დათო კიკალიშვილი: უფრო კრიტიკული უნდა ვყოფილიყავი არსებული ხელისუფლების მიმართ და სხვანაირი სტრატეგიით მემუშავა

დათო კიკალიშვილს ხშირად აკრიტიკებენ. ზოგს "პ.ს."-ის წამყვანის საუბრის მანერა არ მოსწონს, ზოგს წამყვანის თვალები და ზოგსაც ის ტექსტი, რომელსაც წამყვანი კითხულობს. განსაკუთრებით კი "პ.ს."-ში გასული თენგო გოგოტიშვილის სუბიექტური სიუჟეტები აღიზიანებთ. ამ ყველაფრის მიუხედავად, "პ.ს." ყველაზე ხანდაზმული გადაცემაა ქართულ ტელესივრცეში. დათო კიკალიშვილს ძალიან უნდა, მალე დაიწყოს სხვა არხზე "პ.ს."-ის მსგავსი ანალიტიკური გადაცემები, რადგან, როგორც წესი, კონკურენციის შემთხვევაში, უფრო მეტია იმის სურვილი, კარგი გადაცემა მოამზადო.

-  ჩვენ ციხის კადრების გავრცელების მეორე დღეს ვაპირებდით ინტერვიუს ჩაწერას. მაშინ მითხარით, რომ მომხდარის გამო ინტერვიუ არ გინდოდათ. ჩავთვალე, რომ გავრცელებული კადრების გამო პროტესტი გაგიჩნდათ და იმიტომაც გადაიდო ჩვენი ინტერვიუ, თუმცა მოგვიანებით, ობიექტური ვიქნები და გეტყვით, რომ "პ.ს."-ს თქვენი პროტესტი ნაკლებად, შეიძლება ითქვას, არ დაეტყო.

-  ვერ დაგეთანხმები. პირადად მე გადაცემაში გავაკეთე სპეციალური განცხადება. რამდენად მწვავე იყო ის განცხადება, ეს უკვე შეფასების ამბავია. საქართველოში ადამიანი არ მეგულება, ამ ამბავზე თავისი პროტესტი არ გამოეხატოს. იმ კადრების ნახვის შემდეგ სხვა აზრი უბრალოდ ვერ გაგიჩნდება.

-  თუმცა ისიც უნდა ითქვას, რომ "პ.ს."-ში გასული სიუჟეტების გამო ხშირად ხვდებით კრიტიკის ქარცეცხლში.

-  რასაკვირველია. "რუსთავი2"-ს ეს ვარდების რევოლუციის შემდეგ მოსდევს. ვფიქრობ, რომ როდესაც ის ბარიკადებზე ავიდა, საზოგადოებრივი დაკვეთის გამო, შემდეგ ამ გამარჯვების მძევალიც გახდა. მაშინ გამარჯვებულები და "რუსთავი 2" ერთ ორგანიზმად აღიქმებოდა. სამწუხაროდ, "რუსთავი 2" მედიატორი აღარ იყო. არხი გაიგივდა პოლიტიკურ ძალასთან, რომელიც ხელისუფლებასთან იყო დაახლოებული. იგივე გამოცდა ახლა ოპოზიციურ ტელევიზიებსაც ელით. ვნახოთ, რა სიტუაცია იქნება ცხრა წლის შემდეგ. იმედი მაქვს, რომ ისინი უკეთ ჩააბარებენ ამ გამოცდას. ჩვენი მაგალითი მათ უკვე აქვთ.

-  ბოლო ერთი თვის განმავლობაში "რუსთავი 2"-ის მფლობელი რამდენჯერმე შეიცვალა...

-  რამდენჯერმე გაიყიდა აქციები. სამწუხაროდ, ჩვენ საქმის კურსში არავის ჩავუყენებივართ. ვიმედოვნებ, რომ ბოლოს და ბოლოს, ყველაფერს ნათელი მოეფინება. ბატონი ყარამანაშვილი რომ მოვიდა, გვითხრა, რომ ტელევიზიას უყურებს, როგორც ბიზნესს. უნდა, "რუსთავი 2" დაბალანსებული და კარგი ბიზნესპროექტი იყოს. ახლა ტელევიზიაში ძალიან მნიშვნელოვანი პერიოდია. მომდევნო წლის ბიუჯეტი დგინდება. ყველას თავისი მოსაზრება აქვს, როგორ უნდა განვითარდეს "რუსთავი 2". მე პირადად მგონია, რომ "რუსთავი 2"-მაც და "პ.ს."-მაც უნდა გააანალიზონ წარსული. გაიაზრონ, რა იყო შეცდომა და რა გაკეთდა სწორად და აქედან გამომდინარე, უნდა დაგეგმოს სტრატეგია.

-  ბოლო ერთი თვის განმავლობაში შეცვლილ ყველა მფლობელთან გქონდათ შეხვედრები?

-  მხოლოდ ყარამანაშვილსა და ნიკა გვარამიას შევხვდით.

-  ირმა ინაშვილმა "რეიტინგთან" ინტერვიუში თქვა, დათო კიკალიშვილისთვის რომ გადაეცათ პატიმრების წამების კადრები, პირდაპირ კუდში წავიდოდა, დარწმუნებული ვარ, კიკალიშვილი ეთერში კადრებს არ გაუშვებდაო. ამასთან დაკავშირებით რას ფიქრობთ?

-  სამწუხაროა, რომ ასე ფიქრობს, ვერაფერს ვიტყვი. როგორც მივხვდი, თავად ირმა ინაშვილი თანამშრომლობდა შინაგან საქმეთა სამინისტროს მაღალჩინოსნებთან და ეს კადრები მათ გადასცეს. ერთ-ერთი ვერსია ეს იყო, თუმცა მე საბოლოოდ ვერ გავერკვიე, ვინ და ვის მისცა კადრები. მოგვიანებით ეს ადამიანები ერთმანეთს დაუპირისპირდნენ. მგონია, რომ ყველა ჟურნალისტი ამ შეკითხვას დაუსვამს საკუთარ თავს. ჩვენ ვიბრძოლებდით, რომ ეს კადრები ეთერში გასულიყო, თუმცა მარტივი არ იქნებოდა.

-  "რუსთავი 2"-ში არჩევნების წინ ამ კადრებს გაუშვებდით?

-  რასაკვირველია. თუ თქვენ ქრონოლოგია გახსოვთ, პირველად შინაგან საქმეთა სამინისტრომ რაღაც ნაწილი გაავრცელა, ამიტომ ეს თემა საზოგადოებრივი განსჯის საგანი იყო. ამ დროს აზრი არ აქვს ასეთი კადრების დამალვას. სისულელეა ასე მოქცევა. მომწოდებელი ყველას მისცემს, თან არჩევნები იყო მოახლოებული. აქ საუბარი არაა იმაზე, რომ ვიღაცისთვის ცუდი ბიჭი ვარ, "რუსთავი 2"-ში ვმუშაობ და ყველაფერს დავმალავდი. დამალვას აზრი არ ექნებოდა. გირგვლიანის საქმემაც აჩვენა, რომ ვერაფერს დამალავ, ვისაც უნდა ეხებოდეს. მაშინ არჩევნები არ იყო, მაგრამ მაინც გახმაურდა ყველაფერი. საქართველო პატარა ქვეყანაა და ინტერნეტი ისეთი გავრცელებულია, რომ აუცილებელი არცაა, "რუსთავი 2"-ში ვინმემ კადრები მოიტანოს. მხოლოდ ისაა საჭირო, რომ "იუთუბზე" ატვირთოს და მთელი მსოფლიო ნახავს. საკითხის ისე დასმა, რომ ციხის კადრებს ვიღაც გაუშვებდა და ვიღაც - არა, სისულელეა.

-  როგორც ვხვდები, გიფიქრიათ, ეს კადრები ხელში მე რომ ჩამვარდნოდა, როგორ მოვიქცეოდიო.

-  რასაკვირველია, მიფიქრია. უბრალოდ, მე შევეცდებოდი, ინფორმაციის წყაროებთან ყველაფერი კარგად გამერკვია. მასალის დოზირებულად გაშვება, რაღაც კადრების შენახვა და არგაშვება არ იყო სწორი. ამ ამბავში არის საკითხები, რომლებიც მაეჭვებს. კადრების რაღაც ნაწილი, რომლის ჩვენებასაც დაგვპირდნენ, საერთოდ დაიკარგა და აღარ ჩანს. მერე ისიც თქვეს, ჩვენს უცხოელ ადვოკატებს დაველაპარაკებით და როგორც ისინი გვირჩევენ, ისე მოვიქცევითო. თუ სამართლიანობისთვის იბრძვი და ვიღაცისთვის გული შეგტკივა, გაუშვი ყველაფერი და აჩვენე. მოკლედ, ბევრი რამ ჩემთვის საკამათოა. ვლადიმერ ბედუკაძეს "იუთუბზე" რომ აეტვირთა ეს კადრები, მთელი საქართველო ნახავდა და საერთოდ არ იყო საჭირო არც ერთი არხისთვის მისი გადაცემა. აქ იყო გმირის მანტიის მორგების სურვილი. მერე ერთმანეთს ეჯიბრებოდნენ, პირველმა მე მოვიპოვე კადრები და მე გავავრცელეო.

-  "იმედის" "ღია ეთერში" მისვლისას თქვით, რაც წლების წინ "იმედში" მოხდა, დანაშაული იყოო. მახსოვს, როდესაც "იმედში" სპეცრაზმი შედიოდა, "იმედის" შესასვლელთან იდექით. "რუსთავი 2" ღია ეთერში გადასცემდა ამ ყველაფერს.

-  თუ თქვენ გახსოვთ კადრები, რაც არის შემორჩენილი, თუ რა ხდებოდა "იმედთან", "რუსთავი 2"-ის გადაღებულია.

-  ვისგან იყო მითითება, რომ პირდაპირი ჩართვა იმედიდან "რუსთავი 2"-ში შეწყვეტილიყო?

-  კონკრეტულად არ ვიცი, მაგრამ ზარები ტელევიზიაში ნამდვილად იყო და ვიცი, რომ ითხოვდნენ, ეთერი შეწყვეტილიყო. პირადად ჩემთან არ ყოფილა ეს საუბარი, მაგრამ ვიცი, რომ ასე მოხდა.

-  ვინ წავიდა წინააღმდეგი და ვინ თქვა, რომ მოთხოვნის მიუხედავად კადრები ეთერში გავიდოდა?

-  ტელევიზიის მთლიანი ჯგუფი ამის წინააღმდეგი იყო. "რუსთავი 2"-მა თქვა, რაც ხდება, ჩვენ ამას ღია ეთერში ვაჩვენებთო და გადაწყვეტილება არ შეუცვლია.

-  მიუხედავად იმისა, რომ "იმედთან" მიხვედით, მაინც გაგაკრიტიკეს. შალვა რამიშვილი ერთ-ერთი იყო მათ შორის, ვინც ძალიან გაკრიტიკებდათ.

-  ჩემი განწყობა ასეთია, პიროვნულად დათო კიკალიშვილს განვლილ წლებში შესაძლოა, რაღაც შემეშალა. "იმედის" სტუდიაში იყვნენ სტუდენტები, რომელთა წინაშე მე შეიძლება, ბოდიშიც მოვიხადო, მაგრამ მგონია, რომ ადამიანებს არაფერი ავიწყდებათ. ისინი განსჯიან, ვინ როგორ იქცეოდა იმ პერიოდში. ვფიქრობ, ჩემი გასარჩევი და საკამათო "იმედის" ეთერში არაფერი იყო. საზოგადოებამ უნდა გადაწყვიტოს ყველაფერი. ყველამ ყველაფერი ნათლად და ღიად იცის. ვინ როგორ იქცეოდა იმ დღეს და იმ დღის შემდეგ და ვინ რა მაგალითი მისცა საზოგადოებას თავისი ქცევით. არა მარტო ჟურნალისტებმა, არამედ პოლიტიკოსებმა. 2003 წლიდან ხომ არ დაწყებულა ჩვენი ისტორია. 1990-იანი წლებიდან იწყება ჩვენი დამოუკიდებლობა და ჩემი აზრით, ყველა ადამიანმა თავის წარსულს უნდა მიხედოს.

-  როგორ ფიქრობთ, რა იყო თქვენი მთავარი შეცდომა?

-  ადრეც ასე ვფიქრობდი და ახლაც, შესაძლოა, უფრო კრიტიკული უნდა ვყოფილიყავი არსებული ხელისუფლების მიმართ და სხვანაირი სტრატეგიით მემუშავა.

-  დღევანდელი გადასახედიდან როგორ ფიქრობთ, არის კონკრეტული თემა, რომელიც ცუდად გააშუქეთ და ახლა ნანობთ?

-  არ ვაპირებ თვითგვემაში გადავარდნასა და მონანიებას.

-  გასაგებია, რთულია, თვრამეტი წელი ეთერში ყოფნა...

-  ჩვენს არქივში ძალიან ბევრი მასალა ინახება. ძალიან საინტერესო არქივი გვაქვს. გვინდა, ამ არქივს დავუბრუნდეთ. გავაკეთებთ რუბრიკას, სადაც ყველას გავახსენებთ, თხუთმეტი წლის წინ ვინ რას ამბობდა და დღეს რას ამბობს.

-  იქნებ, იმიტომაც შეგისრულდათ თვრამეტი წელი, რომ არ იყავით ძალიან კრიტიკული? იმავე ასაკის გადაცემა ქართულ ტელესივრცეში არ არსებობს.

-  არ არსებობს ადამიანი, რომელსაც მთელი ცხოვრება აღმასვლა აქვს. ასეთები მხოლოდ წმინდანები არიან. გადაცემაში იყო აღმასვლები და დაღმასვლები. მთავარია, ყველაფერი გააანალიზო და გააგრძელო მუშაობა. მაყურებელი გამოგიტანს განაჩენს, უნდა თუ არ უნდა შენი ყურება.

-  როგორი იქნება "პ.ს." უახ­ლოეს მომავალში? არხის ახალ მმა­რთველთან ალბათ უკვე დაგეგმეთ, რა და როგორ შეიცვლება.

-  არ ვარ ადამიანი, რომელიც სამყაროს ვარდისფერი სათვალით უყურებს. როდესაც ჩვენს საზოგადოებაში რაღაც განიხილება, რატომღაც ავიწყდებათ, რომ ყველაფერი დაფუძნებულია ძალიან ტრივიალურ, შესაძლოა, მდაბიო თემაზე, როგორიცაა ფული და ბიზნესი. ამის საერთოდ არგათვალისწინება შეუძლებელია. გავლენის მქონე დიდი ტელევიზია დიდი ბიზნესია. რა მდგომარეობაშიცაა ქვეყანაში ბიზნესი, იქიდან გამომდინარე იქმნება ამა თუ იმ სფეროში გარემო. თქვენ ვერ დამისახელებთ საქართველოს მსგავსი ეკონომიკის ქვეყანას, სადაც სრულებით თავისუფალი მედიაა. ახლო სამეზობლოში ასეთ ქვეყანას ვერ იპოვით და შორეულ სამეზობლოშიც გაგიჭირდებათ თავისუფალი მედიის მოძებნა. საქართველოში როგორც იყენებს ხალხი ხელისუფლებას, ისეთი მდგომარეობაა ეკონომიკაში. ჯერჯერობით ყველაფერს ფინანსური ჯგუფები აკონტროლებენ. ისინი აყალიბებენ პოლიტიკურ პარტიებს, კარნახობენ, ამა თუ იმ სფეროში როგორ წავიდეს პროცესები და აქედან გამომდინარე იქმნება ის მედიასივრცე, როგორიც დღეს გვაქვს. ტელევიზიას სჭირდება სარეკლამო ბაზარი და როგორი სარეკლამო ბაზარიც გვექნება, ისე აეწყობა ჩვენი სტრატეგიაც. მერე ვიფიქრებთ, ახალი რა შევთავაზოთ მაყურებელს.

-  მითხარით, ყოფილ ოპოზიციურ ტელევიზიებს დიდი გამოცდა ექნებათ ჩასაბარებელიო, რას გულისხმობდით?

-  მახსოვს, ვარდების რევოლუციის შემდეგ როგორ მეგობრულად და ერთი ოჯახივით იყვნენ ჟურნალისტები და ხელისუფლებაში მოსული პოლიტიკოსები... მერე, როგორც წესი, ოჯახის წევრისგან კრიტიკა არ სიამოვნებთ ხოლმე. ახლა "მაესტროსა" და "მეცხრე არხს" ყოფილი თანამებრძოლების კრიტიკა მოუწევთ. ჟურნალისტები კი შეეცდებიან, თავიანთი საქმე გააკეთონ, მაგრამ პოლიტიკოსები, რომლებიც ყოფილი ოპოზიციონერები არიან, ამას როგორ აღიქვამენ, ეს უკვე სხვა საკითხია. ახლა მათ ხელში ზემოქმედების ძალიან ბევრი ბერკეტია. ესაა გამოცდა ყველა ტელევიზიისთვის. ჩვენმა საზოგადოებამ დღეს თამასა ასწია და მათ გაცილებით დიდი მოთხოვნები აქვთ, ვიდრე რამდენიმე წლის წინ ჰქონდათ. იმედი მაქვს, ტელევიზიები გამოცდას ჩვენზე უკეთ ჩააბარებენ.

მერი კობიაშვილი

ჟურნალი "რეიტინგი"

(გამოდის ორშაბათობით)