რამდენიმე დღის წინ თედო სახოკიას ჩანაწერებს - "მოგზაურობანი საქართველოში" გადავაწყდი. წიგნი იწყება ფრაზით: "როცა ჩვენი სამშობლოს დედაქალაქი ერთ მთლიან გახურებულ თონეს წარმოადგენს, როცა ადამიანი აქ სასუნთქავ ჰაერს ამაოდ დაეძებს, ამ დროს აქედან გასვლას ნეტავ, რამე თუ სჯობს!" - ამ ფრაზამ ფიქრებით გამიტაცა ქალაქიდან და ჩემი სოფლის ბაწარივით დაგრეხილ ბილიკებზე გამიყვანა. პატარაა ჩემი სოფელი, მაგრამ ძალიან მდიდარი თავისი წარსულით.
***
პირველი ბიბლიოთეკა
1892 წელს სოფელ აკეთში გაიხსნა ბიბლიოთეკა, რომელიც პირველი იყო არა მარტო გურიაში, არამედ - საქართველოში. 1997 წლის ბოლოსთვის ფონდი შეადგენდა 1200 წიგნს, 1348 მკითხველით. აკეთის ბიბლიოთეკას სტუმრობდნენ: დიმიტრი ბაქრაძე, ივანე ჯავახიშვილი, ზაქარია ფალიაშვილი და სხვები. 1900 წელს გაიხსნა ქოხ-სამკითხველოები ლანჩხუთში და ლანჩხუთის სოფლებში: სუფსაში, აცანაში, მამათში, ნიგოითსა და ჩოჩხათში. 1976 წელს ლანჩხუთის რაიონულ ბიბლიოთეკას ეწოდა ცენტრალური ბიბლიოთეკა. ცალკე გამოეყო საბავშვო და საქალაქო ბიბლიოთეკები. მოსახლეობისთვის ხელმისაწვდომი იყო არა მხოლოდ მხატვრული ლიტერატურა, არამედ მაშინდელი ჟურნალ-გაზეთებიც და ალბათ ამიტომაც, გასაკვირი არ უნდა იყოს გურულების პოლიტიკური განათლების მაღალი დონე. სხვადასხვა ჩანაწერში ხუმრობენ კიდეც, - "წიგნის კითხვამ გადარია გურულებიო"...