"ერთგან გამოსახულია ჰომოსექსუალი მამაკაცები, რომელთაც თავზე ეშმაკი ადგას" - ჯოჯოხეთის სცენები ნიკორწმინდის ტაძარში

"ა. წ. 1 აგვისტოს, რამდენიმე წლის დაგვიანებით, ტაძრის 1000 წლისთავი აღინიშნა, დაწესდა დღესასწაული "ნიკორწმინდობა", ამოვიდნენ სამთავრობო დელეგაციები და ა.შ. მაგრამ ამ პრობლემისთვის ყურადღება ისევ არავის მიუქცევია. 24 წელია დამოუკიდებელი სახელმწიფო გვქვია და სირცხვილია, რომ ქვეყნის ერთი მთავარი ტაძართაგანი ჭვარტლისგან ვერ გაგვიწმენდია", - გვესაუბრება ისტორიის დოქტორი ბექა კობახიძე:

- ჩემი მშობლიური სოფლის, ნიკორწმინდის ტაძარი 1010-1014 წლებში ააშენა გაერთიანებული საქართველოს პირველმა მეფემ ბაგრატ III-მ მეთექვსმეტე საუკუნემდე აქ მონასტერი ფუნქციონირებდა, ხოლო მე -16 საუკუნეში იმერეთის მეფემ, კიდევ ერთმა ბაგრატ III-მ, რესტავრაცია გაუკეთა და საკათედრო ტაძრად გადააკეთა. XVI-XVII საუკუნეებში, ადგილობრივმა ფეოდალებმა, წულუკიძეებმა და ჯავახაძეებმა ტაძარი ფრესკებით მოახატვინეს.

სწორედ ეს მხატვრობა და მისი უნიკალურობა იქცევს განსაკუთრებულ ყურადღებას. მათ შორის, გამოსარჩევია ჯოჯოხეთის სცენები, სადაც იმქვეყნიური ცხოვრების შესახებ შუა საუკუნეების ქრისტიანთა წარმოდგენებია ასახული. ცოდვილი ხალხი გველეშაპის ყელის გავლით ქვესკნელისაკენ ეშვება, სადაც ნაირგვარი სატანჯველი ელოდება. ერთ სცენაში ნაჩვენებია როგორ ჰყავს ეშმაკს გაკოჭილი ცოდვილი მამაკაცი და მას უკნიდან აუპატიურებს. ამ კაცს დამატებით სატანჯველად ის ქცევია, რომ მწყურვალია, ყელზე კოკით წყალი აქვს ჩამოკიდებული, დალევა კი არ შეუძლია. კიდევ ერთ სცენაში გამოსახულნი არიან სარეცელზე მწოლიარე ჰომოსექსუალი მამაკაცები, რომელთაც თავზე ეშმაკი ადგას.

მოხატულობის დიდი ნაწილი უკავია თავად წულუკიძეთა ფეოდალურ ოჯახს, ისინი ქტიტორებად (ტაძრის მშენებლებად) არიან წარმოდგენილნი. ოჯახის უფროსს ხელში უჭირავს ეკლესიის მაკეტი. აღსანიშნავია, რომ მამაკაცთა უმრავლესობა ქუსლიან ფეხსაცმელებზე დგას და საყურეები უკეთიათ, რაც სპარსულ-ოსმალური კულტურული გავლენის შედეგი უნდა იყოს.

ტაძრის ჩრდილოეთ ნაწილში მოხატულ წულუკიძეების ფრესკას მთელ სიგრძეზე ზემოდან გასდევს კირით გადალესილი ზოლი. კირის ფენის ქვეშ უნდა იყოს საკმაოდ ვრცელი ქტიტორული (აღმშენებლობითი) წარწერა, სადაც აღნიშნული იქნება ამ გვარის მიერ ტაძარზე ჩატარებული სამუშაოები და საგვარეულოს წევრთა სახელები. როგორც ჩანს, ვიღაცას მათი ღვაწლის დაფარვა, წაშლა უნდოდა და ეს წარწერები გადაულესავს. მათი გამოჩენა, სავარაუდოდ, ძვირფას მასალას მოგვცემს ტაძრის განვითარებისა და რაჭის საერისთავოს ისტორიის შესასწავლად. ეს წარწერა, დაახლოებით ისეთივე სტილშია შესრულებული და მოცულობითიც იმხელავე ჩანს, როგორც მარტვილის საკათედრო ტაძარში ქტიტორი თავადების, ჩიქოვანების წარწერა. გადაულესავი დარჩენილა მხოლოდბოლო ორი ასო, სადაც იკითხება "ან", რაც "ამინ"-ს უნდა ნიშნავდეს. წულუკიძეები, დიდი ალბათობით, ღმერთს შენდობას თხოვდნენ და შესანდობარსაც "ამინ"-ით ასრულებდნენ. ზოლის შუაში, იქ სადაც კირი გაცრეცილა, ნაწილობრივ ჩამოცვენილა, ნათლად იკითხება მხედრული ასოების კონტურები.

გაგრძელება