რუსეთი Facebook–სა და Instagram–ზე რეკლამების განთავსებას კრძალავს - ვინ არის ავტორი კანონპროექტისა, რომელიც ბლოგერებს ფინანსურად "არტყამს"
სამშაბათს, 25 მარტს, რუსეთის სახელმწიფო დუმამ მეორე და მესამე მოსმენით მიიღო კანონი, რომელიც კრძალავს რეკლამის განთავსებას იმ ორგანიზაციების ვებსაიტებზე, რომელთა საქმიანობა არასასურველად ითვლება.
"გთავაზობთ, ავკრძალოთ რეკლამების განთავსება იმ ინფორმაციულ რესურსებზე, რომელთა საქმიანობა რუსეთში მიჩნეულია არასასურველად, ასევე იმ საიტებზე და პლატფორმებზე, რომელთა მუშაობა ჩვენ ქვეყანაში აკრძალულია“, – წერს თავის ტელეგრამ–არხზე კანონპროექტის ერთ-ერთი ავტორი ალეკსანდრ ხინშტეინი.
ადვოკატების განცხადებით, დაჯარიმდებიან როგორც რეკლამის განმთავსებლები, ასევე დისტრიბუტორები. BBC-ის მიერ გამოკითხული ექსპერტები ბლოგერების შესაძლო ზარალს ორ მილიარდ რუბლად აფასებენ და ვარაუდობენ, რომ აკრძალვა არა მხოლოდ მათ შემოსავალს, არამედ მსხვილი საცალო მოვაჭრეების შემოსავალსაც დააზარალებს.
- აკრძალვა ძალაში 1 სექტემბერს შევა. დამნაშავეები დაჯარიმდებიან რუსეთის ფედერაციის ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 14.3 მუხლის მიხედვით ("რეკლამის კანონმდებლობის დარღვევა“). მოქალაქეებისთვის ჯარიმები გათვალისწინებულია 2000-დან 2500 რუბლამდე, თანამდებობის პირებისთვის - 4000-დან 20 ათას რუბლამდე, იურიდიული პირებისთვის - 100-დან 500 ათას რუბლამდე.
2022 წლის სექტემბრიდან ბლოგერებს მოეთხოვებათ რეკლამების მარკირება და სარეკლამო ინტეგრაციის მონაცემების შეყვანა ინტერნეტ რეკლამის ერთიან რეესტრში (ERIR). 2023 წლის ნოემბერში Roskomnadzor-მა პირველად დააჯარიმა Telegram-ის არხი ეტიკეტირების არარსებობის გამო. ხოლო 2024 წლის ნოემბერში გამოიყენეს "რობოტის“ სისტემა, რომელიც ავტომატურად პოულობს დარღვევებს სარეკლამო მარკირებაში.
- კანონის ტექსტიდან გაურკვეველია, დააჯარიმებენ თუ არა ბლოგერებს კანონის მიღებამდე გამოქვეყნებული პოსტებისთვის. გასული წლის ივლისში კანონპროექტის განხილვისას, ერთ-ერთმა თანაავტორმა, ალექსანდრე ხინშტეინმა (ამჟამად კურსკის ოლქის გუბერნატორის მოვალეობის შემსრულებელი) განაცხადა, რომ კანონი არ გავრცელდება "სამართლებრივ ურთიერთობებზე, რომლებიც წარმოიშვა მის ძალაში შესვლამდე“.
სახელმწიფო სათათბიროში სიტყვით გამოსვლისას ხინშტაინმა განაცხადა, რომ ახალი კანონპროექტის არსი არის ბრძოლა უცხოურ რესურსებთან, რომლებიც ახორციელებენ "ღია ანტირუსულ, ანტისახელმწიფოებრივ საქმიანობას“.
რეკლამის აკრძალვის შესახებ კანონპროექტის განმარტებით ბარათში ნათქვამია, რომ ის "არ გამოიწვევს უარყოფით სოციალურ-ეკონომიკურ, ფინანსურ ან სხვა პრობლემებს“.
კანონპროექტის განხილვისას ალექსანდრე ხინშტეინმა აღნიშნა, რომ ინსტაგრამზე რეკლამისთვის მილიარდობით რუბლი იხარჯება. ინტერნეტ რეკლამის ერთიანი რეესტრის (ERIR) მონაცემებზე დაყრდნობით, 2023 წელს და 2024 წლის პირველ ხუთ თვეში რუსებმა ინსტაგრამზე რეკლამისთვის 3,1 მილიარდი რუბლი დახარჯეს, ხოლო მთლიანმა შემოსავალმა 4,5 მილიარდ რუბლს გადააჭარბა.
ზოგიერთი ბლოგერი მხარს უჭერს მთავრობის ინიციატივას და მიიჩნევს, რომ კანონი ხელს შეუწყობს რუსული პლატფორმების გაძლიერებას: ”ვვარაუდობ, რომ ამ კანონის შემოღება დადებითად იმოქმედებს შიდა პლატფორმების განვითარებაზე,” - განუცხადა ბლოგერმა და VKontakte-ს ყოფილმა პრესმდივანმა გეორგი ლობუშკინმა BBC-ს.