სამი ადამიანის დნმ-ის გამოყენებით 8 ჯანმრთელი ბავშვი დაიბადა - რას გულისხმობს პროცედურა: დეტალები განაყოფიერების რევოლუციურ მეთოდზე

ბრიტანელი მეცნიერები განაყოფიერების რევოლუციური მეთოდის წარმატებაზე საუბრობენ. ექიმების გუნდი ორი ათწლეულის განმავლობაში მუშაობდა პროექტზე, რომელიც მედიცინაში უდიდეს გარღვევად მიიჩნევა.

• მათი თქმით, დაიბადა 8 ჯანმრთელი ბავშვი, 3 ადამიანის დნმ-ის გამოყენებით. უფრო კონკრეტულად კი, დედისა და მამის გენეტიკური მასალის გადატანით ჯანმრთელი დონორის კვერცხუჯრედში - სიცოცხლისთვის საშიში დაავადებების რისკის შესამცირებლად.

ამ ახალი მეთოდის მიზანია, ბავშვის მიტოქონდრიული დაავადებით დაბადების პრევენცია. ექიმებმა 3 ადამიანის დნმ-ის გამოყენებით, ინ ვიტრო განაყოფიერებით, შექმნეს ემბრიონები, რათა ბავშვებს არ ჰქონოდათ განუკურნებელი გენეტიკური დარღვევები.

ახალშობილთა დედები მაღალი რისკის ქვეშ იყვნენ, რომ მათ შვილებს სიცოცხლისთვის საშიში დაავადებები გადაეცემოდათ მიტოქონდრიების მუტაციის გამო.

მშობიარობისა და ბავშვების ჯანმრთელობის შესახებ სიახლეს მთელი მსოფლიოს ექიმები დიდი ხნის განმავლობაში ელოდნენ მას შემდეგ, რაც დიდმა ბრიტანეთმა 2015 წელს შეცვალა კანონმდებლობა და დაუშვა ეს პროცედურა. ნაყოფიერების მარეგულირებელმა ორგანომ 2017 წელს ნიუკასლის უნივერსიტეტის ნაყოფიერების კლინიკას ლიცენზია მიანიჭა და სწორედ ამ კლინიკის ექიმებმა გამოიყენეს ეს ინოვაციური მეთოდი.

• დაიბადა 4 გოგონა და 4 ბიჭი, მათ შორის ერთი იდენტური ტყუპი. მათ არ აღენიშნებათ მიტოქონდრიული დაავადებების ნიშნები, რომელთა მემკვიდრეობით მიღების რისკიც არსებობდა. კიდევ ერთი ორსულობა ჯერ მიმდინარეობს.

პროფესორმა დაგ ტერნბულმა, რომელმაც, გუნდთან ერთად, პროცედურის შემუშავებას ორ ათწლეულზე მეტი დაუთმო, განაცხადა, რომ ჯანმრთელი ბავშვების დაბადება მკვლევრებისა და ოჯახებისთვის დიდი შვებაა. გუნდის კიდევ ერთი წევრის, მერი ჰერბერტის თქმით, პროცედურის წარმატება ყველასთვის დიდი სიხარულია.

მიტოქონდრიული დაავადებების პირველი სიმპტომები როგორც წესი, ადრეულ ასაკში ვლინდება, როდესაც ისეთი ორგანოები, როგორებიცაა ტვინი, გული და კუნთები განიცდიან უკმარისობას.

• ბევრ დაავადებულ ბავშვს აღენიშნება განვითარების შეფერხება და საჭიროებენ შშმ პირისთვის განკუთვნილ ეტლს, კვდებიან ადრეულ ასაკში. დაახლოებით 5000 ახალშობილიდან ერთი მიტოქონდრიული დაავადებით იბადება.

მიტოქონდრიული დონაციის თერაპიის მიზანია ბავშვებში მიტოქონდრიული მემკვიდრეობით მიღების პრევენცია.

პროცედურა გულისხმობს დედის კვერცხუჯრედის მამის სპერმით განაყოფიერებას და შემდეგ გენეტიკური მასალის ბირთვიდან გადატანას ჯანმრთელი დონორის კვერცხუჯრედში, რომელსაც საკუთარი ბირთვი ამოკვეთილი აქვს - ამგვარად წარმოიდგინება განაყოფიერებული კვერცხუჯრედი, რომელსაც მშობლებისგან ქრომოსომების სრული ნაკრები, მაგრამ დონორისგან - ჯანსაღი მიტოქონდრიები აქვს. შემდეგ ხდება კვერცხუჯრედის შეყვანა საშვილოსნოში.

წყარო