პანდემიის გამო, ემიგრაციიდან დაბრუნებული 300 მოქალაქე მეთადონით მკურნალობს - რა მდგომარეობაა საქართველოში ნარკოტიკების მოხმარების კუთხით

რამდენიმე დღის წინ "ფეისბუქის" გვერდზე "ჩემი ქალაქი მკლავს" გავრცელდა ფოტოები, რომლებიც თბილისში, მთაწმინდის რაიონის ერთ-ერთ ქუჩაზეა გადაღებული. ადგილობრივმა მცხოვრებმა გიორგი ლომთათიძემ საკუთარი ეზოს დასუფთავების დროს, სხვა ნარჩენებთან ერთად ათობით ერთჯერადი "შპრიცი" იპოვა ეზოში, სადაც ბავშვებიც ხშირად თამაშობენ.

ფოტოები უამრავმა ადამიანმა გააზიარა და ბევრის აღშფოთებაც გამოიწვია. კომენტარებში ბევრმა დაწერა, რომ შსს-მ კონტროლზე უნდა აიყვანოს ასეთი ადგილები, რომ მათ სადარბაზოშიც ბევრჯერ უნახავთ დაყრილი შპრიცები, ერთმა ახალგაზრდა დედამ კი გაიხსენა ისტორია, როგორ იპოვა მისმა მცირეწლოვანმა შვილმა ეზოში თამაშის დროს "შპრიცი" და ის სახლში მიიტანა, რის შემდეგაც ბავშვს ჰეპატიტზე და შიდსზე ანალიზები ჩაუტარეს.

რა ხდება ქვეყანაში ნარკოტიკების მოხმარებისა და გავრცელების კუთხით პანდემიის პირობებში? სპეციალისტების მტკიცებით, კორონავირუსის გამო დაწესებულმა შეზღუდვებმა ნარკოტიკების ხელმისაწვდომობა შეამცირა, შემცირდა კლუბური ნარკოტიკების მოხმარების შემთხვევებიც.

AMBEBI.GE ამ საკითხთან დაკავშირებით ფსიქიკური ჯანმრთელობისა და ნარკომანიის პრევენციის ცენტრის ხელმძღვანელის მოადგილეს გური მენაბდიშვილს ესაუბრა:

- იმატა თუ არა პანდემიის პირობებში თქვენს ცენტრში მომართვიანობამ?

- პირველ რიგში უნდა აღინიშნოს, რომ მეთადონის ჩანაცვლებითი თერაპიის პროგრამაში ჩართვის მსურველთა რაოდენობამ პანდემიის პირობებში საგრძნობლად იმატა, რასაც საკმაოდ პოზიტიური ახსნა აქვს. ეს ნიშნავს, რომ პანდემიის გამო დაწესებულმა შეზღუდვებმა ნარკოტიკების ხელმისაწვდომობა შავ ბაზარზე მინიმუმამდე შეამცირა. ამასთან, საზღვრების ჩაკეტვამ და მკაცრმა კონტროლმა ნარკოტიკების გავრცელებაზე პრევენციულად იმოქმედა.

ამიტომ იმ ადამიანებმა, რომლებმაც ვერ იშოვნეს ნარკოტიკები, მიიღეს სწორი გადაწყვეტილება და ჩაერთვნენ მეთადონის ჩანაცვლებით პროგრამაში, რაც, რა თქმა უნდა, სასიხარულოა

ბოლო ორი თვის განმავლობაში ამ პროგრამის ბენეფიციართა რიცხვი 1000-ით გაიზარდა, საიდანაც 300 პანდემიის გამო უცხოეთიდან დაბრუნებული საქართველოს მოქალაქეა. ჩვენ პროგრამაში არ ვრთავთ იმ ადამიანებს, რომლებმაც მაგალითად, ორი კვირის წინ ან უახლოეს წარსულში გასინჯეს ნარკოტიკი. პროგრამაში ერთვებიან ნარკოტიკების აქტიური და ძველი მომხმარებლები. შესაბამისად ვერ ვიტყვით, რომ ნარკოტიკების ახალ მომხმარებელთა რიცხვი იზრდება. ჩვენთან გაზრდილია განკურნების მსურველთა რაოდენობა.

ბენეფიციარებმა შავ ბაზარზე ნარკოტიკების ძებნის ნაცვლად, ჩვენ მოგვმართეს და ჩაერთვნენ მეთადონის პროგრამაში.

- ხშირად ახალი ნარკოტიკები ჩნდება ქვეყანაში, ამ მხრივ რა ვითარებაა ახლა? ამასთან, ყველაზე ხშირად რომელი ნარკოტიკული საშუალებების მომხმარებლები არიან თქვენი ბენეფიციარები?

- არანაირი ახალი ნივთიერება არ გამოჩენილა. ისევ ის ვითარება გვაქვს, რაც აქამდე იყო. მომართვიანობა ძირითადად არის "სირეცის", დაბალხარისხიანი, იაფფასიანი ნარკოტიკის მომხმარებელთა მხრიდან. ეს არის ძალზედ საშიში ნარკოტიკი, რომელიც წლებია შავ ბაზარზე პოპულარობით სარგებლობს.

ასევე ხშირად მოიხმარენ ბუპრენორფინს (სუბოტექსი, სუბოქსინი) და ა.შ. ამ მხრივ აღსანიშნავია ის, რომ საგრძნობლად არის შემცირებული კლუბური ნარკოტიკების მოხმარების შემთხვევები, რაც იმით აიხსნება, რომ მას ძირითადად შესაბამის სიტუაციაში, კლუბებში მოიხმარენ, რომლებიც პანდემიის გამო დაკეტილია.

- რა ცვლილებები გამოიწვია ცენტრის მუშაობის რეჟიმში მომართვიანობის ზრდამ და პანდემიამ?

- პანდემიის პირობებში ჩვენი კლინიკა ჩვეულ რეჟიმში აგრძელებს მუშაობას. დაწესებული შეზრუდვებიდან მეორე დღესვე, ჩვენ შევიმუშავეთ ეფექტური მუშაობის გეგმა. მეთადონის პროგრამის პანდემიის პირობებზე მორგების მიზნით, შემუშავდა სპეციალური ბრძანებები. ჯანდაცვის სამინისტრომ ჩვენი კონსულტაციის შედეგად გამოსცა ბრძანება საკარანტინე სივრცეებში მყოფი უცხოეთიდან დაბრუნებული საქართველოს მოქალაქეების მეტადონის პროგრამაში ჩართვის შესახებ (ცნობისთვის, საკარანტინო სივრცეში მოთავსებულ რამდენიმე პირს ნარკოტიკული საშუალება აღმოაჩნდათ, ავტ)

ამ რეგულაციის მიხედვით, ერთ ნარკოლოგს შეუძლია საკარანტინე სივრცეში მოინახულოს უცხოეთიდან დაბრუნებული პირი, ჩაუტაროს მას კონსულტაცია და მიიღოს გადაწყვეტილება მისი პროგრამაში ჩართვის საჭიროების შესახებ. ეს ცვლილება რომ არ შემუშავებულიყო, ვითარება ძალიან დამძიმდებოდა. სწორედ ამ ბრძანების საფუძველზე გამოვლინდა ის 300 ბენეფიციარი, რომლებიც პროგრამაში ჩაერთვნენ.

ბრძანება შემუშავდა ტრანსპორტთან და საშვებთან დაკავშირებითაც. როგორც კი ეს შეზღუდვები გამოცხადდა, მეორე დღესვე შსს-თან და ჯანდაცვის სამინისტროსთან თანამშრომლობის საფუძველზე, ჩვენ გავეცით საშვები ჩვენს პაციენტებზე, საათების და დღეების მითითებით, როდის უნდა გამოცხადებულიყვნენ ტრანსპორტით და ამ მხრივ არანაირი პრობლემა არ შექმნიათ მათ.

რადგან, ბრძანებაში ცვლილება შევიდა შეხვედრებისა და თავყრილობების შეზღუდვის გათვალისწინებითაც, ახლა ერთ ვიზიტზე პაციენტებს ვატანთ ხუთი დღის სამყოფ მედიკამენტებს, რამაც 5-6 ჯერ შეამცირა კლინიკაში მოსასვლელი ადამიანების რაოდენობა.

ამჟამად, აქტიურად ვმუშაობთ პროგრამაზე, რომელიც მიზნად ისახავს საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე ჩვენი მომსახურების ხელმისაწვდომობას. ყოველ წელს ერთ რაიონს მაინც ვამატებთ, სადაც ჩვენი წარმომადგენლობა იხსნება. ახლა მიზნად ვისახავთ მოვიცვათ აბსოლუტურად ყველა რეგიონი, რათა ბენეფიციარებმა საკუთარ რაიონებში შეძლონ საჭირო მედიკამენტების მიღება.