ამჯერად ჩვენს რუბრიკაში მასშტაბს ვზრდით და ერთი ნივთის ნაცვლად ერთ სასახლეზე გიამბობთ. სასახლე ქალაქ ბორჯომის ცენტრიდან ამავალ ქუჩაზე, შემაღლებულ ადგილას დგას, თუმცა დღეს პირვანდელი სახით მისი მხოლოდ მცირე ნაწილიღაა შემორჩენილი. თურმე დღევანდელი ბორჯომის ტერიტორიაზე არსებობდა სოფელი ნუა, სადაც ოდესღაც გაჭირვებული გლეხი - ღვთისო შალუტაშვილი ცხოვრობდა. ერთ მშვენიერ დღეს ღვთისოს "სანახევრო" იღბალი მოუგია - მისთვის სასახლე უჩუქებიათ, მაგრამ მაინც გაჭირვებულ გლეხად დარჩენილა. ღვთისოს სასახლის ისტორიას მისი შთამომავალი, რეჟისორი გიორგი შალუტაშვილი გვიამბობს:
- ღვთისო ჩემი პაპის დიდი პაპის მამა იყო. ერთ მშვენიერ დღეს თავისი ხარებშებმული ურმით თურმე, ხიდზე გადადიოდა, გზად კი საპირისპირო მხრიდან მომავალი ეტლი შეხვედრია. მეეტლეს დაუძახია, - ხარები უკან დასწიეო. ღვთისოს მკვახედ მიუგია: ხარები უკან არ მიდიან და კიდეც რომ მიდიოდნენ, მაინც არ დავწევ - მე პირველი შემოვედი ხიდზეო. მეეტლეს შეუყვირია, - უკან დასწიე, "ველიკნიაზი" (ანუ "ველიკი კნიაზი" - ი.ხ.) მიხეილ რომანოვი მომყავსო და მათრახი გადაუჭერია გლეხი შალუტაშვილისთვის. ღვთისო ძალიან ახალგაზრდა, თავმოყვარე, მარდი და ღონიერი ბიჭი ყოფილა, მათრახისთვის ხელი უტაცნია და რომანოვის 5-კაციანი დაცვაც უცემია. ალბათ, თანამედროვე რუსი ხელისუფალი დაიბოღმებოდა და სასტიკად გაუსწორდებოდა თავხედი გლეხის ოჯახს, მაგრამ "ველიკნიაზი" მართლაც მეფურად მოიქცა - ღვთისოს ბორჯომში სამოსახლო შეარჩევინა და სასახლის აშენებას დაჰპირდა. გლეხმა მართლაც შეარჩია ადგილი, თუმცა ეს ადგილი მიხეილ რომანოვსაც ძალიან მოეწონა და სთხოვა ღვთისოს, იქნებ შენი სახლი ცოტა ზემოთ ჩავდგათო. ღვთისოც დასთანხმდა და დაახლოებით 150 მეტრის ზემოთ შალუტაშვილებისთვის მინისასახლე იმავე არქიტექტორმა ააშენა, ვინც რომანოვების ლიკანის ზამთრის სასახლე. ჩვენი სასახლეც ქართულის გავლენითა და რუსულ-ევროპულ სტილშია აგებული - ბანს ზემოთ წითელი და შავი ქვით. სხვათა შორის, ბორჯომში იმ არქიტექტორმა კიდევ ერთი სასახლე ააშენა სწორედ იმ ადგილას, რომელიც თავდაპირველად მოეწონა ღვთისოს, ასე რომ, რაიონში სულ სამი მსგავსი სასახლეა.
ასე დაგვრჩა სასახლე, რომელიც მეფე ნიკოლოზის ძმამ, მიხეილ რომანოვმა ვაჟკაცობისთვის აუშენა და აჩუქა გლეხ ღვთისო შალუტაშვილს... ისე, კი გვჭირდებოდა - ღვთისოს სამი ცოლი ჰყავდა, მესამე 67 წლის ასაკში შეირთო და ხუთი ვაჟი შეეძინათ, მანამდეც ჰყავდა ოთხი თუ ხუთი შვილი და ამდენ სულს ჩვეულებრივი სახლი რას ეყოფოდა (იცინის)... ღვთისოსა და რომანოვებზე ერთი ამბავიც გამახსენდა: მრავალშვილიან ოჯახს სასახლე კი ჰქონდა, მაგრამ მაინც გაჭირვებით ცხოვრობდა. ერთ წელსაც, თურმე, დიდი შიმშილობა დაიწყო. შალუტაშვილები ღარიბულად ემზადებოდნენ ახალი წლის შესახვედრად თავის სასახლეში. ახალი წლის დადგომამდე უცებ სახურავიდან ბრაგვანი მოესმათ. ღვთისო ავიდა, ჭრაქით მიანათა და დაინახა ბუ, რომელიც სინათლეს დაებრმავებინა. დაიჭირა ეს ბუ და მყისვე ნადირობით განთქმულ მიხეილ რომანოვს წაუყვანა - რომანოვს თავის სასახლეში ფიტულების გამოფენა ჰქონია. გახარებულმა და მადლიერმა მიხეილ რომანოვმა ღვთისო პროდუქტით დატვირთული გამოისტუმრა შინ. სწორედ იმხანად გაჩნდა ბორჯომის ხეობაში გამოთქმა, რომელიც ჩემს გვართან და ბედნიერებასთან ასოცირდებოდა: რა იყო, ბუ ხომ არ დაგეცაო? ღვთისოს რაც შეეხება, ეს მკაცრი ბუნების, შეუვალი კაცი, მართლაც კერკეტი კაკალი, 83 წლისა დაიღუპა - დაძრული მატარებლიდან გადმოვარდა და ბოძს დაეჯახა.
რაც შეეხება ნაჩუქარ სასახლეს, წლების განმავლობაში მივაშენეთ, დავაშენეთ, მოვაშენეთ და, თქვენც ნახეთ, რომ პირვანდელი იერი საგრძნობლად დაეკარგა.
ირმა ხარშილაძე