ტუბდაავადებული - "მოსიარულე ბიოლოგიური იარაღი"
მიუხედევად იმისა, რომ ტუბერკულოზის წინააღმდეგ მსოფლიოს მასშტაბით აქტიური ბრძოლა მიმდინარეობს, ის დღემდე ყველაზე გავრცელებულ ინფექციურ დაავადებად რჩება და ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის მიერ კაცობრიობისთვის გლობალურ საფრთხედაა გამოცხადებული. ამ უძველესი, ვერაგი ინფექციური დაავადებით ყოველწლიურად მსოფლიოში 8-10 მილიონი ადამიანი ავადდება, 2-3 მილიონი კი იღუპება. მათ შორის 10% ბავშვია. მსოფლიოს ბავშვთა პოპულაციის 15 წლამდე ასაკის მოზარდებში 3 მილიონი ბავშვი ტუბერკულოზითაა ინფიცირებული. უფრო მეტიც, რეალური სურათი ბევრად მძიმეა, ვიდრე ეს ოფიციალური მონაცემებით დასტურდება. დაავადების რისკი განსაკუთრებით მაღალია წლამდე ასაკის ბავშვებში.
ბავშვთა ტუბერკულოზის, მისი გავრცელების რისკებისა და თავიდან აცილების შესახებ ტუბერკულოზისა და ფილტვის დაავადებათა ეროვნული ცენტრის დირექტორს, პროფესორ ზაზა ავალიანს ვესაუბრეთ...
- მსოფლიოში ამინდს ტუბერკულოზის მხრივ რამდენიმე რეგიონი - ჩინეთი, ინდოეთი, რუსეთი და აფრიკის ქვეყნები ქმნის. ამ ქვეყნებში ავადობის მაჩვენებელი განსაკუთრებით დიდია. საქართველოში, ევროპულ ქვეყნებთან შედარებით, საშუალო მაჩვენებელი გვაქვს. თუკი წინა წლებზე ვისაუბრებთ, მდგომარეობა გაუმჯობესებულია. 2005 წელს ტუბერკულოზის საერთო რეგისტრირებული შემთხვევა საქართველოში 6 448 იყო, 2016 წელს კი 3 300-მდე შემცირდა ანუ თითქმის განახევრდა. რაც შეეხება ბავშვთა დაავადების შემთხვევებს, მაჩვენებელმა 2 პროცენტამდე დაიწია. ბოლო სამი წლის მანძილზე პრაქტიკულად არ ფიქსირდება ბავშვთა სიკვდილობა.
- შემთხვევების შემცირება სოციალური პირობების გაუმჯობესებასაც უკავშირდება?
- სოციალური პირობები ერთ-ერთი რისკ-ფაქტორია, თუმცა, არა ერთადერთი. საქართველოში ტუბერკულოზის გავრცელების ძირითადი მიზეზი საოჯახო კონტაქტებია. გვქონდა შემთხვევა, როცა შვიდი შვილის მამა გადამდები ფორმით იყო დაავადებული, მაგრამ არ იმკურნალა. შედეგად, დაავადება დედას და შვიდიდან ხუთ ბავშვს გადაედო. მათგან ორი ჩვენს სტაციონარში უმძიმეს მდგომარეობაში აღმოჩნდა და დიდი ძალისხმევის შედეგად შევძელით მათი გადარჩენა. მართალია, დაბალი სოციალური პირობები კვლავ რჩება ტუბერკულოზით ავადობის ერთ-ერთ მნიშვნელოვან გარემოებად, მაგრამ ეს ყოველთვის არ გახლავთ გადამწყვეტი და უპირობო ფაქტორი. ხშირად არიან საფრთხის ქვეშ ეკონომიურად ძლიერი ოჯახის შვილები. შემიძლია ჰოლივუდის მსახიობები და მათი შვილები, სოციალურად აბსოლუტურად უზრუნველყოფილი ფენის წარმომადგენლები დაგისახელოთ. ასევე, ერთ დროს რუსეთის მეფისა და შვედეთის მონარქთა კარი. სხვათა შორის, ტუბერკულოზს წარმატებული ადამიანების დაავადებასაც უწოდებენ, რადგან ის დეპრესიასთანაც ასოცირდება.
მსოფლიოში ყოველი მესამე ადამიანი ტუბერკულოზის ჩხირის მატარებელია, მაგრამ არ არის დაავადებული. როგორც კი იქმნება სათანადო პირობები, რომ ტუბერკულოზის გამომწვევმა მიკრობაქტერიამ მოქმედება დაიწყოს, ის აუცილებლად იმარჯვებს. მიზეზები გახლავთ გაუარესებული ყოფიერება, ბნელი, ნესტიანი და არააერირებადი სივრცე, ტუბერკულოზით დაავადებულთან მუდმივი კონტაქტი. 3-4 მეტრი უკვე კრიტიკული ზონაა. დახშულ სივრცეში კი რისკი კიდევ უფრო იმატებს.
- ტუბერკულოზის გავრცელების ერთ-ერთი რისკ-ფაქტორი მჭიდროდ დასახლებულ ქალაქებში ცხოვრებაა. ამ მონაცემის მიხედვით, მეტია თუ არა დაავადების შემთხვევათა რაოდენობა თბილისში რეგიონებთან შედარებით?
- საქართველოს მასშტაბით ყველაზე მეტი შემთხვევა თბილისში, ქვემო ქართლში, რუსთავში, აჭარაში, იმერეთსა და სამეგრელოს გარკვეულ ადგილებშია... განაგრძეთ კითხვა
უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეობის ყოფილი კანდიდატი თამთა თოდაძეზე - "რა ბრიჯიტ ბარდო ესა მყავს, რა აბია ასეთი ნეტავ"
ვინ არის შორენა ბეგაშვილის ყოფილი ქმრის მეუღლე, რომელიც უკრაინაში ცნობილი დიზაინერია
