიზა გაჩნდა...
- ლიზა რამიშვილი საოცარი მუსიკოსია, მას ტაშს არა მარტო საქართველოში, ევროპაშიც უკრავენ...
- ლიზას გარდა 16 წლის ბიჭი, ლუკა მყავს - 8 გზის ჩემპიონია ფარიკაობაში, წარმატებული ახალგაზრდა სპორტსმენია. „ფლამენკოს“ უკრავს გიტარაზე ისე, რომ გიტარა მე არ მისწავლებია - კომპიუტერიდან ისწავლა.
- 2011 წლის თავში დაჭრის ამბავს რომ მივუბრუნდეთ...
- პირობითად დავარქვათ ავარია - მარჯვენა თავის ქალის მხარე საშინელი დალეწილი იყო... ჩემი გადარჩენის შანსი არ იყო... ახლა მარჯვენა მხარეს მაქვს ხელოვნური მასალის სპეციალური რაღაც სხეული, რომელიც იმ დამსხვრეულ ადგილს იკავებს. დროებითია, ჩადგმიდან 6 თვეში უნდა გამომეცვალა, მაგრამ დღემდე მისი გამოცვლა რაღაც-რაღაცებთან არის დაკავშირებული. არადა ეგ უცხო სხეული ტვინს აწვება და პრობლემას მიქმნის. თავის ტკივილებს იწვევს. ინგლისიდან ექიმი, ნეიროქირურგი იყო ჩამოსული და მითხრა, სასწრაფო ოპერაციაა ჩასატარებელიო. მაშინაც გარკვეული მიზეზით გადადება მომიწია.
ეს ჩემი ყველაზე რთული ტრავმა იყო. ოპერაცია ლადო წიქარიშვილმა გამიკეთა. სამი თვის მანძილზე კომაში ვიყავი - ვინ ვიყავი, რა ვიყავი, არაფერი მახსოვდა. გონება დაკარგული მქონდა. ერთი თვე საავადმყოფოში ვიწექი, მერე სახლში გადმომიყვანეს. ჩავარდნილი პაციენტი გახლდით და ხელიც ჩაქნეული ჰქონდათ. 1990 წელსაც ხომ ვიყავი კომაში, მაშინ ალბათ ძნელი წარმოსადგენია, მაგრამ ყველაფერს ვხედავდი, რაც ჩემს თავს ხდებოდა, თითქოს საკუთარ თავს ზემოდან დავყურებდი. ამას კლინიკური სიკვდილი დაარქვეს. გარდაცვლილ ადამიანებთან მქონდა კომუნიკაცია. რაღაც შავ ოთახში ვიყავი და თეთრებში ჩაცმული თეთრწვეროსანი ადამიანი გვერდიდან არ მშორდებოდა... ეს ადამიანი ამ მეორე კომისასაც დავინახე კართან იდგა და იმ დროს ჩემს ძმას დავუძახე - ლევან-მეთქი. დამიბრუნდა გონება. პირველი რაც ვთქვი, რატომ დამაბრუნეთ უკან-მეთქი?!
ბოლოს ყველაფერი რომ დასრულდა, კვლევები ჩავიტარე, კომისიაც გავიარე, ექიმებმა დიაგნოზი რომ ნახეს, ამ დიაგნოზით გადაადგილება და ლაპარაკი არ შეუძლიათო. ვინაიდან მწოლიარე არ ვიყავი და ვლაპარაკობდი კიდეც, მეორე ჯგუფის ინვალიდი მომაკუთვნეს.
- ახლა როგორ გრძნობთ თავს?
- დამრჩა პოსტტრავმული ეპილეფსია. ხანდახან უეცრად ვითიშები. ერთხელ ასეთი გათიშვის დროს 40 წუთი საერთოდ უგონოდ ვიყავი. ამის ნიადაგზე გარკვეულ პრეპარატებს მინიშნავენ, რომ ყოველთვის მობილიზებული ვიყო. ჯოხით იმიტომ დავდივარ, რომ წონასწორობას ვკარგავ. რამდენჯერაც ვცადე ჯოხის გარეშე გადაადგილება, არ გამოვიდა. მაშინ გვერდით სულ ვიღაც უნდა მახლდეს. ამიტომ ექიმებმა ხელჯოხით სიარული მირჩიეს.
ამ ყველაფერმა ბევრი ნეგატიური და პოზიტიური რამ დამიტოვა. თუ აქამდე სხვანაირად იყო ყველაფერი, მერე სხვა ღირებულებებით დავიწყე ყველას და ყველაფრის შეფასება. ის, რაც მარტივი იყო და არაფრად მიმაჩნდა, მეტად დავაფასე. უფრო დამთმობი, რბილი გავხდი. კიდევ ერთი რამ გამახსენდა - სულ პირველად 1990 წელს სანამ დავიჭრებოდი, დედაჩემს ერთი სიზმარი მოვუყევი, რომელიც 7 დღით ადრე ვნახე. მთაზე ვიყავი და გადახტომა მეორე მთაზე მინდოდა. შუაში უფსკრული იყო, მაგრამ მეორე მთის პირას პატარა ფანჯარას ვხედავდი, რომლის მიღმა ულამაზესი მდელო მოჩანდა, არნახული ფერებით. გადავხტი, იმ ფანჯარას შევეჯახე და უფსკრულისკენ მივდიოდი, მაგრამ რაღაც მომენტში ფანჯარა შევლეწე და ლამაზ მდელოზე გავედი... ისე მოხდა, რომ ოჯახში ყველაზე ხიფათიანი მე აღმოვჩნდი...
P.S. სანამ ამ ინტერვიუს გამოსაქვეყნებლად ვამზადებდი, ჩვენთვის ცნობილი გახდა, რომ მიხეილ რამიშვილს ჯანმრთელობასთან დაკავშირებით კიდევ ერთი ახალი პრობლემა აქვს: თოდუას კლინიკაში ჩატარებული კვლევის შემდეგ, გულის აორტის ანევრიზმა დაუდგინდა. ექიმების რეკომენდაციაა სასწრაფო ოპერაცია, რადგან გულის აორტასთან დაკავშირებით სერიოზული პრობლემა დაფიქსირდა.
„ექიმი ზაზა კაციტაძე მეუბნება, ნაღმზე ზიხარ, ოპერაცია სასწრაფოდ უნდა გაიკეთოო. ხომ ყველაფრის ოპერაცია მაქვს ჩატარებული, ერთი გული იყო დარჩენილი და მაგასაც ვიკეთებ,“ - გვეუბნება მიხეილ რამიშვილი. ბატონ მიშას ჯანმრთელობას ვუსურვებთ.
წაიკითხეთ ასევე: