რუსეთში "რობლოქსი" აიკრძალა, რასაც ციმბირში პროტესტი მოჰყვა

რუსეთის ხელისუფლების გადაწყვეტილებამ, დაბლოკოს ამერიკული პოპულარული საბავშვო სათამაშო პლატფორმა Roblox, ციმბირში იშვიათი საპროტესტო აქცია გამოიწვია. ეს მოვლენა კიდევ ერთხელ უსვამს ხაზს მოსკოვის მზარდ ძალისხმევას, გაამკაცროს კონტროლი დასავლურ ციფრულ სერვისებზე, რასაც ბევრი "ციფრული რკინის ფარდის“ აღმართვად აფასებს.

• ციმბირის იშვიათი დისიდენტობა

გასულ კვირას, ციმბირის ქალაქ ტომსკში, მოსკოვიდან 2 900 კილომეტრის აღმოსავლეთით, რამდენიმე ათეული ადამიანი, მიუხედავად მკაცრი ამინდისა, ქუჩაში გამოვიდა Roblox-ის აკრძალვის გასაპროტესტებლად. ვლადიმერ ვისოცკის პარკში შეკრებილ მომიტინგეებს ხელში ეჭირათ პლაკატები, რომლებზეც ეწერა: "ხელი ჩამოართვი "რობლოქსს“ და "რობლოქსი" ციფრული რკინის ფარდის მსხვერპლია“.

ეს პროტესტი თანამედროვე რუსეთში საზოგადოებრივი დისიდენტობის იშვიათ მაგალითს წარმოადგენს, განსაკუთრებით იმ ფონზე, როდესაც საომარ პირობებში მყოფი ქვეყანა მასობრივ ცენზურას აწესებს.

• როსკომნადზორის მოტივი: "სულიერი და მორალური განვითარება“

რუსეთის კომუნიკაციების საზედამხედველო ორგანომ, როსკომნადზორმა, 3 დეკემბერს Roblox-ის დაბლოკვის გადაწყვეტილება იმით ახსნა, რომ პლატფორმა "გაჯერებულია არასათანადო შინაარსით, რომელმაც შესაძლოა უარყოფითი გავლენა მოახდინოს ბავშვების სულიერ და მორალურ განვითარებაზე“.

ეს ნაბიჯი ეხმიანება ზოგიერთი რუსი მშობლისა და მასწავლებლის შეშფოთებას, რომლებიც აცხადებენ, რომ პლატფორმა ბავშვებს სექსუალურ კონტენტზე წვდომის საშუალებას აძლევს და ზრდის უფროსებთან არასასურველი კომუნიკაციის რისკებს. ანალოგიური შეშფოთების გამო, Roblox უკვე აკრძალულია სხვა ქვეყნებში, მათ შორის ერაყსა და თურქეთში.

კომპანია Roblox-ი, რომლის სათავო ოფისი კალიფორნიაში მდებარეობს, აცხადებს, რომ მას აქვს "უსაფრთხოების ვალდებულება“ და უზრუნველყოფს "მკაცრ დაცვას მომხმარებლების უსაფრთხოების შესანარჩუნებლად“.

• რუსეთის "ციფრული სუვერენიტეტის“ გაძლიერება

რობლოქსის აკრძალვა არის რუსეთის ხელისუფლების ფართო სტრატეგიის ნაწილი, რომელიც მიზნად ისახავს უცხოურ ციფრულ პლატფორმებზე კონტროლის გამკაცრებას და ე.წ. "ტრადიციული რუსული ღირებულებების“ დაცვას დასავლური "დეკადენტური კულტურისგან“.

ამ პოლიტიკის ფარგლებში, ბოლო წლებში რუსეთში დაიბლოკა ან შეიზღუდა მრავალი დასავლური სერვისი:

მეტას პლატფორმები (Facebook, Instagram): 2022 წლიდან "ექსტრემისტულ ორგანიზაციებად“ გამოცხადდა და დაიბლოკა.

LinkedIn: დაბლოკილია 2016 წლიდან, რუსეთის მოქალაქეების მონაცემების ადგილობრივ სერვერებზე შენახვის მოთხოვნის დაუკმაყოფილებლობის გამო.

YouTube, Snapchat, WhatsApp: მიუხედავად იმისა, რომ სრულად არ არის დაბლოკილი, მათი ფუნქციონირება ხშირად შეზღუდულია, რათა შემცირდეს წვდომა ოპოზიციურ ან სახელმწიფო ნარატივის საწინააღმდეგო ინფორმაციაზე.

დებატები ცენზურის არაეფექტურობაზე

"რობლოქსის" აკრძალვის ირგვლივ გაჩაღებულმა დებატებმა ცხადყო ციფრულ ეპოქაში ცენზურის არაეფექტურობა:

რუსეთის მოქალაქეთა დიდი ნაწილი აკრძალვებს მარტივად უვლის გვერდს VPN-ის გამოყენებით. ახალგაზრდები კითხვის ნიშნის ქვეშ აყენებენ აკრძალვის ლოგიკას, თუკი მისი ასე მარტივად გვერდის ავლა არის შესაძლებელი.

საზოგადოება ასევე სვამს კითხვას, რატომ არ ქმნის სახელმწიფო აკრძალული დასავლური აპლიკაციების კონკურენტუნარიან რუსულ ალტერნატივებს.

როგორც ოფიციალური პირები აცხადებენ, ცენზურა აუცილებელია დასავლური "საინფორმაციო ომის“ წინააღმდეგ თავდაცვისთვის. თუმცა, ტომსკში გამართული პროტესტი მიუთითებს იმაზე, რომ სახელმწიფო კონტროლის გამკაცრება ციფრულ სივრცეში, სადაც ბავშვებიც კი წვდებიან გლობალურ პლატფორმებს, სულ უფრო მეტად აღიქმება, როგორც თავისუფლების შეზღუდვა და "ციფრული რკინის ფარდის“ დამკვიდრების მცდელობა.

წყარო