"ჰამასის" ციფრული ტერორი - როგორ მოქმედებენ შიშის გასაღვივებლად და როგორ დააჯერეს ასიათასობით ადამიანს, რომ ღაზის საავადმყოფოს ისრაელი დაესხა თავს მაშინ, როცა არაფერი იყო გარკვეული

ღაზის საავადმყოფოში მომხდარი აფეთქების შედეგად, სულ მცირე 500 ადამიანი დაიღუპა. მომხდარში "ჰამასი" ისრაელს ადანაშაულებს, ხოლო ისრაელის ოფიციალური პირები ამბობენ, რომ ტერორისტული ჯგუფის მიერ შეცდომით გაშვებული რაკეტა საავადმყოფოს მოხვდა. აშშ-ის პრეზიდენტ ჯო ბაიდენის თქმით, სჯერა, რომ საავადმყოფოს აფეთქებაში ისრაელის ბრალეულობა არ არის.

• რეალურად, ეს საკითხი ჯერ კიდევ გამოძიების საგანია და ჯერჯერობით, გადაჭრით ვერავინ იტყვის, რა მოხდა სინამდვილეში.

აფეთქებიდან მალევე, "ჰამასმა" ინფორმაციის გასავრცელებლად სწრაფად მიმართა Telegram-ს, პლატფორმას, რომელსაც მანამდეც აქტიურად იყენებდნენ პროპაგანდისთვის. არაბულ და ინგლისურ ენებზე თითქმის ორი ათეული შეტყობინება სწრაფად გაავრცელეს ასიათასობით ონლაინ აუდიტორიისთვის. მათი ე.წ. მესიჯბოქსი ასეთი იყო - ისრაელმა უდანაშაულო ადამიანები დახოცა, რომ მომხდარში ისრაელთან ერთად, დამნაშავეები იყვნენ მისი დასავლელი მოკავშირეები. "ტელეგრამზე" გამოქვეყნებულ ზოგიერთ პოსტში კი ისინი ისრაელს პალესტინელთა გენოციდში სდებდნენ ბრალს.

Gaza Now-მ, რომელიც "ჰამასთან" დაკავშირებული არხია "ტელეგრამზე", 1.4 მილიონი გამომწერით, გამოაქვეყნა ფოტოები, სადაც თავდასხმის შედეგად დაღუპული, ან მძიმედ დაშავებული ბავშვები ჩანდნენ. არხმა მოუწოდა მიმდევრებს, რომ პირდაპირ ემოქმედათ, ეჩვენებინათ აღშფოთება და არ დალოდებოდნენ ხვალინდელ დღეს".

• "ჰამასმა" ისრაელზე მოწყობილი თავდასხმის, ანუ 7 ოქტომბრის შემდეგ, სოციალურ მედიაში აწარმოა კამპანია, რომლითაც ცდილობდა დაერწმუნებინა მსოფლიო, რომ მისი წევრები არიან "თავისუფლების მებრძოლები", რომელთა სისასტიკეც გამართლებულია. სოციალურ ქსელში ავრცელებდნენ ნარატივს, რომ გამართლებულია ისრაელში უდანაშაულო ადამიანების მოკვლა და ან მათი ტყვედ აყვანა. "ჰამასის" წევრებისთვის აკრძალულია ძირითად სოციალურ ქსელებში ინფორმაციის გამოქვეყნება. მათ შორის, Facebook-ში, Instagram-ში, YouTube-სა და X-ში. ამ პლატფორმებზე აკრძალულია მათი მხარდამჭერი პოსტების გავრცელება, თუმცა დაჯგუფებისთვის ეს არ არის დიდი პრობლემა, რადგან ეფექტიანად იყენებენ "ტელეგრამს", სადაც მსგავსი შეზღუდვები არ ვრცელდება და იქ გამოქვეყნებული ინფორმაცია არ გადის მოდერაციას.

"ჰამასი" ცდილობს სოციალური მედიის საშუალებით მხარდამჭერთა ჯგუფი გაზარდოს და ასევე შიში დათესოს საზოგადოებაში. ისინი აქვეყნებენ ვიდეო და ფოტო კადრებს იმ სისასტიკეზე, რომელსაც ტერორისტული ჯგუფის წევრები ავლენენ. ატლანტიკური საბჭოს ციფრული სასამართლო ექსპერტიზის ლაბორატორიის კვლევის მიხედვით, ამ არხების მიმდევართა რაოდენობა ისრაელზე თავდასხმის შემდეგ, სამჯერ გაიზარდა. ცდილობენ გააძლიერონ ანტიისრაელური განწყობები მეზობელ ქვეყნებში.

მათ მიერ გამოქვეყნებულ ვიდეოებს ასიათასობით ნახვა აქვს. ზოგიერთ ვიდეოში ჩანან მათ მიერ ტყვედ აყვანილი დასისხლიანებული ადამიანები, შორ მანძილზე მოქმედი რაკეტები, მებრძოლების წვრთნა რაკეტებისა და ტყვიამფრქვევების გამოყენებით.

ისინი სოციალურ მედიაპლატფორმას სტრატეგიულად იყენებენ. "მათ კარგად ესმოდათ, ტერორისტულ თავდასხმასთან ერთად, რომელსაც რეალურად ახორციელებდნენ, ონლაინ სივრცეშიც უნდა გაევრცელებინათ ინფორმაციის ნაკადი, გამოეყენებინათ ციფრული სივრცე მათი ქმდებების განდიდებისა და ნარატივის გასაკონტროლებლად", - ამბობს FakeReporter-ის დირექტორი, აჩია შაცმა. მისი თქმით, "ჰამასის" "ციფრული სტრატეგია" აშკარა გახდა ისრაელზე თავდასხმის პირველივე წუთებიდან. მაგალითად, გარცელებულ ვიდეოებში ისმოდა დაჯგუფების წევრების საუბარი - "ახლა დროა, ფოტოები და ვიდეო გადავიღოთ". რაც იმაზე მეტყველებს, რომ მათ ჰქონდათ დავალება, აღებეჭდათ თავიანთი ნამოქმედარი შემდგომ გასავრცელებლად.

• რიტა კატსი, SITE Intelligence Group-ის აღმასრულებელი დირექტორი, ადამიანი, რომელიც აკონტროლებს ტერორისტული ჯგუფების ქმედებებს სოციალურ ქსელებში, ამბობს, რომ "ჰამასთან" დაკავშირებული "ტელეგრამ" არხები 7 ოქტომბრამდე ძირითადად აქვეყნებდნენ რაკეტების, ან დაღუპული მებრძოლების ფოტოებს, რომლებსაც "მოწამეებს" უწოდებენ, თუმცა ახლა უკვე განცხადებების, დამუშავებული ვიდეოებისა და ფოტოების გამოსაქვეყნებლად იყენებენ. ისრაელის მხარდამჭერები ამბობენ, რომ ის, რასაც "ტელეგრამზე" ჰამასი აქვეყნებს, "ფსიქოლოგიური ტერორია".

Telegram-ის დამფუძნებელი, რუსეთში დაბადებული მილიარდერი, პაველ დუროვი აცხადებს, რომ "რეალურად ტელეგრამი მნიშვნელოვნად არ აძლიერებს ჰამასის პროპაგანდას, სინამდვილეში ეს პლატფორმა ხელს უწყობს, რომ იყოს უნიკალური წყარო მკვლევარებისთვის, ჟურნალისტებისთვის".

აღსანიშნავია, რომ "ჰამასს" აქვს საზოგადოებასთან ურთიერთობის ოფისი და მართავს მედია ჯგუფს, როგორიცაა Al-Aqsa TV. ეს არის ღაზაში დაფუძნებული გასართობი და პროპაგანდის ქსელი.

ტერორისტული ჯგუფისთვის Telegram-ის პლატფორმა მოცემულ მომენტში პიარისთვის კარგი ინსტრუმენტია, მაგრამ ისიც უნდა ვთქვათ, რომ მათ არხებზე გამოქვეყნებული მასალები ისრაელმა კარგად გამოიყენა "ჰამასის" წევრების ბარბაროსობის გამოსავლენად. რამდენიმე დღის წინ, ისრაელმა გამოაქვეყნა ვიდეო, რომელშიც ერთად არის შეკრებილი "ჰამასის" სისასტიკის ამსახველი კადრები და ეს კადრები, თითქმის ყველა, "ჰამასის" ტელეგრამ არხებიდანაა აღებული. მათზე ჩანს, თუ როგორ კლავენ, არბევენ და ასახიჩრებენ მშვიდობიან მოქალაქეებს დაჯგუფების წერვები.