"გა­მო­რიცხ­უ­ლი არ არის, პა­ლეს­ტი­ნის სა­კითხ­ზე მი­ღე­ბუ­ლი გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა ზო­გი­ერ­თმა მხა­რემ რუ­სე­თის ინ­ტე­რე­სე­ბის­კენ გა­დად­გმულ ნა­ბი­ჯად აღიქ­ვას"

ის­რა­ე­ლი გაკ­ვირ­ვე­ბუ­ლი და იმედ­გაც­რუ­ე­ბუ­ლია პა­ლეს­ტი­ნის სტა­ტუს­თან და­კავ­ში­რე­ბით სა­ქარ­თვე­ლოს გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბით, - გა­ნაცხ­ა­და ის­რა­ე­ლის ელ­ჩმა სა­ქარ­თვე­ლო­ში იუ­ვალ ფუქ­სმა მას შემ­დეგ, რაც გა­ირ­კვა, რომ 29 ნო­ემ­ბერს გა­ე­როს გე­ნე­რა­ლურ ასამ­ბლე­ა­ში ჩა­ტა­რე­ბუ­ლი კენ­ჭის­ყრი­სას სა­ქარ­თვე­ლომ პა­ლეს­ტი­ნის­თვის ე.წ. არა­წევ­რი სა­ხელ­მწი­ფოს სტა­ტუ­სის მი­ნი­ჭე­ბას და­უ­ჭი­რა მხა­რი. ამ ინ­ფორ­მა­ცი­ის გავ­რცე­ლე­ბი­დან მოკ­ლე ხან­ში, ფაქ­ტობ­რი­ვად, სრუ­ლი დაბ­ნე­უ­ლო­ბა იყო ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­ში, თუმ­ცა მოგ­ვი­ა­ნე­ბით სა­ქარ­თვე­ლოს სა­გა­რეო საქ­მე­თა მი­ნის­ტრის მო­ად­გი­ლე და­ვით ჯა­ლა­ღა­ნი­ამ გა­ნაცხ­ა­და, რომ გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბის მი­ღე­ბი­სას ქარ­თუ­ლი მხა­რე კონ­სულ­ტა­ცი­ებს აწარ­მო­ებ­და ყვე­ლა მხა­რეს­თან, მათ შო­რის შე­ერ­თე­ბულ შტა­ტებ­თან და ის­რა­ელ­თან. ასეთ შემ­თხვე­ვა­ში გა­ურ­კვე­ვე­ლი­ა, რა­ტომ მოჰ­ყვა ამას მწვა­ვე რე­აქ­ცია ის­რა­ე­ლის­გან - ის­რა­ე­ლის სა­გა­რეო საქ­მე­თა მი­ნის­ტრმა სა­ქარ­თვე­ლო­ში და­გეგ­მი­ლი ვი­ზი­ტიც კი გა­და­დო. რა მოხ­და რე­ა­ლუ­რად? - ამ სა­კითხ­ზე კო­მენ­ტა­რი პო­ლი­ტო­ლოგ რა­მაზ საყ­ვა­რე­ლი­ძეს ვთხო­ვეთ.

- ბა­ტო­ნო რა­მაზ, უკ­ვე არა­ერ­თი გან­ცხა­დე­ბა და შე­ფა­სე­ბა მო­ვის­მი­ნეთ პა­ლეს­ტი­ნის თე­მა­ზე, სა­ინ­ტე­რე­სო­ა, თქვენ­თვის თუ არის ნა­თე­ლი, ვინ და რა­ტომ მი­ი­ღო ეს გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა?

- სამ­წუ­ხა­როდ, არა. ჯერ­ჯე­რო­ბით დას­კვნის გა­კე­თე­ბა რთუ­ლი­ა, რად­გან ამის­თვის საკ­მა­რი­სი ინ­ფორ­მა­ცია არ არის. არ გა­შიფ­რუ­ლა ის მე­ქა­ნიზ­მი, რო­გორ მოხ­და ამ გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბის მი­ღე­ბა, რო­დის და სად და­იწყო ამ თე­მა­ზე მუ­შა­ო­ბა. რო­გორც წე­სი, ამ­გვარ სა­ხელ­მწი­ფო დო­ნის გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბებს გარ­კვე­უ­ლი ჯგუ­ფი ამ­ზა­დებს და შემ­დეგ ამას სთა­ვა­ზობს თა­ვი­სი არ­გუ­მენ­ტე­ბით და და­სა­ბუ­თე­ბით უმაღ­ლე­სი თა­ნამ­დე­ბო­ბის პი­რებს. თუ ეს სა­მუ­შაო შე­ას­რუ­ლა გა­ე­რო­ში ჩვენ­მა წარ­მო­მად­გენ­ლო­ბამ, მა­შინ სხვა რა­მე უნ­და იფიქ­როს კაც­მა, თუ ეს თბი­ლის­ში მომ­ზად­და, მა­შინ სა­ერ­თოდ გა­უ­გე­ბა­რი­ა, რა უნ­და იფიქ­რო. ვი­ცით, რომ ჩვე­ნი წარ­მო­მად­გენ­ლო­ბა გა­ე­რო­ში პო­ლი­ტი­კუ­რად ორი­ენ­ტი­რე­ბუ­ლი­ა, აქამ­დეც ვნა­ხეთ, კონ­კრე­ტუ­ლი პო­ლი­ტი­კუ­რი ძა­ლის ინ­ტე­რე­სე­ბის გა­მო სა­ელ­ჩო­ე­ბი რა­ღაც­-რა­ღა­ცებს რომ აკე­თებ­დნენ. ამი­ტომ თუ გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა გა­ე­რო­ში მომ­ზად­და, შე­საძ­ლე­ბე­ლია შეც­დო­მის პრო­ვო­ცი­რე­ბა იქი­დან მომ­ხდა­რი­ყო. თუ ეს გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა თბი­ლის­ში და­ი­გეგ­მა, მა­შინ გა­უ­გე­ბა­რი­ა, რა­ტომ არა­ფე­რი იცო­და ამის თა­ო­ბა­ზე პარ­ლა­მენ­ტის სა­გა­რეო სა­კითხ­თა კო­მი­ტე­ტის თავ­მჯდო­მა­რე თე­დო ჯა­ფა­რი­ძემ? არ არის გა­მო­რიცხ­უ­ლი, ამ გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბის მი­ღე­ბის მი­ზე­ზი ში­და სტრუქ­ტუ­რუ­ლი მე­ქა­ნიზ­მე­ბის და­უხ­ვე­წა­ო­ბაც იყოს, ფაქ­ტი­ა, რომ ახალ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას ეს პრობ­ლე­მა ჯერ­ჯე­რო­ბით თით­ქმის ყვე­ლა უწყ­ე­ბა­ში აქვს.

- ამ გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა­ში და­დე­ბით მხა­რეს თუ ხე­დავთ?

- არა­ბულ ქვეყ­ნებ­თან ინ­ტენ­სი­უ­რი ურ­თი­ერ­თო­ბა რომ გვქონ­დეს, ვიტყ­ო­დი, ეს გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა პო­ზი­ტი­უ­რია-­მეთ­ქი, მაგ­რამ ასე არ არის. კი, ჩვე­ნი რე­გი­ო­ნის სა­ხელ­მწი­ფო­ე­ბია და არ არის სა­სურ­ვე­ლი მე­ზობ­ლებ­თან ცუ­დი ურ­თი­ერ­თო­ბა, მაგ­რამ ამის­თვის არ­სე­ბობ­და ნე­იტ­რა­ლუ­რი არ­ჩე­ვა­ნი - კენ­ჭის­ყრი­სას თა­ვის შე­კა­ვე­ბა. ამ გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბის ერ­თა­დერ­თი ანა­ლო­გია მახ­სენ­დე­ბა, რა­საც პო­ზი­ტი­უ­რი შე­დე­გი მოჰ­ყვა. ვგუ­ლის­ხმობ სა­ა­კაშ­ვი­ლის მოქ­მე­დე­ბას 2008 წლის აგ­ვის­ტოს ომის შემ­დეგ, რო­დე­საც მან და­ი­ნა­ხა და­სავ­ლე­თის მხრი­დან ბო­ი­კო­ტის­მაგ­ვა­რი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა და ამის პა­სუ­ხად აღ­მო­სავ­ლე­თის­კენ, კერ­ძოდ, ირა­ნის­კენ გა­დად­გა ნა­ბი­ჯი, რა­მაც გა­ა­მარ­თლა - და­სავ­ლე­თის ქვეყ­ნებ­მა აშ­კა­რად შეც­ვა­ლეს სა­ა­კაშ­ვი­ლის ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის მი­მართ და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა. არ ვი­ცი, შე­საძ­ლო­ა, ასე­თი ჩა­ნა­ფიქ­რია ამ გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბის უკა­ნაც, და­სავ­ლეთ­მა ახა­ლი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის მი­მართ ბო­ლო პე­რი­ოდ­ში გა­მოკ­ვე­თი­ლი კრი­ტი­კუ­ლი ინ­ტო­ნა­ცია რომ შე­იც­ვა­ლოს, მაგ­რამ მა­ინც არ მგო­ნი­ა, ეს სწო­რი იყოს. ირან­თან ურ­თი­ერ­თო­ბა მთე­ლი და­სავ­ლე­თის­თვის, ფაქ­ტობ­რი­ვად, სირ­თუ­ლის შემ­ქმნე­ლი იყო, ამ შემ­თხვე­ვა­ში კი, რო­დე­საც ას­ზე მეტ­მა სა­ხელ­მწი­ფომ, მათ შო­რის ევ­რო­პის ქვეყ­ნებ­მა მხა­რი და­უ­ჭი­რეს ამ რე­ზო­ლუ­ცი­ას, მარ­ტო ამე­რი­კამ და ის­რა­ელ­მა შე­იძ­ლე­ბა მი­ი­ღონ ეს არა­სან­დო პარ­ტნი­ო­რის ნა­ბი­ჯად. პირ­ვე­ლი უარ­ყო­ფი­თი შე­დე­გი უკ­ვე ვნა­ხეთ, ის­რა­ე­ლის სა­გა­რეო საქ­მე­თა მი­ნის­ტრმა უა­რი თქვა სა­ქარ­თვე­ლო­ში ჩა­მოს­ვლა­ზე.

- ეს გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა რო­გორ იმოქ­მე­დებს ჩვე­ნი კონ­ფლიქ­ტუ­რი რე­გი­ო­ნე­ბის არა­ღი­ა­რე­ბის პო­ლი­ტი­კა­ზე?

- არ მგო­ნი­ა, ამან არა­ღი­ა­რე­ბის პო­ლი­ტი­კას შე­უქ­მნას საფ­რთხე, ეს ის­რა­ე­ლის ელ­ჩმაც აღ­ნიშ­ნა. ჩვე­ნი რე­გი­ო­ნე­ბის არა­ღი­ა­რე­ბა უფ­რო ფარ­თო სა­კითხ­ი­ა, ვიდ­რე სა­ქარ­თვე­ლოს­თან ამა თუ იმ ქვეყ­ნის ურ­თი­ერ­თო­ბა. ჩვე­ნი რე­გი­ო­ნე­ბის აღი­ა­რე­ბა რუ­სე­თის მოთხ­ოვ­ნის­თვის და­მორ­ჩი­ლე­ბას გუ­ლის­ხმობს, ამი­ტო­მ ამას არც ევ­რო­პის ქვეყ­ნე­ბის­გან და არც ამე­რი­კის შე­ერ­თე­ბუ­ლი შტა­ტე­ბის­გან არ უნ­და ვე­ლო­დოთ. თუმ­ცა არ არის გა­მო­რიცხ­უ­ლი, პა­ლეს­ტი­ნის თა­ო­ბა­ზე მი­ღე­ბუ­ლი გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა ზო­გი­ერ­თმა მხა­რემ რუ­სე­თის ინ­ტე­რე­სე­ბის­კენ გა­დად­გმულ ნა­ბი­ჯად აღიქ­ვას. და­სავ­ლეთ­ში ისე­დაც ჩანს ტენ­დენ­ცი­ა, რომ ახა­ლი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის მოქ­მე­დე­ბებ­ში რუ­სუ­ლი პო­ლი­ტი­კის გავ­ლე­ნა და­ი­ნა­ხონ. ამ თვალ­საზ­რი­სით ეს ნა­ბი­ჯი სე­რი­ო­ზუ­ლი რის­კე­ბის შემ­ცვე­ლი­ა. თუმ­ცა არ ვიტყ­ო­დი, რომ ეს რის­კე­ბი დი­დი და კა­ტას­ტრო­ფუ­ლი­ა. ამ პრობ­ლე­მე­ბის მოგ­ვა­რე­ბა შე­იძ­ლე­ბა, თუ არ­სე­ბობს კარ­გი ახ­სნა იმი­სა, რა­ტომ გა­დად­გეს ეს ნა­ბი­ჯი. ჩვენ ეს ახ­სნა ჯერ ვერ მო­ვის­მი­ნეთ. თუ ეს ძნე­ლი ასახ­სნე­ლია ქვეყ­ნის მო­სახ­ლე­ო­ბის­თვის, მა­შინ უფ­რო რთუ­ლად ასახ­სნე­ლი იქ­ნე­ბა და­სავ­ლე­თის­თვის.

- და­სავ­ლუ­რი პრე­სა აქ­ტი­უ­რად წერს, რომ ახა­ლი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა ძვე­ლი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის წარ­მო­მად­გენ­ლებს პო­ლი­ტი­კუ­რად დევ­ნის, თქვენც მი­იჩ­ნევთ, რომ ეს "ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი მოძ­რა­ო­ბის" მი­ერ და­ქი­რა­ვე­ბუ­ლი ლო­ბის­ტუ­რი ჯგუ­ფე­ბის მუ­შა­ო­ბის შე­დე­გი­ა?

- ლო­ბის­ტუ­რი ჯგუ­ფე­ბი მარ­თლაც თა­ვი­სას აკე­თე­ბენ, ეს ბევრ რა­მე­ში გა­მოჩ­ნდა. რო­გორც გახ­მა­ურ­და, უშიშ­რო­ე­ბის საბ­ჭოს ბი­უ­ჯე­ტი­დან, მგო­ნი, 16 მი­ლი­ო­ნი ლა­რია და­ხარ­ჯუ­ლი ამ­გვარ სა­კონ­სულ­ტა­ციო მომ­სა­ხუ­რე­ბა­ზე, თა­ნაც ისე, რომ ინ­ფორ­მა­ცია სრუ­ლი­ად და­ხუ­რუ­ლია და ადევს გრი­ფი "სა­ი­დუმ­ლო". თუმ­ცა და­სავ­ლე­თის კრი­ტი­კის ასახ­სნე­ლად ეს საკ­მა­რი­სი არ მგო­ნი­ა. ჩვენ წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში გა­ცი­ლე­ბით უა­რესს, რე­ა­ლუ­რად პო­ლი­ტი­კუ­რი დევ­ნის სუ­რათს ვხე­დავ­დით, მაგ­რამ და­სავ­ლე­თი ამა­ზე ხმას არ იღებ­და. მაშ, რა ხდე­ბა ახ­ლა, რა პრობ­ლე­მა აქვს ახალ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას­თან და­სავ­ლეთს? რო­გორც ვატყ­ობ, პო­ლი­ტი­კურ დევ­ნა­ზე სა­უ­ბა­რი უფ­რო სა­ბა­ბი­ა, ვიდ­რე რე­ა­ლუ­რი მი­ზე­ზი. საქ­მე ის არის, რომ და­სავ­ლეთ­ში მა­ინც გვა­რი­ა­ნად აშ­ფო­თებთ ახა­ლი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის სა­გა­რეო კურ­სი. რო­გორც "ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი მოძ­რა­ო­ბა", ასე­ვე მი­სი ლო­ბის­ტე­ბი ცდი­ლო­ბენ, ივა­ნიშ­ვი­ლი რუ­სუ­ლი ინ­ტე­რე­სის გამ­ტა­რებ­ლად წარ­მო­ა­ჩი­ნონ, და­ა­ნახ­ვონ და­სავ­ლეთს, რომ ივა­ნიშ­ვი­ლის გუნდს სა­ქარ­თვე­ლო რუ­სე­თის­კენ მიჰ­ყავს. ვიდ­რე და­სავ­ლე­თი ივა­ნიშ­ვი­ლის ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის პო­ლი­ტი­კურ ორი­ენ­ტაცია­ში არ დარ­წმუნ­დე­ბა, ეც­დე­ბა, ის მუდ­მი­ვად ბო­დი­შის მოხ­დის რე­ჟიმ­ში ჰყავ­დეს. ვი­მე­დოვ­ნებ, რომ მა­ლე დარ­წმუნ­დე­ბა.

- ბა­ტო­ნო რა­მაზ, ისე­თი შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბა რჩე­ბა, რომ ახა­ლი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა ძა­ლი­ან ჩქა­რობს, და ამ სიჩ­ქა­რე­ში ბევრ შეც­დო­მას უშ­ვებს.

- შეც­დო­მე­ბი მარ­თლა ბევ­რი­ა. მა­გა­ლი­თის­თვის გა­მოდ­გე­ბა თუნ­დაც პა­ლეს­ტი­ნის თე­მა. ა­სე­ვე, სჯობ­და, ბევ­რი რამ არ თქმუ­ლი­ყო, მა­გა­ლი­თად, "მე-9 არ­ხის" შე­სა­ხებ, რა­საც ასე­თი არე­უ­ლო­ბა მოჰ­ყვა... ზედ­მე­ტი ემო­ცია და­ი­ხარ­ჯა ტა­რი­ფებ­სა და ეკო­ნო­მი­კის თა­ო­ბა­ზე გა­კე­თე­ბულ გან­ცხა­დე­ბებ­ზეც. სა­ჭი­რო­ა, გა­ცი­ლე­ბით მე­ტი ყუ­რადღ­ე­ბა მი­ექ­ცეს სა­ზო­გა­დო­ე­ბის ინ­ფორ­მი­რე­ბუ­ლო­ბას რო­გორც ქვეყ­ნის შიგ­ნით, ისე მის გა­რეთ. ამ თვალ­საზ­რი­სით "ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი მოძ­რა­ო­ბა" არ გა­ჩე­რე­ბუ­ლა, ის თა­ვის საქ­მეს და პი­არს აკე­თებს. ოღონდ ისე, რომ მა­თი პი­ა­რი მი­მარ­თუ­ლია "ქარ­თუ­ლი ოც­ნე­ბის" წი­ნა­აღ­მდეგ. თუ "ქარ­თულ­მა ოც­ნე­ბამ" არაფ­რად ჩა­აგ­დო მის წი­ნა­აღ­მდეგ ნა­ცი­ო­ნა­ლე­ბის მი­ერ აგო­რე­ბუ­ლი პი­ა­რი და არა­ფე­რი და­უ­პი­რის­პი­რა, და­მარ­ცხდე­ბა. კარ­გად გვახ­სოვს, ასე­თი წაყ­რუ­ე­ბა შე­ვარ­და­ნა­ძეს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის და­კარ­გვად რომ და­უჯ­და. სამ­წუ­ხა­როდ, ახალ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­ში პო­ლი­ტი­კურ ბრძო­ლი­სუ­ნა­რი­ა­ნო­ბას ნაკ­ლე­ბად ვხე­დავ, ცო­ტა ნა­ად­რე­ვად ჩათ­ვა­ლეს, რომ ბრძო­ლა დამ­თავ­რე­ბუ­ლი­ა. სა­არ­ჩევ­ნო ბრძო­ლა დას­რულ­და, ახ­ლა სულ სხვა ბრძო­ლა და­იწყ­ო.

ნა­თია დო­ლი­ძე

ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"

(გამოდის ოთხშაბათობით)