აღდგენითი მიწათმოქმედება, როგორც სოფლის მეურნეობის მომავალი
სოფლის მეურნეობა არის საქართველოს ეკონომიკის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი დარგი. აგრარულ კომპლექსში დასაქმებულია მოსახლეობის ნახევარზე მეტი, ხოლო სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ფართობი ქვეყნის ტერიტორიის მესამედს შეადგენს. მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოში ნიადაგები ვულკანური წარმოშობისაა და ბუნებრივი ნაყოფიერების დონე მაღალია, ბოლო წლებში ქვეყნის ბევრ რეგიონში შეინიშნება ნაყოფიერების და დასამუშავებელი მიწის ფართობის შემცირება. ამის მთავარი მიზეზი არის ნიადაგის დეგრადაცია მათი არაეკოლოგიური გამოყენების გამო.
ნიადაგი არის ბიოლოგიური რესურსი, რომელზედაც დამოკიდებულია მთელი საკვების პროდუქტების წარმოების 95%. გაერთიანებული ერთა სურსათისა და სოფლის მეურნეობის ორგანიზაციის სტატისტიკის მიხედვით, დღეს მსოფლიოს მიწის მესამედმა დიდწილად დაკარგა ჯანმრთელობა. ეს ნიშნავს, რომ ისინი ვერ უძლებენ კლიმატურ დატვირთვას და ვერ ახარხებენ საკუთარ თავის აღდგენას. საბოლოო ჯამში, ეს გამოიწვევს ნიადაგის დატკეპნას, წყალდიდობას, მტვრის ქარიშხალს, მოსავლიანობის დაქვეითებას და სოფლის მეურნეობის პროდუქციის ხარისხის დაკარგვას.
ამრთული სიტუაციიდანგამოსავალიშეიძლებაიყოსრეგენერაციულისოფლისმეურნეობისპრაქტიკისდანერგვა. ასეთიმიდგომაპირველადგილზეაყენებსნიადაგისჯანმრთელობას, მცენარეებისადაცოცხალიორგანიზმებისგამოყენებით ნიადაგისზედაფენისაღდგენას. ამგვარად შეიკვრება ნახშირბადის ციკლი, შემცირდება ნახშირბადის გამოყოფას, ზრდის მოსავლიანობას და გაზრდის ბიომრავალფეროვნებას.
აშკარაა, რომ რეგენერაციული სოფლის მეურნეობის დრო დადგა და გლობალური კორპორაციების საუკეთესო პრაქტიკა შეიძლება ძალიან სასარგებლო იყოს საქართველოსთვის.
აღდგენითი (რეგენერაციული) სოფლის მეურნეობა PepsiCo-ს კომპანიის პროექტი pep+ (PepsiCo Positive) სტრატეგიის ძირითადი ელემენტია. გასული წლის ბოლოს კორპორაციამ დაიწყო სტრატეგიული ტრანსფორმაცია, რითაც მდგრადი განვითარება აქცია საკუთარი ბიზნესის გულად და იგი ყველა პროცესების საფუძვლად გამოიყენა, სასოფლო-სამეურნეო ნედლეულის გაშენებიდან საკვები პროდუქტების წარმოებამდე, რომელსაც გააჩნიათ მინიმალური გავლენა გარემოზე. პროექტი pep+-ის მიდგომა დაფუძნებულია სამ ძირითად საყრდენზე - მდგრადი სოფლის მეურნეობა, მდგრადი მიწოდების ჯაჭვები, ადამიანებისა და პლანეტისთვის უფრო ჯანსაღი საკვების არჩევის წახალისება.
კომპანია განსაკუთრებულ ყურადღებას უთმობს სოფლის მეურნეობის მიმართულებას, როგორც მდგრადი კვების სისტემის ძირითად ელემენტს.
2030 წლისთვის PepsiCo გეგმავს მდგრადი მიწათმოქმედების პრაქტიკის განხორციელებას 3 მილიონ ჰექტარზე, რომელსაც ნედლეულის მომწოდებლები იყენებენ საკუთარი საქმიანობისათვის. PepsiCo ასევე შეისყიდის სასოფლო-სამეურნეონედლეულის 100%-სპასუხისმგებელიწყაროებიდან. კომპანიაასევეახორციელებსინვესტიციებს PepsiCo-სსოფლისმეურნეობისმიწოდებისქსელშიმომუშავე 250 000 ადამიანისცხოვრებისგაუმჯობესებაში.
აღდგენითიანრეგენერაციულიმეურნეობაგულისხმობსPepsiCo-სათვის საჭიროინგრედიენტებისწარმოებასისე, რომარ მიაყენოს ზიანი გარემოს და გააუმჯობესოს ფერმების ცხოვრება.გამოყენებისპრაქტიკაშიშედისთესლბრუნვის შეცვლა,მწვანესასუქი, ზუსტიმიწათმოქმედების,მოსავლისეკონომიურიმორწყვისდაგვალვისადმი მიდრეკილ რეგიონებში წყლის რესურსების შევსების გამოყენებით. ნახშირბადის დაბალი შემცველობის სასუქებისა და ზუსტი მიწათმოქმედების ტექნოლოგიების გამოყენება გაზრდის მოსავლიანობას ბუნებრივი რესურსების ნაკლები გამოყენებით.
რიგი ექსპერტების აზრით, საქართველოს სოფლის მეურნეობის ერთ-ერთი პრობლემაა ინოვაციური ტექნოლოგიებისა და ციფრული გადაწყვეტილებების არასაკმარისი დანერგვა. ამ მიმართულებით PepsiCo-საც გააჩნია გასაზიარებელი პროექტებიმაგალითად, კომპანია ნერგავს მოწინავე გადაწყვეტილებებს ზუსტი მიწათმოქმედებსათვის. ერთ-ერთ მათგანს CropTrack ჰქვია. ეს არის ციფრული Big Data ინსტრუმენტი, რომელიც აგროვებს და ადარებს მონაცემებს, სწავლობს მიწოდების წყაროებს, პროგნოზირებს მოსავლიანობას, მართავს მორწყვას, აქვს სატელიტური მონიტორინგის ფუნქცია. CropTrack-ის პროგრამის დანერგვის შედეგია უფრო მაღალი მოსავლიანობა, ნედლეულის უკეთესი ხარისხი, საველე ხარჯების შემცირება და ბუნებრივი რესურსების ეფექტური გამოყენება.
რეგენერაციული მიწისმოქმედების პრაქტიკის მეშვეობით, PepsiCo მიზნად ისახავს შეამციროს ნახშირორჟანგის გამოყოფა მინიმუმ 3 მილიონი ტონით ათი წლის განმავლობაში, რადგან სოფლის მეურნეობა ტრადიციულად CO2-ის დიდი წყაროა, თუმცა არა ერთადერთი. კომპანია გეგმავს 2040 წლისთვის გახდეს სრულიად ნახშირბადის ნეიტრალური, ეს მიზანი მიიღწევა მათ შორის საკუთარი წარმოებისათვის ენერგიის ალტერნატიულ წყაროებზე გადასვლის გზით. საქართველოში PepsiCo-ს კომპანიის ქარხანაში, რომელიც აწარმოებს რძის პროდუქტებს „სოფლის ნობათი“-ს ბრენდის ქვეშ, დაყენებლი აქვს მზის პანელები, რომლებიც გამოიმუშავებენ 400 000 კილოვატზე მეტ ელექტროენერგიას წელიწადში და ამცირებენ CO2-ის გამოყოფას 140 000 კგ-ით წელიწადში.
PepsiCo-ს ტრანსფორმაცია, პროექტი pep+ (PepsiCo Positive) მდგრადი განვითარების სტრატეგიის მიხედვით, რომელიც ერთი წლის წინ იქნა მიღებული, დიდი მოწონება დაიმსახურა მსოფლიო საინფორმაციო-ანალიტიკური სააგენტოებიდან. Sustainalytics-ის კომპანიის რეიტინგის მიხედვით, PepsiCo შედის კვების ინდუსტრიის ლიდერთა ხუთეულში ერთ-ერთი ყველაზე დაბალი ESG რისკებით (16.3 100-დან). პროექტი Pep+ სტრატეგია აჩვენებს ეფექტურობას. ბიზნეს პროცესები აკმაყოფილებს ეკოლოგიის, სოციალური პასუხისმგებლობისა და კორპორატიული მართვის თანამედროვე მიდგომებს.
(R)