"ეს სისტემა ყველაფერს ცვლის" - 12 წლის განმავლობაში პარალიზებულმა მამაკაცმა ტვინის იმპლანტის საშუალებით გაიარა - თანამედროვე ტექნოლოგიები და გარღვევა მედიცინაში

პარალიზებულმა კაცმა ტვინის ელექტრონული იმპლანტების წყალობით, სიარული შეძლო. ეს მედიცინაში შესაძლოა, გარღვევად იქცეს. 40 წლის ჰოლანდიელი, გერტ იან ოსკამი 12 წლის წინ ველოსიპედით ავარიაში მოჰყვა, ამის შემდეგ კი პარალიზებული იყო. იმპლანტების საშუალებით კი სიარული დაიწყო.

ელექტრონული იმპლანტები სენსორებისა და ხერხემალზე არსებული მეორე იმპლანტის საშუალებით, უსადენოდ გადასცემენ მის აზრებს ფეხებსა და ტერფებს. სისტემა ჯერ კიდევ ექსპერიმენტულ ეტაპზეა.

• "თავს პატარა ბავშვივით ვგრძნობ, რომელმაც ეს-ესაა სიარული ისწავლა. რთული გზა გავიარე, მაგრამ ახლა შემიძლია ავდგე, წავიდე მეგობრებთან ერთად და ლუდი დავლიო. ეს დიდი სიამოვნებაა და ადამიანები ვერ აცნობიერებენ“, - ამბობს BBC-სთან ოსკამი. მას შეუძლია ასევე ადგომა, კიბეებზე ასვლა.

აღნიშნულ თემაზე ჩატარებული კვლევის შესახებ სტატია გამოქვეყნდა ჟურნალში Nature. კვლევას შვეიცარიელი პროფესორები ხელმძღვანელობდნენ. იმპლანტების ჩადგმის ოპერაცია ლოზანის უნივერსიტეტის პროფესორმა, ნეიროქირურგმა ჟოზელინ ბლოხმა ჩაატარა. მან ხაზგასმით აღნიშნა, რომ სისტემა ჯერ კიდევ კვლევის ეტაპზეა. როგორც ის BBC-სთან ამბობს, იმპლანტებზე მომუშავე გუნდის მთავარი მიზანი იყო ლაბორატორიიდან კლინიკებში მისი რაც შეიძლება მალე გადატანა.

"ჩვენთვის მნიშვნელოვანია, რომ რაც შეიძლება სწრაფად მივცეთ ზურგის ტვინის დაზიანების მქონე ადამიანებს ამ შესაძლებლობაზე წვდომა. ისინი ექიმებისგან მიჩვეულები არიან იმის მოსმენას, რომ უნდა შეეგუონ, რადგან ვეღარასდროს შეძლებენ გადაადგილებას, მაგრამ ეს სისტემა ყველაფერს ცვლის", - ამბობს პროფესორი.

მკვლევართა ცნობით, ჯერ კიდევ ბევრი რამ არის გასაუმჯობესებელი ამ ტექნოლოგიაში, მაგრამ ნეიროტექნოლოგიის განვითარების გზაზე ეს არის წინ გადადგმული უდიდესი ნაბიჯი, რომლის შემდეგაც კიდევ უფრო მეტი სირთულის დაძლევა გახდება შესაძლებელი.

• გერტ იანის მოძრაობის აღდგენის ოპერაცია 2021 წლის ივლისში ჩატარდა. პროფესორმა ბლოხმა თავის ქალაზე, ორივე მხარეს, ორი ხვრელი გაუჭრა თავის ტვინის იმ უბნების ზემოთ, რომლებიც მოძრაობის კონტროლზე არიან პასუხისმგებელნი. შემდეგ კი ჩასვა დისკის ფორმის იმპლანტები, რომლებიც უსადენოდ გადასცემენ ტვინის სიგნალებს - ადამიანის განზრახვებს ორ სენსორს, რომელიც ასევე თავზეა დამაგრებული.

შვეიცარელ პროფესორთა გუნდმა შეიმუშავა ალგორითმი, რომელიც ამ სიგნალებს გარდაქმნის ინსტრუქციებად ფეხისა და ფეხის კუნთების გადაადგილებისთვის. მკვლევარებმა დაადგინეს, რომ ოპერაციის შემდეგ, რამდენიმეკვირიანი ვარჯიშის შედეგად, მამაკაცს უკვე შეეძლო ფეხზე ადგომა და სიარული.

"ძალიან ამაღელვებელია იმის დანახვა თუ როგორ გადაადგილდება ის ბუნებრივად“, - ამბობს პროფესორი გრეგორი კორტინი. აღსანიშნავია, რომ ტვინის იმპლანტების ტექნოლოგია ეფუძნება სწორედ ამ პროფესორის ადრინდელ ნაშრომს, რომელიც ჯერ კიდევ იმდროინდელია, როცა მოძრაობის აღსადგენად მხოლოდ ზურგის ტვინის იმპლანტებს გამოიყენებდნენ.

ამ სისტემის გამოყენება ჯერჯერობით მუდმივად არ შეიძლება, რადგან ჯერ კიდევ ექსპერიმენტულ ეტაპზეა. პაციენტი მას დაახლოებით ერთ საათს იყენებს კვირაში რამდენჯერმე. მისი საშუალებით სიარულისას კუნთები ვარჯიშდება, რაც აღადგენს მოძრაობას და მომავალში შესაძლებელი იქნება სიარული მაშინაც, როცა სისტემა გამორთული იქნება.

საბოლოო მიზანია ტექნოლოგია კიდევ უფრო მინიატურული გახდეს და იმ დონემდე განვითარდეს, რომ უფრო მეტმა ადამიანმა შეძლოს მისი გამოყენება ყოველდღიურ ცხოვრებაში.