ია ანთაძე: "პირველი არხი" ძირფესვიანად შესაცვლელია"

27 სექტემბერს კოალიცია "ქართული ოცნების" ლიდერის, ბიძინა ივანიშვილისა და მედიასაშუალებების წარმომადგენლების შეხვედრაზე "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" გენდირექტორი გიორგი ჭანტურია ძალზე გააღიზიანა "I არხის" მიმართ გამოთქმულმა შენიშვნებმა და განაცხადა, რომ საზოგადოების ნაწილმა არ იცის, როგორ ფინანსდება მაუწყებელი, რომ "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" თანამშრომლები გამოცდილებას, თურმე, ევროპის სხვადასხვა ქვეყანაში იღებენ და ა.შ. აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ "მაუწყებლის შესახებ" კანონის თანახმად, "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" დაფინანსების ოდენობა განისაზღვრება წინა წლის ქვეყნის მთლიანი შიგა პროდუქტის არანაკლებ 0,12 პროცენტით. 2012 წელს "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" ბიუჯეტი 55 მილიონი ლარია. აქედან 49 მილიონი სახელმწიფო ბიუჯეტიდან უნდა გადაირიცხოს, დანარჩენ თანხას კი საკუთარი შემოსავლებიდან მიიღებს (რეკლამა, ტექნიკური აღჭურვილობისა და ფართობების გაქირავება და ა. შ.). გია ჭანტურიას ხელფასი თვეზე გაანგარიშებით 6 300 ლარია, მაუწყებლის სამეთვალყურეო საბჭოს თავმჯდომარის ლევან გახელაძისა კი - 2.500 ლარი, ამას, რა თქმა უნდა, სოლიდური პრემიები ემატება. "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" მუშაობის შეფასება მედიაექსპერტ ია ანთაძეს ვთხოვეთ:

- წინასაარჩევნო პერიოდში რამდენიმე ჯგუფმა ჩაატარა ტელეკომპანიების, მათი საინფორმაციო პროგრამების მონიტორინგი. "პირველი არხი" წარმოჩნდა, როგორც ყველაზე დაბალანსებული ტელევიზია, რომელიც საარჩევნო პრობლემებზეა ორიენტირებული. თუმცა, ისიც უნდა ითქვას, რომ გაშუქების მიხედვით პირველ ადგილზე იყო პრეზიდენტი სააკაშვილი, დადებითი ტონით გაშუქდა "ქრისტიან-დემოკრატიული მოძრაობის" საარჩევნო კამპანიაც. მაისის ბოლოდან "პირველი არხი", ძირითადად, საარჩევნო თემატიკაზეა ორიენტირებული, მოსახლეობას აცნობდა საარჩევნო პროგრამებს, დეპუტატობის კანდიდატებს (რაც ჩვენი ორგანიზაციის, "სამოქალაქო განვითარების ინსტიტუტის" მიერ ჩატარებული მონიტორინგის თანახმად, მოსახლეობას აინტერესებდა), მაგრამ დგება კრიტიკული მომენტი ქვეყნის ცხოვრებაში (წინასაარჩევნო პერიოდში კი ასეთი მომენტი არაერთია), როცა კარგად ჩანს, არის თუ არა ტელევიზია მზად, ბოლომდე თქვას სიმართლე, არ დაარღვიოს პროფესიული სტანდარტის ჩარჩო და საერთაშორისო მონიტორინგის გამო კი არ შეცვალოს საინფორმაციო პოლიტიკა, არამედ რეალურად ცდილობდეს საზოგადოების ნდობის მოპოვებას. "I არხმა", სამწუხაროდ, ეს გამოცდა ვერ ჩააბარა. როდესაც ციხეში პატიმრების სასტიკი წამების ამსახველი ვიდეომასალა გამოჩნდა, მიუხედავად საზოგადოების მძაფრი რეაქციისა, ამ ტელევიზიამ ეს თემა ძალზე დაგვიანებით და არასათანადოდ გააშუქა. ამან გამოააშკარავა "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" პრობლემები - მძაფრი, მტკივნეული თემების გაშუქებისას ის მედიის პროფესიული სტანდარტის ჩარჩოში ვერ ჯდება, რადგან ტელევიზიამ არასოდეს უნდა გამოტოვოს ფაქტი, რომელიც საზოგადოების დიდ ინტერესს იწვევს.

- აკმაყოფილებს "საზოგადოებრივი მაუწყებელი" იმ კრიტერიუმს, რაც მას მოეთხოვება? სხვადასხვა გამოკითხვებით, არხის რეიტინგი ძალზე დაბალია. "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" გენდირექტორი გიორგი ჭანტურია კი ამბობს, ტელევიზიას "ყურებადს" ლათინური სერიალების ხარჯზე ვერ გავხდიო...

- ტელესერიალებს არც ტელეკომპანია "მაესტრო" უჩვენებს, მისი საღამოს ეთერი მთლიანად საზოგადოებრივ-პოლიტიკურ გადაცემებს აქვს დათმობილი, მაგრამ "მაესტროს" უამრავი მაყურებელი ჰყავს. ტელევიზიას რეიტინგი მაშინ აქვს, როცა ცდილობს, ობიექტურად ასახოს საზოგადოებაში მიმდინარე პროცესები. "I არხს" ჰქონდა უნიკალური შანსი, სანდო ყოფილიყო პოლიტიკური სუბიექტებისთვის, სრულიად საზოგადოებისთვის, მაგრამ ასე არ მოხდა, ამიტომ მისი რეიტინგი დაბალია. მთლიანობაში "პირველი არხი" ძირფესვიანად შესაცვლელია. თუ საეთერო წუთები და წამები თანაბრად არის გადანაწილებული, მაგრამ საზოგადოებას არ აინტერესებს ის, რაც ტელეკომპანიის ეთერში გადის, ეს ნიშნავს, რომ ტელეკომპანია თავის დანიშნულებას არ ასრულებს. "I არხი" საზოგადოებისთვის საინტერესო და რაც მთავარია, სანდო უნდა იყოს.

- "საზოგადოებრივი მაუწყებლისთვის" ქვეყნის ბიუჯეტიდან 49 მილიონი ლარია გამოყოფილი, პირველი და მეორე არხების თანამშრომელთა ხელფასები დაახლოებით 13 მილიონია, როგორ ფიქრობთ, ჩვენს სინამდვილეში 49 მილიონი ლარი საკმარისია რეიტინგული, კონკურენტუნარიანი არხის შესაქმნელად?

- ხალხის მიერ შევსებული ბიუჯეტიდან გამოყოფილ თანხასა და ამ ტელევიზიის ტექნიკურ აღჭურვილობაზე მეტად აქტუალურია კითხვა: რას ნიშნავს, როცა ქვეყანა იქცევა და შენ ორი დღის განმავლობაში არაფერს ამბობ? ამის შემდეგ როგორ უნდა გენდოს საზოგადოება?! დიდი სირცხვილი იყო, როცა "პირველი არხის" მაყურებელს უთხრეს, რომ შინაგან საქმეთა მინისტრი თანამდებობიდან წავიდა, მაგრამ რატომ წავიდა, ვერავინ გაიგო, რადგან მთელი წინა ისტორია გამოტოვეს. განა ამ ფაქტის გაშუქებას თანხა სჭირდებოდა? როცა ძალადობის ფაქტს არ აშუქებ, ეს ფულის კი არა, პოლიტიკური ნების უქონლობაა.

- "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" ე.წ. ცნობად სახეებს საკმაოდ მაღალი ანაზღაურება აქვთ, მაგალითად, ჩვენ მიერ მოპოვებული ინფორმაციით, ჟურნალისტ ეკა მიშველაძის ხელფასი 3.750 ლარია, ეკა ხოფერიასი - 4.125 ლარი. ჟურნალისტების ასეთი ანაზღაურება ამ ტელევიზიის რეიტინგის შესაბამისია?

- ვინაიდან ეს არის ტელევიზია, რომელიც ბიუჯეტიდან ფინანსდება, საზოგადოებისთვის ცნობილი უნდა იყოს მისი საქმიანობის ფინანსური მხარე, მათ შორის - ჰონორარები. საზოგადოებამ უნდა იცოდეს, ვის ინტერესებზეა აწყობილი ტელევიზია, რომელიც, უპირველესად, საზოგადოების ინტერესს უნდა გამოხატავდეს... და როცა "პირველი არხი" საზოგადოებისთვის, მთელი ქვეყნისთვის მნიშვნელოვან ფაქტს არ აშუქებს, მაყურებელს უჩნდება ლეგიტიმური კითხვა: რისთვის იხარჯება ჩემი ფული? მაყურებლის ნდობის მოპოვება შეიძლება გაცილებით ნაკლები დაფინანსებითა და მცირე ჰონორარითაც, გენდირექტორის იქნება თუ სხვა თანამშრომლის. საზოგადოების მიერ გადახდილ თანხასა და "საზოგადოებრივი მაუწყებლისადმი" მის ნდობას შორის პირდაპირი კავშირი უნდა იყოს, თუმცა, ამჟამად ეს ურთიერთკავშირი, ისე როგორც სხვა არაერთ სფეროში, დარღვეულია.

ნინო კვიტაშვილი

ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"

(გამოდის ოთხშაბათობით)