"ვაცხობ თონის პურს მანჰეტენზე, ტრაბახში ნუ ჩამომართმევთ და ჩემი პური საუკეთესოა" - როგორ ცხოვრობს წლების წინ საქართველოში პოპულარული მამუკა ბერიკა დღეს აშშ-ში

"2005 წელს უკვე საქართველოდან გადავბარგდი. მე მომთაბარე კაცი ვარ... ეს ჩემი ცხოვრების არჩევანიც არ ყოფილა - ასეთი ვიყავი ბავშვობიდან", - ამბობს მამუკა ბერიკა, წარსულში საქართველოში პოპულარული ტელე და რადიო წამყვანი. დღეს კი პურის მცხობელია. ის პურს ამერიკაში, კერძოდ, ნიუ-იორკში, მანჰეტენზე, ერთ-ერთ რესტორანში აცხობს, რაც მას უდიდეს სიამოვნებას ანიჭებს.

მისი ამ საქმიანობის დეტალებზე და კიდევ სხვა საინტერესო საკითხებზე სასაუბროდ მამუკა-ბერიკას ამერიკაში დავუკავშირდით.

მამუკა ბერიკა:

- ბოლო ერთი წელი თბილისში ვიყავი. საქმეები მქონდა, რაღაცების წამოწყება მინდოდა, ჩემი ბიზნესი მინდოდა გამეკეთებინა და კვლევებს ვატარებდი. ისე მოხდა, რომ უკვე რამდენიმე თვეა, ნიუ-იორკში დავბრუნდი, თუმცა ის, რისი გაკეთებაც მინდოდა, ისევ მინდა.

ცხოვრებისგან გამოწვევა მივიღე და ძველ პროფესიას, პურის ცხობას დავუბრუნდი. კი, მე ახლა ვაცხობ პურს, ტრაბახში ნუ ჩამოართმევთ და ჩემი პური საუკეთესოა.

ეს საქმე ჩემი ჰობი იყო და ამიტომ ყველანაირი პურის შესახებ მაქვს ინფორმაცია. ჩემთვის კარგადაა ცნობილი პურის ისტორია, სტრუქტურები. ბევრი აცხობს პურს, მაგრამ ამდენი არ იცის, უბრალოდ არ სჭირდებათ. მე აქედან დავიწყე და ცხოვრებამ იქამდე მიმიყვანა, რომ ახლა თონის პურს ნიუ-იორკში, მანჰეტენზე ვაცხობ. ქართული რესტორანია "ჭამა-მამა,“ აქ ადრეც ვმუშაობდი... ამ თონის პურის, რასაც ახლა ვაცხობ, პრაქტიკა არ მქონდა, ამიტომ ბრუკლინში წავედი და პატარა საცხობში ბევრი რამ გავიგე პურის მთელი სტრუქტურის შესახებ. მოკლედ, "ჭამა-სმას“ თონე აქვს და უკვე მეორე თვეა, ჩემი ქართული პური აქ საქართველოს წარმოადგენს.

- ემოციურად რას ნიშნავს ეს ყველაფერი თქვენთვის?

- რასაც არ უნდა აკეთებდე, ემოციური ფაქტორი ძალიან მნიშვნელოვანია. ემოცია იმ ყველაფრისთვის მთავარ ტალღას გაძლევს. პურის ცხობა ადამიანის ემოციებთან კი ძალიან ახლოსაა, რადგან ცომის ზელის პროცესი ადამიანთან ახლოს არის, უშუალო შეხება ხდება. საბოლოო ჯამში, რასაც ძერწავ, ხომ სხეულია?! ფაქტობრივად, შექმნილი ხარ. მთელი ეტაპებია გასავლელი და ამ ყველაფერთან ემოციური ბმა გაქვს. თითოეული გამომცხვარი პური განუმეორებელია - ყველა განსხვავებულია.

- ამ პურის ცხობისას საქართველოს ნოსტალგია ხომ არ გაქვთ?

- ნოსტალგია და რაღაც ასეთი საერთოდ არ გამაჩნია. მიმაჩნია, რომ ნოსტალგიაში კარგი არაფერია. ის მხოლოდ დეპრესიაა. თუ საქართველო გენატრება, აქ შეგიძლია გააკეთო ქართული საქმე, ამ ყველაფერთან თუ ემოციური ბმა გაქვს, არ იკარგები.

ნიუ-იორკის ისტორიაში მანჰეტენზე სხვა ქართული რესტორნები ადრეც გახსნილა, მაგრამ თონე ამ რესტორანში პირველად ამუშავდა. პირველი პროდუქციის შემქმნელი კი მე ვარ. ეს ასევე პასუხისმგებლობაცაა. პურს ამერიკელები ყიდულობენ, ჩვენი ძირითადი მომხმარებლები ეგენი არიან. აზიელებიც მოდიან, მაგრამ მათ უფრო ხინკალი მოსწონთ და ასევე აჭარული ხაჭაპური.

- თემა შევცვალოთ, ვიცი, რომ სოხუმს უკავშირდება თქვენი ბავშვობის პერიოდი... რას გვეტყვით ამაზე?

- დავიბადე თბილისში და ძალიან პატარა ვიყავი, ალბათ 3-4 წლის, რომ ჩვენი ოჯახი სოხუმში გადავიდა. მამა აფხაზეთის ფილარმონიაში მიიწვიეს და ჩვენი თბილისიდან წასვლის მიზეზიც ეს იყო. მამა კომპოზიტორი გახლდათ, სიმფონიურ მუსიკას აკეთებდა. როგორც ჩანს, ანგელოზებმა იცოდნენ, სადაც მივყავდით - საქართველოს სხვა ქალაქში ცხოვრება გამიჭირდებოდა. სოხუმი მოსახლეობით მრავალეროვანი იყო, ეს მეტად მომწონდა. სხვადასხვა ენაზე მოსაუბრე ხალხი ერთმანეთთან რომ ურთიერთობს, ეს საინტერესოა.

დედა - ნათელა ბერიკაშვილი რადიოს დიქტორი იყო, აფხაზეთის ქართულ რადიოშიც მუშაობდა. სხვათა შორის, აფხაზების დასახვრეტ ადამიანთა სიაში მეორე გახლდათ. დედა მაშინ რადიოს საშუალებით მიმდინარე ომზე ინფორმაციებს გადასცემდა. მობილურები სად იყო, ყველა რადიოს უსმენდა, ამიტომ მას ყველა იცნობდა. სოხუმიდან ბოლო თვითმფრინავს გამოაყოლეს. აეროპორტში რომ მისულა, თვითმფრინავში ასვლაზე ისეთი ამბავი ყოფილა, მიხვდა, რომ ვერ ავიდოდა. ქართველ ჯარისკაცებს უცნიათ, აქ რომ დარჩეთ, ნამდვილად დაგხვრეტენო. მერე დიდი ტანჯვით, იმ ჯარისკაცების დახმარებით თვითმფრინავში ძლივს აუღწევია და თბილისში ასე ჩამოვიდა.

- მამა და თქვენ სად იყავით?

- მე ინდოეთში ვიყავი. მამა სოხუმის დაცემამდე ვერ იყო კარგად და სანამ ინდოეთში წავიდოდი, რამდენიმე თვით ადრე თბილისში ჩამოვიყვანეთ. დედა ახლა 89 წლის არის. მაგარი ქალია, ტერენტი გრანელის ლექსებს კითხულობს, საოცარი მეხსიერება აქვს, პიანინოზე უკრავს... მე დედას უფრო ვგავარ.

- თქვენი ძმა - ლევან ბერიკაშვილი რუსთაველის თეატრის მსახიობია... თეატრი თქვენც გიყვართ?

- კი, ლევან ბერიკაშვილი ჩემი ძმაა. სულ რუსთაველის თეატრშია, მაგრამ მე მისი ერთი სპექტაკლი მაქვს მხოლოდ ნანახი. ამის მიზეზი ის არის, რომ დრამატული თეატრი არ მიყვარს. ლევანი ნამდვილი სოხუმელია, იქ დაიბადა და ჩემგან განსხვავებით, ქართულ საზოგადოებაში გაიზარდა. მე უფრო ბერძნებთან, სომხებთან, ებრაელებთან ერთად ვიზრდებოდი. ხომ ვამბობ, მრავალფეროვნება მიყვარს.

ეს იმაშიც ჩანს, რომ სულ ვმოძრაობ, სულ დავდივარ. 2005 წელს საქართველოდან რომ წამოვედი, სან-ფრანცისკოდან დავიწყე, სადაც 7 წელი ვიცხოვრე. მერე ბარგი ჩავალაგე და ნიუ-იორკში წამოვედი, სადაც მხოლოდ 2 ადამიანს ვიცნობდი და ორივე ძალიან გამომადგა.

თავიდანვე ასე იყო, - როგორც კი გავხდი სრულწლოვანი და პასპორტი ავიღე, მას მერე დავდივარ და სანამ ჩემი ასე სიარული ასაკის გამო არ შეიძლებოდა, მაშინაც დავდიოდი. საბჭოთა მილიცია ხან სად მიჭერდა და ხან - სად.

- ე.ი. მოგზაურობა, აღმოჩენები, დაკვირვება, სიახლეები, გამოცდილება - ეს იყო თქვენი ინტერესის სფერო...

- ახლა რომ ვიწყებდე ცხოვრებას, ზუსტად იმავეს გავაკეთებდი, უბრალოდ ცოტა რაღაცებს გამოვაკლებდი და რაღაცებს დავამატებდი. ჰოროსკოპით ლომი ვარ და თუ ამას მივყვებით, სამოძრაოდ დიდი ტერიტორია, სივრცე მჭირდება, პატარა სივრცეში თავისუფლად ვერ ვარ.

არაფერია დარჩენილი და არაფერია დამთავრებული. ეს არის გზა. ახლა აქ ვარ და აქ ვიღებ გამოცდილებას. ამერიკამდე 9 წელი საქართველოში ვიცხოვრე.

- ეს ის პერიოდი იყო, როცა გახდით ცნობილი, პოპულარული - მუშაობდით რადიოში, ტელევიზიაში...

- კი, ეს იყო ის, რითაც შემეძლო თავი გამეყიდა და პუბლიკისთვის შემეთავაზებინა. მაგ დროისთვის თბილისში გერმანიიდან ჩამოტანილი მქონდა კარგი, მრავალფეროვანი მუსიკალური მასალა (მაშინ კასეტები იყო) და მუშაობა რადიოში დავიწყე. მერე რადიოში საქმე აღარ იყო. "მეორე არხელებთან“ ვმეგობრობდი. სტუდია "მაესტრო“ ცალკე გადასვლას აპირებდა და შემომთავაზეს, ბერიკ, იქნებ რაღაც გააკეთოო. ტელევიზიაში ასე მოვხვდი, თორემ ჩემთვის მთავარი მაინც რადიოა... მე აუცილებლად გავაკეთებ რადიოს.

- მამუკა, საკუთარ თავს ემიგრანტს უწოდებთ?

- ამაზე არასდროს დავფიქრებულვარ. ემიგრანტი ჩემთვის რაღაც სხვა ასოციაციას იწვევს. აქ ეგეთ ხალხს "გრძელი ნების“ ადამიანებს ეძახიან. ემიგრანტი არასდროს ვყოფილვარ. მე ეროვნებით ქართველი ვარ, მოქალაქეობით - ამერიკელი. ამერიკის მოქალაქეობა რომ მივიღე, მერე საქართველოს მოქალაქეობაც აღვადგინე. ეს მარტო საბუთებისთვის არ გამიკეთებია. ამერიკულ კულტურაზე გავიზარდე და დიდი მადლობა მას ყველაფრისთვის, - იმ კარგისთვის და იმ მძიმესთვის, რაც მომცა.

- მუსიკა თქვენს ცხოვრებაში დიდ ადგილს იკავებს - ვიცი, რომ ბევრ ინსტრუმენტს ფლობთ. მათ შორის, ქართველებისთვის და ჩვენი ქვეყნისთვის უცხო ინსტრუმენტებსაც...

- კი, საკმაოდ ბევრ უცხო და უცნაურ ინსტრუმენტზე ვუკრავ. მთავარი ინსტრუმენტი, რაც ჩემთან ერთად არის, ჩემთან ერთად მოგზაურობს და ამ ქვეყნიდან როცა წავალ, ისიც გამომყვება. ეგ არის იაპონური ძენ ფლეიტა "შაკუჰაჩი,“ როცა იაპონელები ამას ხედავენ, თვალები უშტერდებათ... მას თანამედროვე მუსიკაშიც იყენებენ, მაგრამ ძირითადად სამედიტაციოდაა შექმნილი. ეს არის ჩემი სკოლაც, გზაც, სუნთქვაც და ყველაფერი.

- ერთ-ერთ ინტერვიუში ამბობთ, რომ ძველი "ჰიპი" ვარო. დღემდე ასეა?

- ასე აღარ არის და იმავე ინტერვიუში დავაყოლე, თუ რატომ არაა ასე. ჰიპების ფრაზა იყო - "ჩვენ არ ვიცით, სად მივდივართ, მაგრამ კარგად ვიცით, საიდან გავრბივართ“... მე გარბენები მქონდა და სულ დამოუკიდებლობა მინდოდა. ბავშვობიდან 16 წლამდე სულ იმისთვის ვემზადებოდი, რომ უნდა წავსულიყავი. ახლა 66 წლის ვარ და დღემდე ასეა.

- სირთულეებს არ გაურბით და წინააღმდეგობების დაძლევა სიამოვნებას განიჭებთ?

- სიამოვნებას ახლის დაწყება მანიჭებს. ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორი ისაა, რომ ყოველთვის მიმყავს ყველა საქმე ბოლომდე, ვასრულებ, - ეს ჩემი კრედოა. არ მიყვარს, როცა რაღაც არ არის დასრულებული. რაღაც იწყება და გარკვეული ეტაპის სრულდება. შუა გზაზე არასდროს ვტოვებ, - უნდა დავასრულო. ერთადერთი, რაც ჩემთვის რუტინა არ არის, ის საქმეა, რომელიც მე თვითონ, ჩემთვის გამოვიგონე, ეს პროფესია მცხობელია... რამდენიმე ფაქტორი იყო, თუ რატომ დავიწყე ცხობა.

ახლა ვიღვიძებ დილის 4 საათზე, 5-ის 15 წუთზე უკვე მეტროსკენ მივდივარ. დიდი გზა მაქვს. დილის 6 საათზე მუშაობას ვიწყებ. თუ ბევრი საქმე არ მაქვს, მაშინ დილის 11 საათზე ყველაფერს ვრჩები. თუ ბევრი საქმეა, შეიძლება დილის 12 საათამდე გაგრძელდეს. სამი რესტორნისთვის ვაცხობ და ერთი მაღაზიისთვის. მარტო ვმუშაობ და ესეც ჩემთვის აუცილებელი რამ არის.

12 საათის მერე უკვე ოკეანეზე მივდივარ და ვყვინთავ. ლომი ვარ და ბანაობა ზღვაზე არ მიყვარს. თან ოკეანეში ამას დიდად ვერ გააკეთებ. ერთი ორჯერ ჩავხტები წყალში, ჩავყვინთავ, ძალიან შორს გავდივარ და ამოვყვინთავ. მერე კიდევ მეორეჯერ. სოხუმშიც ეს მომწონდა. საერთოდ ყოველთვის ვცნობ ადამიანს, ვინც ზღვაზეა გაზრდილი. ეს ეტყობა იმაზეც, როგორ ყვინთავს, ან როგორ ხედავს სივრცეს. ზღვა რაღაც თვისებებს უყალიბებს, რასაც მაშინვე ვხვდები. წყალქვეშ ცურვა უფრო მომწონს, თან კარგი ნიღბები მაქვს, ახალი ტექნოლოგიებით.

საერთოდ, ვცხოვრობ რეალობაში, აქ და ახლა - ასე გავიარე ჩემი ცხოვრების ნახევარზე მეტი. წლების განმავლობაში ასე იყო, სულ რეალობას ვაღვიძებდი ჩემს თავში... და როგორც ვთქვი, საბოლოოდ მივხვდი, რომ ჩემი უნიკალური პროფესია, რომელიც ბევრ რამეს შეიცავს, მუსიკასაც, ქანდაკებასაც, სხვადასხვა არტსაც, პურის ცხობაა.

- მამუკა, თქვენი პოპულარობა საქართველოში რამ განსაზღვრა?

- მამუკა ბერიკას მაგრად გაუმართლა იმ საკითხში, რომ იმ პერიოდში საქართველოში საერთოდ არაფერი ხდებოდა. მე მქონდა რაღაცის საშუალება, თან ლომებს უყვართ ბრწყინვალე ცხოვრება და ამ ბრწყინვალებას მივმართე.

თუმცა ეგ პერიოდი და ეგ ცხოვრება აღარც მახსოვს, ძველ რაღაცებს დიდად არ ვუბრუნდები. თუმცა დღეს უკვე მიცნობენ როგორც მცხობელს. აუცილებლად გავაკეთებ იმ საქმეს, რაც მინდა - საქართველოში გამოვაცხობ აბსოლუტურად განსხვავებულ პურს, ისეთს, როგორსაც ათასწლეულების წინ აცხობდნენ. ის იქნება ველური პური - ანუ ბერიკას ჯღანი, ველური პური.

- ჯღანი?

- ანუ გაპრიალებული არა იქნება, დევური პური იქნება, ანუ დიდები. "მამამზე“ იქნება მრგვალი და დაბალი. ამაზე ვარ ფოკუსირებული. მუსიკას იმდენ დროს არ ვუთმობ, რამდენსაც პურის ცხობას.

არასოდეს შეგეშინდეთ ნულიდან დაწყების, პირიქით, ეს უმაგრესი რამაა, მაგრამ აუცილებლად ბოლომდე მიიყვანეთ ის, რასაც დაიწყებთ. ეს იქნება თქვენი ძალის გამოცდა და არანაირი სისუსტე. სისუსტე მაშინ არის, როცა საქმე ბოლომდე არ მიგყავს. ეს გამოაჩენს თქვენს ძალას. არ მიატოვოთ მაშინაც კი თუნდაც არ მოგწონდეთ. დაასრულეთ, რასაც აკეთებთ და მერე წადით.

ჩემთვის ეს წელი კარგი მაჩვენებელი იყო, რომ მომავალი საქმეების განხორციელების კარგი პოტენციალი დამენახა. ეს ყველაზე მთავარი რამ არის.