"ო­ჯა­ხი 15 წლის ბიჭს მა­ლავს და მხო­ლოდ და­ბინ­დე­ბი­სას გა­მოჰ­ყავთ სა­სე­ირ­ნოდ" - "მზის შვი­ლებ­ის" მძიმე ცხოვრება

და­უ­ნის სინ­დ­რო­მის მქო­ნე ადა­მი­ა­ნე­ბი ჩვენ­გან მხო­ლოდ იმით გან­ს­ხ­ვავ­დე­ბი­ან, რომ ერ­თით მე­ტი, 47 ქრო­მო­სო­მა აქვთ, თუმ­ცა მათ პრობ­ლე­მებ­ზე რე­ა­ლუ­რად, ცო­ტა რამ ვი­ცით... რო­გო­რია "მზის შვი­ლე­ბი­სად­მი" სა­ზო­გა­დო­ე­ბი­სა და სა­ხელ­მ­წი­ფოს და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა, რა წი­ნა­აღ­მ­დე­გო­ბე­ბის გა­და­ლახ­ვა უწევთ ყო­ველ­დღი­უ­რო­ბა­ში? - ამ სა­კითხ­ზე არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის, კავ­ში­რის "ჩვე­ნი ბავ­შ­ვე­ბის" წარ­მო­მად­გე­ნე­ლი, და­უ­ნის სინ­დ­რო­მის მქო­ნე ბავ­შ­ვის მშო­ბე­ლი - ლია ტა­ბა­ტა­ძე და შრო­მის, ჯან­მ­რ­თე­ლო­ბი­სა და სო­ცი­ა­ლუ­რი დაც­ვის სა­მი­ნის­ტ­როს სო­ცი­ა­ლუ­რი დაც­ვის დე­პარ­ტა­მენ­ტის უფ­რო­სი, გია კა­კა­ჩია გვე­სა­უბ­რე­ბი­ან.

ლია ტა­ბა­ტა­ძე:

- და­უ­ნის სინ­დ­რო­მი და­ა­ვა­დე­ბად არ მი­იჩ­ნე­ვა, რად­გან მე­დი­კა­მენ­ტე­ბი არ სჭირ­დე­ბა. და­უ­ნის სინ­დ­რო­მის მქო­ნე ადა­მი­ა­ნე­ბის 21-ე ქრო­მო­სო­მა­ში დაწყ­ვი­ლე­ბის ნაც­ვ­ლად, გა­სა­მე­ბა ხდე­ბა და მათ არა 46, არა­მედ 47 ქრო­მო­სო­მა აქვთ. მე­დი­ცი­ნას­თან კი იმი­ტომ ასო­ცირ­დე­ბა, რომ და­უ­ნის სინ­დ­რო­მის მქო­ნე ადა­მი­ა­ნე­ბის თით­ქ­მის ნა­ხე­ვა­რი გუ­ლის მან­კით იბა­დე­ბა ან ფა­რი­სებ­რი ჯირ­კ­ვ­ლის, სმე­ნი­სა და მხედ­ვე­ლო­ბის პრობ­ლე­მა შე­იძ­ლე­ბა ჰქონ­დეთ. ახ­ლა­ხან ამე­რი­კუ­ლი პე­დი­ატ­რი­უ­ლი გა­იდ­ლა­ი­ნი ვთარ­გ­მ­ნეთ, ადაპ­ტი­რე­ბა გა­ვუ­კე­თეთ სპე­ცი­ა­ლის­ტებ­თან ერ­თად და ახ­ლა მის და­ნერ­გ­ვა­ზე ვმუ­შა­ობთ. ცხა­დია, ჯან­დაც­ვის სა­მი­ნის­ტ­როც გვეხ­მა­რე­ბა. რა­ტომ ვა­კე­თებთ ამას და­უ­ნის სინ­დ­რო­მის მქო­ნე ბავ­შ­ვე­ბის მშობ­ლე­ბი? საქ­მე ის არის, რომ ბევ­რი პრობ­ლე­მა გვიჩ­ნ­დე­ბა. წლე­ბის მან­ძილ­ზე საბ­ჭო­თა მე­დი­ცი­ნა შეზღუ­დუ­ლი შე­საძ­ლებ­ლო­ბის მქო­ნე ბავ­შ­ვე­ბის არ­სე­ბო­ბას არ აღი­ა­რებ­და, უფ­რო მე­ტიც - მა­შინ მი­იჩ­ნევ­დ­ნენ, რომ ეს ბავ­შ­ვე­ბი აუცი­ლებ­ლად სა­ზო­გა­დო­ე­ბის­გან იზო­ლი­რე­ბუ­ლე­ბი, ბავ­შ­ვ­თა სახ­ლ­ში გა­მო­კე­ტი­ლე­ბი უნ­და ყო­ფი­ლიყ­ვ­ნენ. სამ­წუ­ხა­როდ, ასე­თი მენ­ტა­ლი­ტე­ტის ექი­მე­ბი სამ­შო­ბი­ა­რო სახ­ლ­ში­ვე ურ­ჩე­ვენ მშობ­ლებს, შვი­ლი ბავ­შ­ვ­თა სახ­ლ­ში და­ტო­ვონ, რად­გან მას პერ­ს­პექ­ტი­ვა არ აქვს.

- რო­გორ გა­ი­გეთ, რომ თქვენს გო­გო­ნას და­უ­ნის სინ­დ­რო­მი აქვს?

- შე­სა­ბა­მი­სი ტეს­ტი ორ­სუ­ლო­ბის მე-12 კვი­რას ტარ­დე­ბა. ჩემს შემ­თხ­ვე­ვა­ში, ყვე­ლა­ფე­რი ძა­ლი­ან კარ­გად იყო, იდე­ა­ლუ­რი ორ­სუ­ლო­ბა და მშო­ბი­ა­რო­ბა მქონ­და, მაგ­რამ ასე­თი სი­ურ­პ­რი­ზი მოხ­და. თუმ­ცა, ად­რეც რომ გა­მე­გო, რა თქმა უნ­და, ჩე­მი შვი­ლი მა­ინც და­ი­ბა­დე­ბო­და. ამის მე­რე და­ვიწყე ინ­ფორ­მა­ცი­ის მო­ძი­ე­ბა, თუ რა სჭირ­დე­ბათ ასეთ ბავ­შ­ვებს; ინ­ტერ­ნე­ტი, უცხო­ე­ნო­ვა­ნი სა­ი­ტე­ბი ამის სა­შუ­ა­ლე­ბას იძ­ლე­ვა, მაგ­რამ ყვე­ლამ ხომ არ იცის ინ­გ­ლი­სუ­რი და რუ­სუ­ლი? ჩე­მი შვი­ლი, 4 წლის თეო უფ­როს ძმას­თან, და­ვით­თან ერ­თად კი­ნო­ში, თე­ატ­რ­ში დამ­ყავს; ვცდი­ლობ, თვალ­სა­წი­ე­რი გა­ვუ­ფარ­თოო და კონ­სერ­ვა­ტო­რი­ა­ში სა­ო­პე­რო არი­ე­ბის კონ­ცერ­ტ­ზეც კი წა­ვიყ­ვა­ნე. ნუ შეგ­ვე­შინ­დე­ბა სა­ზო­გა­დო­ე­ბის გა­მო­ხედ­ვის, - ვა­ი­მე, რა­ტომ უყუ­რებს ჩემს შვილს? პი­რი­ქით, მინ­და ჩემს შვილს სა­ზო­გა­დო­ე­ბას­თან ურ­თი­ერ­თო­ბა ვას­წავ­ლო.

- და­უ­ნის სინ­დ­რო­მის მქო­ნე ბავ­შ­ვებს ხში­რად, "მზის შვი­ლებ­საც" ეძა­ხი­ან.

- ასე უფ­რო რუ­სეთ­ში ეძა­ხი­ან, ალ­ბათ იმი­ტომ, რომ მათ მარ­თ­ლაც, გა­მორ­ჩე­უ­ლად და­დე­ბი­თი ენერ­გე­ტი­კა აქვთ. თუმ­ცა, ისიც სტე­რე­ო­ტი­პია, რომ და­უ­ნის სინ­დ­რო­მის მქო­ნე ადა­მი­ა­ნი ყო­ველ­თ­ვის ბავ­შ­ვი­ვით საყ­ვა­რე­ლია და არც ასა­კის შე­სა­ბა­მი­სი მოთხოვ­ნე­ბი აქვს, მაგ­რამ ისე­ვე სტკი­ვა და სწყინს, რო­გორც სხვას; ეჭ­ვი­ა­ნო­ბენ, გიბ­რაზ­დე­ბი­ან...

- ზო­გი მშო­ბე­ლი ასე­თი ბავ­შ­ვის სახ­ლის გა­რე­მო­ში აღ­ზ­რ­დას არ­ჩევს. მი­იჩ­ნევს, რომ ამით გა­რე სამ­ყა­როს­გან იცავს.

- ესეც ჩვე­ნი მენ­ტა­ლი­ტე­ტის ბრა­ლია, რომ ასე­თი ბავ­შ­ვე­ბი უნ­და დავ­მა­ლოთ. დღე­საც მრა­ვალ ოჯახს რცხვე­ნია შვი­ლის გა­მო­ჩე­ნის. ვი­ცი შემ­თხ­ვე­ვა თბი­ლის­ში: 15 წლის ბიჭს მა­ლა­ვენ და მხო­ლოდ და­ბინ­დე­ბი­სას გა­მოჰ­ყავთ სა­სე­ირ­ნოდ. ამგვარი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა გულ­სატ­კე­ნია, რად­გან სწო­რედ მშობ­ლებს გვაქვს დი­დი ძა­ლა, რომ მთლი­ა­ნად შევ­ც­ვა­ლოთ ჩვე­ნი შვი­ლე­ბის ცხოვ­რე­ბა, ისი­ნი სა­ზო­გა­დო­ე­ბას უკეთ გა­ვაც­ნოთ. ჩე­მი შვი­ლი - თეო ჩვე­უ­ლებ­რივ სა­ბავ­შ­ვო ბაღ­ში დამ­ყავს, მე­რე სკო­ლა­შიც წა­ვიყ­ვან. ის ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი ბავ­შ­ვია და ასე­თი­ვე ცხოვ­რე­ბით ცხოვ­რობს. რო­გორ უნ­და მოვ­თხო­ვოთ სა­ზო­გა­დო­ე­ბას ადეკ­ვა­ტუ­რად მო­ეპყ­რონ ჩვენ შვი­ლებს, რო­ცა თა­ვად ასე ვექ­ცე­ვით? რო­ცა თეო ბაღ­ში მი­ვიყ­ვა­ნე, სპეც­პე­და­გო­გი და ფსი­ქო­ლო­გი არ ჰყავ­დათ. გამ­გეს ვუთხა­რი, რომ მას სა­გან­გე­ბო მოვ­ლა არ სჭირ­დე­ბა-მეთ­ქი და სპეც­პე­და­გო­გიც მოგ­ვი­ა­ნე­ბით მო­იყ­ვა­ნეს. მსოფლიო და­უ­ნის სინ­დ­რო­მის სა­ერ­თა­შო­რი­სო დღეს ყო­ველ­წ­ლი­უ­რად, მე­სა­მე თვის 21 რიცხ­ვ­ში აღ­ნიშ­ნავს, რაც სიმ­ბო­ლუ­რად, 21-ე ქრო­მო­სო­მის გა­სა­მე­ბას უკავ­შირ­დე­ბა. ოფი­ცი­ა­ლუ­რად, გა­ე­რომ 2011 წლის 10 ნო­ემ­ბერს აღი­ა­რა ეს დღე და ამ გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბას, ჩვე­ნი თხოვ­ნით, გა­ე­რო­ში სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ელ­ჩ­მაც და­უ­ჭი­რა მხა­რი. ამ სა­კითხ­ზე გა­ე­რო­ში წელს გა­მარ­თუ­ლი კონ­ფე­რენ­ცი­ის თე­მა და­უ­ნის სინ­დ­რო­მის მქო­ნე ადა­მი­ა­ნე­ბის­თ­ვის ჯან­დაც­ვის სრუ­ლი ხელ­მი­საწ­ვ­დო­მო­ბა იყო. სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში წელს ეს დღე - "ჭრე­ლი წინ­დე­ბის დღე­სას­წა­უ­ლი" ფარ­თოდ აღი­ნიშ­ნა და ომ­ბუდ­ს­მე­ნის აპა­რა­ტიც გა­მოგ­ვეხ­მა­უ­რა.

- ომ­ბუდ­ს­მე­ნი ითხოვს, რომ ბავ­შ­ვებს შეზღუ­დუ­ლი შე­საძ­ლებ­ლო­ბის პი­რის სტა­ტუ­სი არა 5 წლის ასა­კი­დან, არა­მედ და­ბა­დე­ბი­დან­ვე მი­ე­ნი­ჭოთ.

- ჯან­დაც­ვის სა­მი­ნის­ტ­როს ამ სა­კითხი­სად­მი ჯერ­ჯე­რო­ბით, მოძ­ვე­ლე­ბუ­ლი მიდ­გო­მა აქვს. ახ­ლა მუ­შა­ო­ბენ, რომ სა­მე­დი­ცი­ნო მო­დე­ლი­დან სო­ცი­ა­ლურ მო­დელ­ზე გა­და­ვიდ­ნენ. სტა­ტუსს და­ბა­დე­ბი­დან არ ანი­ჭე­ბენ, რად­გან და­უ­ნის სინ­დ­რო­მი და­ა­ვა­დე­ბა­თა ნუს­ხი­დან ამო­ღე­ბუ­ლია და 4-5 წლი­სას, გარ­კ­ვე­უ­ლი ფუნ­ქ­ცი­ო­ნა­ლუ­რი დარ­ღ­ვე­ვის აღ­მო­ჩე­ნის შემ­თხ­ვე­ვა­ში აძ­ლე­ვენ დაზღ­ვე­ვის სპე­ცი­ა­ლურ პა­კეტს, რაც ჩვენ­თ­ვის გარ­კ­ვე­უ­ლი შე­ღა­ვა­თი არის. ჩე­მი აზ­რით, მათ გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი სტა­ტუ­სი კი არა, სპე­ცი­ა­ლუ­რი სა­მე­დი­ცი­ნო და სო­ცი­ა­ლუ­რი პროგ­რა­მა სჭირ­დე­ბათ, რო­მე­ლიც ბავ­შ­ვე­ბის გა­რე­მოს­თან ადაპ­ტა­ცი­ას შე­უწყობს ხელს.

გან­ვი­თა­რე­ბულ ქვეყ­ნებ­ში ბავ­შ­ვის ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რი სა­ჭი­რო­ე­ბის მი­ხედ­ვით ად­გე­ნენ პროგ­რა­მებს, მათ შო­რის, ად­რე­უ­ლი გან­ვი­თა­რე­ბის პროგ­რა­მას, რომ და­უ­ნის სინ­დ­რო­მის მქო­ნე ბავ­შ­ვი დრო­უ­ლად გან­ვი­თარ­დეს. სა­ქარ­თ­ვე­ლოს პორ­ტი­ჯის ასო­ცი­ა­ცი­ას აქვს შე­მუ­შა­ვე­ბუ­ლი მე­თო­დი­კა, თუ რო­გორ უნ­და იმუ­შაო ასეთ ბავ­შ­ვ­თან, რა ასა­კი­დან უნ­და შეძ­ლოს ხოხ­ვა, ჯდო­მა, ყლაპ­ვა, რომ არ ჩა­მორ­ჩეს. არ­სე­ბობს მსხვი­ლი მო­ტო­რუ­ლი უნარ-ჩვე­ვე­ბის გან­მა­ვი­თა­რე­ბე­ლი მე­თო­დი­კა, რა­საც მშობ­ლებ­საც ას­წავ­ლი­ან, მაგ­რამ სამ­წუ­ხა­როდ, ად­რე­უ­ლი გან­ვი­თა­რე­ბის პროგ­რა­მა მხო­ლოდ 150 ბავ­შ­ვ­ზეა გათ­ვ­ლი­ლი; ამ ბავ­შ­ვე­ბის­თ­ვის აუცი­ლე­ბე­ლია გო­ნებ­რი­ვი ვარ­ჯი­შე­ბი. პირ­ვე­ლი­ვე დღი­დან უნ­და ესა­უბ­რო, თა­ნაც ისე, რომ გი­ყუ­რებ­დეს; მუ­სი­კა, რიტ­მუ­ლი სიმ­ღე­რა უნ­და მო­ას­მე­ნი­ნო, სი­ტუ­ა­ცი­ე­ბი გა­ი­თა­მა­შო. ასეთ ბავ­შ­ვებს სჭირ­დე­ბათ ურ­თი­ერ­თო­ბა ოჯა­ხის წევ­რებ­თან. კარ­გად მუ­შა­ობს ის მე­თო­დიც, რო­ცა დე­და სახ­ლის საქ­მე­ებს აკე­თებს და თან - ახ­მო­ვა­ნებს სა­კუ­თარ მოქ­მე­დე­ბებს: გა­დავ­დ­გი ჭი­ქა, გავ­რეცხე თეფ­ში, და­ვი­ბა­ნე ხე­ლი. შე­და­რე­ბით მარ­ტი­ვი წი­ნა­და­დე­ბე­ბით უნ­და ესა­უბ­რო, რომ ბავ­შ­ვ­მა მარ­ტი­ვად აღიქ­ვას მოქ­მე­დე­ბა, და­ი­მახ­სოვ­როს. უმ­რავ­ლე­სო­ბა გვი­ან იწყებს ლა­პა­რაკს და ენის ამოდ­გ­მამ­დე სიტყ­ვე­ბის მა­რა­გი უნ­და და­იგ­რო­ვოს.

- თუ არ­სე­ბობს და­უ­ნის სინ­დ­რო­მის მქო­ნე ადა­მი­ა­ნე­ბის სტა­ტის­ტი­კა?

- სტა­ტის­ტი­კა არ არ­სე­ბობს, რაც არა მარ­ტო სა­ხელ­მ­წი­ფოს გულ­გ­რი­ლი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბის, არა­მედ იმის ბრა­ლიც არის, რომ რე­გი­ო­ნებ­ში ასეთ ბავ­შ­ვებს გე­ნე­ტი­კურ ანა­ლიზს არ უტა­რე­ბენ, რა­თა ფაქ­ტი და­დას­ტურ­დეს. ერთ-ერთ წამ­ყ­ვან კლი­ნი­კას და­ვუ­კავ­შირ­დი და მითხ­რეს: ბო­ლო ორი წლის მან­ძილ­ზე, წე­ლი­წად­ში და­უ­ნის სინ­დ­რო­მის სა­შუ­ა­ლოდ, 60 და­დას­ტუ­რე­ბუ­ლი შემ­თხ­ვე­ვააო. სამ­წუ­ხა­როდ, ქარ­თ­ვე­ლე­ბი ჯერ კი­დევ აქ­ტი­უ­რად ვი­ყე­ნებთ სიტყ­ვა "და­უნს" ვი­ღა­ცის და­საკ­ნი­ნებ­ლად. მერ­წ­მუ­ნეთ, ეს ბავ­შ­ვე­ბი სრუ­ლე­ბი­თაც არ არი­ან უნი­ა­თო­ე­ბი, ჩა­მორ­ჩე­ნი­ლე­ბი და გინ­დაც ასე იყოს, რო­გორ შე­იძ­ლე­ბა მა­თი მდგო­მა­რე­ო­ბა სხვის და­საკ­ნი­ნებ­ლად გა­მო­ი­ყე­ნო? ეს გან­სა­კუთ­რე­ბით მი­უ­ღე­ბე­ლია სა­ჯა­რო პი­რე­ბის მხრი­დან! იყო შემ­თხ­ვე­ვა, რო­ცა ერთ-ერ­თ­მა ცნო­ბილ­მა მსა­ხი­ობ­მა და ტე­ლე­წამ­ყ­ვან­მა, ასე­ვე - ქა­ლა­ქუ­რი სიმ­ღე­რე­ბის შემ­ს­რუ­ლე­ბელ­მა მომ­ღე­რალ­მა კნი­ნო­ბით ფორ­მა­ში გა­მო­ი­ყე­ნეს სიტყ­ვა "და­უ­ნი" და ბო­დი­შის მოხ­და­მაც მო­უ­წი­ათ. სტიგ­მაა ისიც, რომ და­უ­ნის სინ­დ­რო­მის მქო­ნე ადა­მი­ა­ნე­ბი უკ­ლებ­ლივ, გო­ნებ­რი­ვად ჩა­მორ­ჩე­ნი­ლე­ბი არი­ან. მსოფ­ლი­ო­ში არის შემ­თხ­ვე­ვე­ბი, რო­ცა ამ ადა­მი­ა­ნებ­მა გარ­კ­ვე­ულ წარ­მა­ტე­ბას მი­აღ­წი­ეს, რად­გან პრო­ცე­სე­ბი, რა­საც ჩვენ ახ­ლა გავ­დი­ვართ, მათ 30 წლის წინ გა­ი­ა­რეს. მა­გა­ლი­თად, ლონ­დონ­ში არის გო­გო­ნა, რო­მე­ლიც ას­წავ­ლის მა­თე­მა­ტი­კას დაწყე­ბით სა­ფე­ხურ­ზე; ცნო­ბი­ლი ეს­პა­ნე­ლი მსა­ხი­ო­ბი პაბლო პი­ნე­და თა­მა­შობს ფილ­მებ­ში, კითხუ­ლობს ლექ­ცი­ებს და დე­დებს ურ­ჩევს, აცა­დონ შვი­ლებს, გა­მო­ავ­ლი­ნონ თა­ვი­სი შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბი, ნუ შე­ე­შინ­დე­ბათ მა­თი. ეს ადა­მი­ა­ნე­ბი ქმნი­ან ოჯა­ხებს, ჰყავთ შვი­ლე­ბი. სტიგ­მაა ისიც, რომ არ აქვთ გრძნო­ბე­ბი, სექ­სუ­ა­ლუ­რი ცხოვ­რე­ბის სურ­ვი­ლი. სა­ხელ­მ­წი­ფო და სა­ზო­გა­დო­ე­ბა ვალ­დე­ბუ­ლია, მათ გა­ნათ­ლე­ბის მი­ღე­ბა­ში, და­საქ­მე­ბა­სა და ოჯა­ხის შექ­მ­ნა­ში შე­უწყოს ხე­ლი. სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში ამ ადა­მი­ა­ნე­ბის ცხოვ­რე­ბა­ში კრი­ზი­სი 20 წლის ასა­კის მე­რე დგე­ბა, რად­გან ისი­ნი ჩა­კე­ტი­ლე­ბი არი­ან "დღის ცენ­ტ­რებ­ში". და­უ­ნის სინ­დ­რო­მის მქო­ნე ბავშვს სკო­ლა და­ემ­თავ­რე­ბი­ნოს, - ასე­თი შემ­თხ­ვე­ვა ჩვენ­თან არ და­ფიქ­სი­რე­ბუ­ლა და შე­სა­ბა­მი­სად, პრო­ფე­სი­უ­ლი გა­ნათ­ლე­ბის მი­ღე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბაც არ აქვთ. არა­და, თა­ვი­სი გო­ნებ­რი­ვი შე­საძ­ლებ­ლო­ბის ფარ­გ­ლებ­ში, მათ რუ­ტი­ნუ­ლი შრო­მა, ერ­თი და იმა­ვე საქ­მის უსას­რუ­ლოდ კე­თე­ბა შე­უძ­ლი­ათ. ვფიქ­რობ, პარ­ლა­მენ­ტ­მა უნ­და მი­ი­ღოს კა­ნონ­პ­რო­ექ­ტი, რომ სა­წარ­მო­ე­ბმა, ვინც შეზღუ­დუ­ლი შე­საძ­ლებ­ლო­ბის მქო­ნე ადა­მი­ა­ნებს და­ა­საქ­მე­ბენ, სა­გა­და­სა­ხა­დო შე­ღა­ვა­თე­ბით ისარ­გებ­ლონ.

გია კა­კა­ჩია:

- და­უ­ნის სინ­დ­რო­მის მქო­ნე ბავ­შ­ვ­ზე ხდე­ბა დაკ­ვირ­ვე­ბა, რა კონ­კ­რე­ტულ და­ა­ვა­დე­ბა­ზეა მიბ­მუ­ლი და ამის მე­რე ენი­ჭე­ბა შეზღუ­დუ­ლი შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბის მქო­ნე პი­რის სტა­ტუ­სი. უნ­და დად­გინ­დეს, გო­ნებ­რი­ვი ჩა­მორ­ჩე­ნი­ლო­ბა ღრმაა, სა­შუ­ა­ლო თუ მსუ­ბუ­ქი. ამას­თან, ჩვენ მი­ვიჩ­ნევთ, რომ მთლი­ა­ნად სის­ტე­მა არის შე­საც­ვ­ლე­ლი. სა­მე­დი­ცი­ნო-სო­ცი­ა­ლუ­რი ექ­ს­პერ­ტი­ზის დღე­ვან­დე­ლი სის­ტე­მა და­ფუძ­ნე­ბუ­ლია და­ა­ვა­დე­ბა­თა ჩა­მო­ნათ­ვალ­ზე და არა - კონ­კ­რე­ტულ შე­ფა­სე­ბებ­ზე. წლის ბო­ლომ­დე ეს სის­ტე­მა შე­იც­ვ­ლე­ბა, სო­ცი­ა­ლურ მო­დელ­ზე გა­და­ვალთ ანუ რე­გი­ო­ნე­ბის დო­ნე­ზე შე­იქ­მ­ნე­ბა მულ­ტი­დის­ციპ­ლი­ნური პუნ­ქ­ტე­ბი, სა­დაც შევ­ლენ სო­ცი­ა­ლუ­რი მუ­შა­კი, ოკუ­პა­ცი­უ­რი თე­რა­პევ­ტი, ფსი­ქო­ლო­გი და რომ­ლე­ბიც კონ­კ­რე­ტუ­ლი ბავ­შ­ვის სა­ჭი­რო­ე­ბას შე­ა­მოწ­მე­ბენ; გა­არ­კ­ვე­ვენ, რა ტი­პის ჩა­რე­ვა და დახ­მა­რე­ბა სჭირ­დე­ბა მას გა­რე­მოს­თან ადაპ­ტა­ცი­ის­თ­ვის. რაც შე­ე­ხე­ბა ბავ­შ­ვ­თა ად­რე­უ­ლი გან­ვი­თა­რე­ბის პროგ­რა­მას, ის ამ დრო­ის­თ­ვის მხო­ლოდ 4 ქა­ლაქ­ში: თბი­ლის­ში, ქუ­თა­ის­ში, თე­ლავ­სა და ბა­თუმ­შია, ამ შემ­თხ­ვე­ვა­ში კი სა­ხელ­მ­წი­ფო მხო­ლოდ დამ­ფი­ნან­სე­ბე­ლია და არა - მომ­სა­ხუ­რე­ბის, სერ­ვი­სის შემ­ქ­მ­ნე­ლი. და კი­დევ, ეს 2013 წლი­დან ეს პროგ­რა­მა 7 წლამ­დე ასა­კის ბავ­შ­ვებ­ზეა გათ­ვ­ლი­ლი.

შეზღუ­დუ­ლი შე­საძ­ლებ­ლო­ბის მქო­ნე ბავ­შ­ვებს ენიშ­ნე­ბათ 100-ლა­რი­ა­ნი დახ­მა­რე­ბა ანუ მე­ო­რე ჯგუ­ფის ინ­ვა­ლი­დებ­თან არი­ან გა­თა­ნაბ­რე­ბულ­ნი. თან­ხა ცხა­დია, მცი­რეა და ამი­ტო­მაც ვცვლით მიდ­გო­მას, რომ უფ­რო მომ­სა­ხუ­რე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბა­ზე გა­და­ვი­დეთ, მოხ­დეს ამ ადა­მი­ა­ნე­ბის ადაპ­ტი­რე­ბა, ჩარ­თ­ვა სა­ზო­გა­დო­ებ­რივ ცხოვ­რე­ბა­ში, რა­თა და­საქ­მე­ბაც შეძ­ლონ. რო­ცა გო­ნებ­რი­ვი ჩა­მორ­ჩე­ნი­ლო­ბის მძი­მე ფორ­მაა, 1.000-ლა­რი­ა­ნი დახ­მა­რე­ბაც ვერ მო­აგ­ვა­რებს ოჯა­ხის პრობ­ლე­მას, ამი­ტომ მთლი­ა­ნად სო­ცი­ა­ლურ, პი­როვ­ნე­ბა­ზე მორ­გე­ბულ მო­დელ­ზე უნ­და გა­და­ვი­დეთ, რო­გორც ეს ეს­ტო­ნეთ­სა და არა­ერთ სხვა ქვე­ყა­ნა­შია.

P.S. თუ გსურთ, და­უ­ნის სინ­დ­რო­მის მქო­ნე ბავ­შ­ვე­ბის მშობ­ლე­ბი­სა და პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლე­ბის კავ­შირს - "ჩვე­ნი ბავ­შ­ვე­ბი" და­უ­კავ­შირ­დეთ, შე­გიძ­ლი­ათ და­რე­კოთ ტე­ლე­ფო­ნის ნო­მერ­ზე: 2.23.12.83.

ნი­ნო კვი­ტაშ­ვი­ლი

ჟურნალი ”გზა”

(გამოდის ხუთშაბათობით)