აზდაკის მოლოდინში!
რამაზ ჩხიკვაძის დაბადებიდან 85 წლისთავის აღსანიშნავად თბილისში ბევრი ღონისძიება ჩატარდა. საქართველოს თეატრის, მუსიკის, კინოსა და ქორეოგრაფიის სახელმწიფო მუზეუმში გაიხსნა დიდი მსახიობის ბიუსტი (ავტორია მოქანდაკე გურამ პიპინაშვილი), საქართველოს ეროვნულ არქივში - გამოფენა. რუსთაველის თეატრში გაიმართა საღამო, სადაც უჩვენეს ფრაგმენტები ლილი კოპლატაძისა და ია შერაზადიშვილის გადაცემიდან "აუდიტორია - რამაზ ჩხიკვაძე". გადაცემაში რამაზ ჩხიკვაძე თავად საუბრობს საკუთარ ცხოვრებასა და შემოქმედებაზე. 9 აპრილის ბაღში დაიდგა სიმბოლური ქვა, სადაც უახლოეს მომავალში ზურაბ წერეთლის ქანდაკება - რამაზ ჩხიკვაძის "აზდაკი" აღიმართება.
ძეგლად და ეროვნულ სიამაყედ ქცეული აზდაკი, "კავკასიური ცარცის წრიდან", ერთგვარი ქვაკუთხედია ორი დიდი შემოქმედის ტანდემისა. ბრეხტის პიესა რობერტ სტურუამ გენიალურად გადაიტანა სცენაზე, რამაზ ჩხიკვაძემ კი არაჩვეულებრივად გაიაზრა ის ყველაფერი, რაც აზდაკს უნდა ეთქვა ხალხისთვის.
ლოთი და ღატაკი, ზნეობის აშკარად უარმყოფელი აზდაკი, რომელიც შემთხვევის წყალობით მოსამართლე ხდება, აცხადებს, - "ქრთამს ვიღებ!" მერე კანონს არღვევს, როგორც "ძველ ღობეს, ხალხს არხეინად რომ ებალახა"... და ეს აზდაკი ყველაზე ღირსეული და სამართლიანია მთელ ქალაქში...
ამ ფოტოზე, 1973 წელს რომ არის გადაღებული, "კავკასიური ცარცის წრის" რეპეტიციაა. რობერტ სტურუა და რამაზ ჩხიკვაძე აზდაკის მოსამართლედ ყოფნის სცენას განიხილავენ და განსჯიან. წარმოგიდგენიათ?! - 1973 წელი და ღრმააზროვანი დიალოგი ლოთი მოსამართლისა და აბჯროსანი "სამართალდამცავისა":
"- ორმოცი წლის წინათ, იქ (სპარსეთში) ყველანი ჩამოახრჩვეს - ვეზირები, გადასახადის ამკრებნი, პოლიციის უფროსი, ბაბუაჩემი... ოჰ, რა კარგი კაცი იყო! ბაბუაჩემი თვითონ მოსწრებია ყველაფერს ამას, სამ დღეში გაუჟლეტიათ ყველანი! - ამბობს აზდაკი.
- ვინღა განაგებდა ქვეყანას, თუ ყველანი ჩამოახრჩვეს? - ეკითხება აბჯროსანი.
- გლეხი, უბრალო გლეხი...
- ჯარს ვინღა სარდლობდა?
- ჯარისკაცი, უბრალო ჯარისკაცი...
- ჯამაგირს ვინღა არიგებდა?
- მღებავი, უბრალო მღებავი.
- მერედა, ვის გამო მოხდა ეგ ყველაფერი, შე თათარო, შენა?
- ვის გამო მოხდა? აჰა, თქვენ გინდათ, გაიგოთ, ვის გამო მოხდა ეს ყველაფერი? აი, ბაბუაჩემმა ერთი სიმღერა დამიტოვა, მაშინ სპარსეთში ასე მღეროდნენ თურმე:
ბაია პატარაიას თათია სამსახარაძე და უფლებადამცველები დაუპირისპირდნენ - „სამი წელია პირში წყალი მაქვს დაგუბებული...“
ქართველი ჟურნალისტის და ამერიკელი დიპლომატის ქორწილი ვაშინგტონში - "ძალიან ბედნიერები ვართ, რომ ვიპოვეთ ერთმანეთი"
