"არ გვინდა აღმოვჩნდეთ იმ ვითარებაში, როცა ექიმს პაციენტებს შორის მოუწევს არჩევანის გაკეთება" - რას სთხოვენ ექიმები საზოგადოებას (უმძიმესი ფოტოები რეანიმაციიდან)

უკვე რამდენიმე თვეა ეს ადამიანები ურთულესი გამოწვევის წინაშე დგანან და გამძვინვარებულ საუკუნის ჭირს ადამიანების სიცოცხლეს სტაცებენ ხელიდან. ისინი ამას ხშირად საკუთარი ჯანმრთელობის და სიცოცხლის ფასად აკეთებენ. დრომ გამოაჩინა დროის გმირები - ჩვენი ექიმები, რომლებსაც 24-საათიანი ეკიპირებით ყველაზე მძიმე და კრიტიკულ კოვიდპაციენტებთან აქვთ საქმე. ეს ის ადამიანური რესურსია, რომელზეც ჩვენი ყოფნა-არყოფნა ისეა დღეს დამოკიდებული, როგორც არასდროს.

ambebi.ge დღეს ორ მათგანს წარმოგიდგენთ, რომლებიც ეპიდემიოლოგებთან ერთად, კიდევ ერთხელ სთხოვენ მოსახლეობას გაუფრთხილდნენ ერთმანეთის სიცოცხლეს.

• "ამასობაში ბევრი მედპერსონალი დაინფიცირდა და ეს მოსალოდნელიც იყო, ექიმი და ექთანიც ადამიანია"

“არ მესმის ის ფაქტი, რომ არ აღიარებენ ამ ვირუსს. ასეთები ჩვენც დიდი რისკის ქვეშ გვაყენებენ. ჩვენც თუ დავვაადდით, ჩვენ თუ არ ვიქენით ფორმაში და ჯანმრთელად, ესეც ხომ ისევ თქვენ გაკლდებათ?”- მეუბნება აკადემიკოს ვაახტანგ ბოჭორიშვილის სახელობის კლინიკის ინფექციონისტი მეგი კობახიძე:

- კოვიდი მძიმე დაავადებაა, ვერაგი მიმდინარეობით გამოიხატება და მარტო ორგანოთა ერთ სისტემას (სასუნთქ სისტემას) არ აერთიანებს, ბევრი ორგანოს დაზიანების შემთხვევებია დაფიქსირებული - საჭმლის მომნელებელი, ღვიძლის, შარდის ბუშტის, ცენტრალური ნერვული სისტემის, აღარ ვლაპარაკობ ფილტვებზე, რომლის შესახებაც ყველამ იცის. ქრონიკული დაავადებების მქონე პაციენტების შემთხვევაში, ძირითადად ვითარდება სუნთქვის უკმარისობა, თრომბოემბოლიები, რასაც, სამწუხაროდ, რიგ შემთხვევაში, ლეტალურ შედეგამდე მივყავართ. ელემენტარულ რეკომენდაციებს თუ არ დავიცავთ - ნიღბის ტარება იქნება, დისტანცია, თუ პირადი ჰიგიენის დაცვა, ძალიან რთულ სიტუაციაში აღმოვჩნდებით.

ჩვენ არ გვინდა აღმოვჩნდეთ იმ ვითარებაში, როცა ექიმს პაციენტებს შორის მოუწევს არჩევანის გაკეთება. თუ არ შევეშვებით დაუმთავრებელ სიარულს, ქეიფსა და ღრეობას, დაცვის გარეშე სიარულს, იმ ზომამდე მივალთ, რომ ექიმებს ამ არჩევანის გაკეთება მოგვიწევს, რადგან ჯერჯერობით უკეთესობის პერსპექტივა არ ჩანს, დაავადებულების რიცხვმა უფრო თუ არ მოიმატა, არ დაიკლებს. ყველას და ყველაფერს აქვს თავისი რესურსი - ექიმსაც, ექთანსაც, სამედიცინო ინვენტარსაც - იქეთ სასუნთქი აპარატებია საჭირო, აქეთ პალატები, ბევრი ნიუანსია და ინფიცირებულების რაოდენობის მატებასთან ერთად რესურსი ამოიწურება, ამოუწურავი ხომ არაფერია?

თითოეულმა ადამიანმა არსებული მდგომარეობის თვითშეფასება თუ არ აიმაღლა და პასუხისმგებლობა არ გაეზარდა, მერწმუნეთ, ძალიან ცუდი სიტუაცია გვექნება. ამასობაში ბევრი მედპერსონალი დაინფიცირდა და ეს მოსალოდნელიც იყო, ექიმი და ექთანიც ადამიანია, მათ დაავადებულებთან მუშაობა, შემდეგ კი ოჯახში მისვლა უწევს... კლინიკებში, ასე თუ ისე, მაქსიმალურად დაცულები ვართ და ვერ ვიტყვით, რომ აქედან მოხდა ინფექციის აღება და ოჯახებში შეტანა. ზოგი ექიმი იზოლაციაშია, ზოგი სტაციონარში და მედპერსონალი რაოდენობრივად ხომ გვაკლდება?

არ მესმის ის ფაქტი, რომ არ აღიარებენ ამ ვირუსს. ასეთები ჩვენც დიდი რისკის ქვეშ გვაყენებენ. ჩვენც თუ დავვაადდით, ჩვენ თუ არ ვიქენით ფორმაში და ჯანმრთელად, ესეც ხომ ისევ მათ აკლდებათ? წარმოუდგენელი სიმძიმისაა დღეს ექიმის ხვედრი - საათობით, ხან 24 საათის განმავლობაშიც გვიწევს ეკიპირებაში ყოფნა და ეს მარტივი არ არის. მართალია, გაცვდა ფრაზა - იტალია განმეორდება, მაგრამ ფაქტია, იქითკენ მიდის საქმე, რაც გაზაფხულზე ევროპულ ქვეყნებში იყო, იგივე იქნება ჩვენთან. აუცილებელია დისტანცია, მისვლა-მოსვლის შეწყვეტა, ეს აქციებიც დიდი რისკია, იქ დისტანციას და თავის დაცვას ვერ შეძლებთ და ამის მერე, ლოგიკურია, დაავადებულების მატება იქნება. ხომ დავინახეთ, რომ ეს ვირუსი კონტაქტური, წვეთოვანი და უკვე აეროზოლური გზითაც ვრცელდება და ძნელია მისი შეკავება. ადამიანებმა უნდა იფიქრონ ამაზე, ვიდრე ვაქცინა გვექნება და როგორც ჩანს, არც თუ მალე გვექნება - ჯერ თქვეს, წლის ბოლოსო, ახლა უკვე შეიცვალა მონაცემი და ვადამ გაზაფხულამდე გადაიწია. გაზაფხულზე რა იქნება, ამაზეც დიდი კითხვის ნიშანია. ამ დროისთვის ყველაზე ძლიერი დაცვითი ეფექტია ნიღაბი, დისტანცია და ჰიგიენა. დაცულობისთვის ქირურგიული ნიღაბი ერთიც საკმარისია, ოღონდ, სწორად უნდა გეკეთოთ - ცხვირი არ უნდა ჩანდეს და მუქი ზედაპირი გარეთ უნდა იყოს, იმიტომ, რომ ის დამუშავებულია სპეციალური ხსნარით, რომელიც ხელს უშლის გარედან ვირუსის შეჭრას.

• "ყველამ უნდა გავაცნობიეროთ, რომ საქართველოში უმძიმესი მდგომარეობაა"

იმ დროს, როდესაც ქალბატონ გულიკოს დავურეკე, როგორც აღმოჩნდა, მასთან კეთილი ამბის მაცნე პერსონალი შევიდა და ექიმმა თავისი აღფრთოვანება მეც გამიზიარა - ვაიმე, ჩემი ერთ-ერთი უკიდურესად მძიმე პაციენტი გონზე მოსულა, როგორ მიხარია, ღმერთო! გულიკო ქილიფთარი, ასოცირებული პროფესორი, რესპუბლიკური საავადმყოფოს კრიტიკული მედიცინისა და პოსტოპერაციული ინტენსიური თერაპიის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი:

- ყველამ უნდა გავაცნობიეროთ, რომ უმძიმესი მდგომარეობაა საქართველოში. რესპუბლიკური საავადმყოფოს რეანიმაციული განყოფილება 12 საწოლზე იყო გათვლილი. საავადმყოფომ დაიწყო კოვიდპაციენტების მიღება და პირველ ტალღაზე ამ რაოდენობით არ იყო ასეთი სიმძიმის პაციენტები, რაც ახლაა. მეორე ტალღაზე გვყავს განსაკუთრებული სიმძიმის პაციენტები და მინდა გითხრათ, რომ რატომღაც ყველაზე დიდმა რაოდენობამ რესპუბლიკურში მოიყარა თავი - 12 საწოლიან რეანიმაციაში, ამჟამად 27 პაციენტი წევს. ვინაიდან სტაფი არ იყო საკმარისი და ამ რაოდენობაზე არ იყო გათვლილი ჩვენი კლინიკა, უმძიმეს რეჟიმში გვიწევს მუშაობა.

ეს არის უზარმაზარი დატვირთვა და პასუხისმგებლობა ყველა ჩვენგანისთვის, ფაქტობრივად, სამმაგ პაციენტებთან მოგვიწია მუშაობა. ამ სიმძიმის და ამ რაოდენობით პაციენტები სხვა კლინიკებში არსად არის. ახლა რომ გელაპარაკებით, სამი ნიღაბი მიკეთია და პლუს ამას - სახის ფარი. მედპერსონალისთვის დასვენება არ არის, დღე და ღამ და კვირის ყველა დღეს თავდაუზოგავად ვშრომობთ.

კლინიკაში არიან ხანდაზმულები, არც თუ ისე ხანდაზმულები და ახალგაზრდებიც, რომლებიც ხელოვნურ სუნთქვაზე იმყოფებიან. ჩვენი საექიმო და საექთნო სტაფიც, შესაბამისად, გათვლილი იყო 12 საწოლზე და ხელოვნურ სუნთქვაზე 18 პაციენტია, ამ ეტაპზე ამას აუდის რესპუბლიკური საავადმყოფო. ამასთანავე, 3 ექიმი დაინფიცირდა, წარმოიდგინეთ, რა შრომა გვაქვს, როცა სამი ექიმი გამოეთიშა “ბრძოლას”. ენით აუწერელია ჩვენი ყოფა და შრომა.

დღეს ერთი ექიმი სამი ექიმის, ერთი ექთანი კი 3-4 ექთნის სამუშაოს ასრულებს. აქ ლაპარაკია არა სამედიცინო, ადამიანური რესურსის ნაკლებობაზე, რა რეალობაშიც აღმოჩნდა რესპუბლიკური საავადმყოფო. რეანიმაცია, რომელიც ორსართულიან კლინიკას ჰყოფნიდა, ამხელა ნაკადისთვის არ არის გათვლილი. უკან 12 სართული ჩაკეტილია. სხვა კლინიკებში 2-3 წევს, აქ კი 27. მათ შორის 18 ინტუბირებულია, დანარჩენი კი მძიმე და ყველაფერი უნდა გააკეთო იმისათვის, რომ პაციენტს სასუნთქი აპარატი არ დასჭირდეს.

ჩემი სათხოვარი იქნება, მოვუფრთხილდეთ თავს და მედპერსონალსაც, თორემ უმძიმეს მდგომარეობაში აღმოვჩნდებით. ზედმიწევნით დაიცავით რეკომენდაციები, რომელთაც ჩვენი ეპიდემიოლოგები სისტემატიურად იძლევიან.