მიეცემა თუ არა უკრაინას შანსი, რომ თავი რუსული რაკეტებისგან "რკინის გუმბათით" დაიცვას - რა თქვა ისრაელის პრემიერ-მინისტრმა?

ისრაელის პრემიერ-მინისტრმა ბენიამინ ნეთანიაჰუმ CNN-თან ინტერვიუში განაცხადა, რომ შესაძლოა ისრაელმა განიხილოს უკრაინისთვის სამხედრო დახმარების გაწევის საკითხი, რის მიღწევასაც დიდი ხანია ცდილობს ოფიციალური კიევი, თუმცა დღემდე უკრაინა ისრაელისგან მხოლოდ ჰუმანიტარულ დახმარებას იღებდა, სამხედრო გზავნილები კი, თუ ასეთი რეალურად არსებობს, უკრაინაში მკაცრად საიდუმლოდ და მესამე ქვეყნის გავლით შეიძლება ჩასულიყო.

"მე, რა თქმა უნდა, განვიხილავ ამ შესაძლებლობას", - ნეთანიაჰუს პასუხი ერთის მხრივ, საკმაოდ ბუნდოვანია, მაგრამ აღსანიშნავია, რომ CNN-ის კორესპონდენტის შეკითხვაში ნახსენები იყო "რკინის გუმბათს", რამაც ეს პასუხი ბევრად უფრო წონიანი გახადა.

ისრაელი მსოფლიოში ლიდერთა შორის არის იარაღის სისტემების წარმოების თვალსაზრისით, თუმცა მათგან საზენიტო სარაკეტო სისტემა "რკინის გუმბათი: ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილია. კონკრეტული სარაკეტო სისტემა ისრაელის სამხედრო-სამრეწველო კომპლექსის დამახასიათებელ ნიშნად იქცა - პირველ რიგში მისი მაღალი ეფექტიანობის გამო.

ამ დრომდე ისრაელი უკრაინას არ აწვდიდა იარაღს, ახლო აღმოსავლეთში არსებული რთული სიტუაციის გამო.

ბენიამინ ნეთანიაჰუმ CNN-თან ინტერვიუში განაცხადა: "ისრაელი მებრძოლი ქვეყანა, რომელი, ფაქტობრივად, სამხედრო კონფლიქტშია სირიასთან, გვაქვს სამხედრო-პოლიტიკური კონფლიქტი ირანთან, ასევე მუდმივად გვიწევს დაპირისპირება "ჰესბოლასთან", "ჰამასთან", "ისლამურ ჯიჰადთან" და სხვა ტერორისტულ ორგანიზაციებთან... ისრაელი იძულებულია იმოქმედოს საკუთარი საჰაერო სივრცის გარეთ, რათა საკუთარი უსაფრთხოება უზრუნველყოს. სირიაში, სადაც მდებარეობს რუსეთის საზენიტო თავდაცვის სისტემები, ისრაელი იძულებულია, რომ თავისი მოქმედებები შეათანხმოს რუსეთის ფედერაციის არმიის ხელმძღვანელობასთან, ამიტომაც ისრაელის მთავრობამ კარგად უნდა გათვალოს რისკები, რაც რუსეთთან ურთიერთობის გართულებას უკავშირდება სირიაში კოორდინაციის დარღვევის შემთხვევაში".

მისი თქმით ისრაელის ჩრდილოეთ საზღვარზე, სირიაში ისრაელის და რუსეთის თვითმფრინავები ერთმანეთთან "ლამის ხელის გაწვდენაზე დაფრინავენ“. ასეთ ვითარებაში კი მკვეთრად იზრდება ინციდენტების საშიშროება და ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ურთიერთობა იყოს რაც შეიძლება ნაკლებად დაძაბული.

მაგალითად, 2018 წლის სექტემბერში, სირიის სანაპიროზე ადგილობრივი საჰაერო თავდაცვის ძალების მიერ ჩამოგდებული იქნა რუსული სადაზვერვო თვითმფრინავი ილ-20, რის შედეგადაც 15 რუსი ჯარისკაცი დაიღუპა.

მაშინ რუსეთმა განაცხადა, რომ თვითმფრინავი, სავარაუდოდ, სირიის მებრძოლების საზენიტო ცეცხლის ქვეშ მოხვდა, რომლებიც თითქოსდა ისრაელის გამანადგურების ჩამოგდებას ცდილობდნენ... რუსული სარდლობის თანახმად, ის "დაიმალა" ილ-20-ის უკან. შემდეგ ეს ინციდენტი რუსეთისა და ისრაელის პრეზიდენტებმა სატელეფონო ზარით მოაგვარეს.

თუმცა, თუ ორ ქვეყანას შორის დაძაბულობა გაიზრდება, მაშინ ასეთი ინციდენტების მოგვარება უფრო რთული იქნება.

"მე არ მაქვს სურვილი შევიდე რუსეთ-ისრაელის სამხედრო დაპირისპირებაში. და ეს არავის სურს", - განუცხადა ნეთანიაჰუმ პირდაპირ ეთერში CNN-ს.

• რას დაჰპირდა ნეთანიაჰუ?

CNN-ის წამყვანმა ჰკითხა:

"ერთი წლის წინ თქვენ თქვით, რომ განიხილავდით უკრაინის სამხედრო დახმარებას, თუ გახდებოდით პრემიერ-მინისტრი. ახლა თქვენ პრემიერ-მინისტრი ხართ, აპირებთ თუ არა პოზიციის შეცვლას სამხედრო დახმარების შესახებ? მე ვიცი, რომ თქვენ გაუწიეთ ჰუმანიტარული დახმარება უკრაინას, მაგრამ რაც შეეხება "რკინის გუმბათის" ან ძველ სამხედრო ტექნოლოგიების უკრაინისთვის გადაცემას, განიხილავთ?"

"მე, რა თქმა უნდა, განვიხილავ ამ შესაძლებლობას", - უპასუხა პრემიერმა.

როგორც BBC-ის რუსულ სამსახურს ისრაელის სამხედრო ექსპერტმა დევიდ გენდელმანმა განუცხადა, პრემიერ-მინისტრის მორიდებული პასუხი, არც ისე შორს არის სიმართლისგან.

"არანაირი დაპირება არ ყოფილა, მან თქვა, რომ განიხილავდა ამ საკითხს. ახლა კი ეს საკითხი ნამდვილად განიხილება, ამას აკონტროლებს ეროვნული უშიშროების საბჭო თავდაცვის სამინისტროსთან, საგარეო საქმეთა სამინისტროსა და მოსადთან თანამშრომლობით. საკითხის განხილვიდან დადებით პასუხამდე ჯერ კიდევ შორია“, - განმარტა ექსპერტმა.

მნიშვნელოვანი გარემოებაა ის ფაქტიც, რომ პრემიერის სიტყვები ამერიკულ ტელეარხთან ინტერვიუში იყო ნათქვამი. მანამდე, BBC-ის რუსული სამსახურის პოდკასტში, ისრაელის სამხედრო ჟურნალისტმა სერგეი ოსლენდერმა განაცხადა, რომ ისრაელი ბოლო პერიოდში რთულ პოლიტიკურ ვითარებაში აღმოჩნდა.

მაშინაც კი, როცა რუსეთთან ურთიერთობას ინარჩუნებს, ის პოლიტიკურად დასავლეთის ქვეყნებს მიეკუთვნება და, ნებით თუ უნებლიეთ, იძულებულია გაჰყვეს დასავლეთის პოლიტიკას, რომელიც უკრაინას ეხმარება.

ინტერვიუდან კიდევ ერთი საინტერესო დეტალია ისიც, რომ წამყვანმა კითხვა დასვა არა მარტო "რკინის გუმბათზე", არამედ "ძველი სამხედრო ტექნოლოგიების შესახებაც, რომელსაც ისრაელი აღარ იყენებს“. სავარაუდოდ, გულისხმობდა აშშ-ს თხოვნას ისრაელის მიმართ, უკრაინისთვის გადაეცა საჰაერო თავდაცვის ძველი - Hawk სისტემები, რასაც ისრაელის თავდაცვის ძალები აღარ იყენებენ.

გამოცემის ცნობით, ისრაელმა თავდაპირველად უარი თქვა და განაცხადა, რომ უკრაინისთვის იარაღის მიწოდების პოლიტიკას არ შეცვლიდა. ეს საზენიტო სისტემები უკვე მოძველებულია, მაგრამ უკრაინა, რომელიც თითქმის ერთი წელია იძულებულია დაიცვას თავი რუსული რაკეტებისგან, ნებისმიერ დახმარებას მიიღებს.

• რა არის "რკინის გუმბათი"?

"რკინის გუმბათი“ (ებრ. כיפת ברזל, ინგლ. Iron Dome) - ტაქტიკური რაკეტსაწინააღმდეგო თავდაცვითი სისტემა, რომელიც განკუთვნილია არამართვადი ტაქტიკური რაკეტებისაგან ისრაელის დაცვისთვის 4-დან 70 კმ-მდე ფრენის მანძილიდან. შექმნილია კომპანია Rafael-ის მიერ. როგორც ამბობენ, მას ისრაელელები "ცის ღმერთსაც" კი ეძახიან.

თითოეულ ბატარეას შეუძლია დაიცვას 150 კვადრატული კილომეტრის ფართობის ტერიტორია.

"რკინის გუმბათის" ძირითად ღირსებას მისი რადარი წარმოადგენს. წაიკითხეთ უფრო ვრცლად