რას გვირჩევს ალერგოლოგი მადონა დევიძე სასუნთქი გზების მწვავე და ქრონიკული დაავადებების მკურნალობისა და პროფილაქტიკის შესახებ

რესპირაციული ტრაქტის ინფექციები საკმაოდ ხშირად გვხვდება, პოტენციურად მძიმე ინფექციებია და გრიპის ვირუსთან და ახალ კორონავირუსთან ერთად, ინფექციებით გამოწვეული სიკვდილიანობის ყველაზე გავრცელებულ მიზეზს წარმოადგენს. პნევმონიისა და რესპირაციული ტრაქტის სხვა ინფექციების განვითარების რისკ-ფაქტორებია: ასაკი (ბავშვები ან მოხუცები), მწეველობა, ალკოჰოლიზმი, იმუნოსუპრესიული მდგომარეობები (დაბალი იმუნიტეტი) და თანხმლები ქრონიკული დაავადებების არსებობა. რესპირაციული ტრაქტის ინფექციების გამომწვევი მიკრობების ანტიბიოტიკების მიმართ რეზისტენტობა (მგრძნობელობის დაქვეითება; განსაკუთრებით S. pneumoniae) ასევე ართულებს ამ ინფექციების სათანადო მართვას.

სასუნთქი გზების მწვავე და ქრონიკული ინფექციური დაავადებების გავრცელების პროფილაქტიკა ეფუძნება ჰაერის დაბინძურებისა და მწეველობის შემცირებას, ჯანსაღი ცხოვრების წესის პოპულარიზაციას, შრომისა და დასვენების ადეკვატურ დაბალანსებას, თანმხლები დაავადებების მკურნალობას, სეზონურ ვაქცინაციას და იმუნიტეტის მაკორეგირებელი საშუალებების მიღებას. ჩვენი იმუნური სისტემა კი გვიცავს სხვადასხვა უცხო აგენტისაგან.

სასუნთქი სისტემის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვან ფუნქციას სისხლის მიმოქცევის სისტემისთვის ატმოსფეროდან ჟანგბადის მიწოდება და ორგანიზმიდან ნახშირორჟანგის გამოყოფა, ანუ გაზების გაცვლა წარმოადგენს. იმუნური სისტემა, რომელიც უშუალოდ სასუნთქ გზებში მუშაობს, ამ სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი ფუნქციის შენარჩუნებაზეა მიმართული. ჩასუნთქული ჰაერი ყოველთვის არ არის უვნებელი, რადგან ის შეიცავს მიკრობებსა და გარემოს ნაწილაკებს, რომელთაგან ზოგიერთმა შეიძლება რესპირაციული დაავადებები გამოიწვიოს. ეს შესუნთქული მიკრობები და მავნე ნაწილაკები სწრაფად უნდა აღმოიფხვრას იმუნური სისტემის მიერ, რადგან ამის გამო, შეიძლება განვითარდეს ლოკალური ანთებითი რეაქციები, რაც სასუნთქი გზების შეშუპებას, ობსტრუქციას იწვევს. განვითარებული ინფექციის ფონზე კი შესაძლებელია მძიმე პნევმონიის განვითარება. რესპირაციული იმუნური პასუხი თანმიმდევრულად მოქმედი უჯრედული რეაქციების მრავალი დონისგან შედგება, რისი საშუალებითაც ინფექციების კონტროლი მიიღწევა. თავდაპირველად დაცვის პროცესში ერთვება ნატიური (თანდაყოლილი), ხოლო მოგვიანებით კი - ადაპტაციური სისტემები. ნატიურ იმუნიტეტს მიეკუთვნება მაგ. ანატომიური და ფიზიკური ბარიერები (კანი და ლორწოვანი გარსები), ფიზიოლოგიური დაცვის მექანიზმები (ტემპერატურა, კუჭის pH, ცრემლი, ნერწყვი) და სხვ. ხშირად ნატიური სისტემა იმის გამო, რომ შედარებით უფრო მარტივი სისტემაა, ვერ უმკლავდება პათოგენს და ასეთ დროს ერთვება ადაპტაციური იმუნური სისტემა, რომელიც გაცილებით დახვეწილი და ეფექტურია. დღეს ინფექციური დაავადებების უმრავლესობის საპროფილაქტიკო თუ სამკურნალო საშუალებები ძირითადად ვაქცინები და ფართო სპექტრის ანტიბიოტიკებია. ამასთან, ანტიბაქტერიული საშუალებები სულ უფრო არაეფექტური ხდება რეზისტენტული მიკრობული შტამების სწრაფი გაჩენის გამო. ამრიგად, დიდი მოთხოვნილებაა ახალი და გაუმჯობესებული ალტერნატიული თერაპიული და პროფილაქტიკური საშუალებების გამოყენების კუთხით.

იმუნომოდულაცია იმუნური სისტემის ინფექციების წინააღმდეგ მობილიზებას ისახავს მიზნად და განისაზღვრება, როგორც იმუნური პასუხის რეგულირების უნარი. იმ ნივთიერებებს, რომლებსაც იმუნური სისტემის მსგავსი კონტროლის უნარი გააჩნიათ, იმუნომოდულატორებს უწოდებენ. იმუნომოდულატორი - ბიოლოგიური ან სინთეზური ნივთიერებაა, რომელსაც შეუძლია იმუნური სისტემის ნატიური ან ადაპტაციური ან ორივე რგოლის სტიმულირება.ისმიჟენი წარმოადგენს შვეიცარიული კომპანია "Lallemand Pharma”-ს მიერ წარმოებულ, მაღალი ხარისხის, ახალი თაობის იმუნომოდულატორს. ის პოლივალენტური, მექანიკური, ბაქტერიული წარმოშობის ლიზატია (PMBL). მისი მოქმედება ეფუძნება იმუნური სისტემის კონტროლისა და დაცვის მექანიზმების გაძლიერებას, რაც ინფექციების განვითარების პრევენციას განაპირობებს და ამ ინფექციებთან ორგანიზმის ბრძოლის უნარს ააქტიურებს. რესპირაციული ტრაქტის ინფექციებში ყველაზე ხშირად ჩართული მიკროორგანიზმებისგან მომზადებული ბაქტერიული ლიზატები 1970 წლიდანაა წარმოდგენილი ბაზარზე და შესაბამისად გააჩნია უსაფრთხოების მაღალი, ხანგრძლივ დროში გამოცდილი პროფილი. სადღეისოდ, PMBL-ის სხვადასხვა ბრენდია ხელმისაწვდომი მსოფლიოს მრავალ ქვეყანაში. საქართველოში PMBL-ი ისმიჟენის სახელწოდებით გვხვდება. ბაქტერიული ლიზატური მედიკამენტები მზადდება დანაწევრებული ბაქტერიული უჯრედებისგან და მიზნად ისახავს იმუნური სისტემის სტიმულირებას ინფექციების ამოცნობაში და მათ წინააღმდეგ ბრძოლაში. ისმიჟენი კვლევებით დადასტურებული იმუნომოდულატორია. მაგ. ერთწლიანი AIACE-კვლევის თანახმად, ფილტვის ქრონიკული ობსტრუქციული დაავადებების მქონე პაციენტებში, პოლივალენტური მექანიკური ბაქტერიული ლიზატის გამოყენებით, ჰოსპიტალიზაციის თითქმის 100 დღით შემცირება მოხდა. ისმიჟენი არის იმუნომოდულატორი, რომელიც ამცირებს ზედა და ქვედა სასუნთქი გზების ინფექციების სიხშირეს, სიმძიმეს და ხანგრძლივობას. ამცირებს ანტიბიოტიკებისა და ბრონქოდილატატორების მიღების საჭიროებას, გამოიყენება, როგორც ძლიერი იმუნიტეტის ჩამოყალიბების პრეპარატი რესპირაციული ტრაქტის ინფექციების საპროფილაქტიკოდ, რადგან ის ზრდის ორგანიზმის დამცველობით თვისებებს ზედა და ქვედა სასუნთქი გზების ინფექციების გამომწვევი მიკროორგანიზმების მიმართ. მას აქვს ადგილობრივი და სისტემური იმუნომოდულატორული ეფექტი, რაც სასუნთქი გზების ბაქტერიული და ვირუსული ინფექციებისგან დაცვას უზრუნველყოფს.

ისმიჟენი მიიღება ორალური ტაბლეტების სახით, ენის ქვეშ. მოზრდილებსა და 12 წელზე მეტი ასაკის ბავშვებში ინიშნება 7 მგ (1 ტაბლეტი); ბავშვებში 6 თვიდან 12 წლამდე – 3,5 მგ (1/2 ტაბლეტი). მცირე ასაკის ბავშვებში დასაშვებია დაფხვნილი ტაბლეტის გახსნა მცირე რაოდენობის სითხეში (ჩაი, წვენები).მწვავე პროცესების მკურნალობის შემთხვევაში: დღეში ერთხელ 1 ტაბლეტი ენის ქვეშ. (პრეპარატის მიღების შემდეგ საჭიროა კვების შეზღუდვა არანაკლებ ნახევარი საათის განმავლობაში). ინიშნება ყოველ დღე, 10- 30 დღის მანძილზე.ხანგრძლივი სამკურნალო-პროფილაქტიკური გამოყენების შემთხვევაში: 1 ტაბლეტი ენის ქვეშ დღეში ერთხელ, 10-დღიანი სამი კურსის ფარგლებში, 20 დღიანი შესვენებით თითოეული კურსის შემდეგ.

ავტორი: მადონა დევიძე -ალერგიისა და იმუნოლოგიის ცენტრის ალერგოლოგ-იმუნოლოგი, საქართველოს უნივერსიტეტის მოწვეული ლექტორი

წყაროები:

https://www.who.int/respiratory/gard/events/Ronald%20Dahl%20GARD%20in%20BA.pdf?ua=1

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11052419/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5745746/

https://scialert.net/fulltext/?doi=ijp.2015.253.290

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5480291/

R