ქარ­თვე­ლი მა­ნი­ა­კე­ბი

ყვე­ლა­ზე სა­ხელ­გან­თქმუ­ლი სე­რი­უ­ლი მკვლე­ლი ყო­ფილ საბ­ჭო­თა კავ­შირ­ში, წარ­მო­შო­ბით უკ­რა­ი­ნე­ლი ან­დრეი ჩი­კა­ტი­ლო, რომ­ლის სა­ხელ­საც ოფი­ცი­ა­ლუ­რად 53 მკვლე­ლო­ბა უკავ­შირ­დე­ბა, ის­ტო­რი­ა­ში რამ­დე­ნი­მე მეტ­სა­ხე­ლით შე­ვი­და: "როს­ტო­ვე­ლი მფატ­რა­ვი", "ტყის ზო­ლის მკვლე­ლი", "საბ­ჭო­თა ჯეკ­-მფატ­რა­ვი"... გად­მო­ცე­მის თა­ნახ­მად, ჩი­კა­ტი­ლოს მა­ნი­ა­კად ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბას, ჯან­მრთე­ლო­ბის პრობ­ლე­მე­ბის გარ­და, გა­რე­მო ფაქ­ტო­რებ­მაც შე­უწყო ხე­ლი. ერ­თ-ერ­თი ვერ­სი­ით, გერ­მა­ნუ­ლი ოკუ­პა­ცი­ის დროს პა­ტა­რა ან­დრე­ის თვალ­წინ ბავ­შვე­ბი დახ­ვრი­ტეს, მან გო­ნე­ბა და­კარ­გა, გერ­მა­ნე­ლებს კი მკვდა­რი ეგო­ნათ და გვა­მებ­თან ერ­თად ორ­მო­ში ჩა­აგ­დეს, სა­დაც მთე­ლი ღა­მე გა­ა­ტა­რა. ამ ამ­ბავ­მა ბავ­შვის ფსი­ქი­კა­ზე და­მან­გრევ­ლად იმოქ­მე­და და მი­სი მო­მა­ვა­ლიც გარ­კვე­ულ­წი­ლად გან­საზღ­ვრა... სა­ქარ­თვე­ლო­ში, სა­ბედ­ნი­ე­როდ, მსგავ­სი სე­რი­უ­ლი მკვლე­ლი არ გვახ­სოვს, თუმ­ცა სი­სას­ტი­კით გა­მორ­ჩე­ულ მკვლე­ლო­ბებ­ზე არა­ერ­თხელ გვსმე­ნი­ა. სა­ინ­ტე­რე­სო­ა, რო­გო­რი ფსი­ქო­ტი­პის ადა­მი­ა­ნებს შეს­წევთ უნა­რი ჩა­ი­დი­ნონ სას­ტი­კი და­ნა­შა­უ­ლე­ბი და რა რის­კ-ფაქ­ტო­რე­ბი ზრდის მა­თი მომ­რავ­ლე­ბის ალ­ბა­თო­ბას. მა­ნამ­დე გა­ვიხ­სე­ნოთ რამ­დე­ნი­მე გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი სი­სას­ტი­კით ჩა­დე­ნი­ლი და­ნა­შა­უ­ლი.

ამა წლის 22 ივ­ლისს 16 წლის მა­რი­ამ კო­ჩა­ლა­ძე ბა­თუ­მის ბულ­ვარ­ში ყელ­გა­მოჭ­რი­ლი იპო­ვეს. თვით­მხილ­ველ­თა და პო­ლი­ცი­ელ­თა გან­ცხა­დე­ბით, ცხე­დარს წა­მე­ბი­სა და არა­ა­და­მი­ა­ნუ­რი მოპყ­რო­ბის კვა­ლი აღე­ნიშ­ნე­ბო­და. საქ­მე გან­ზრახ მკვლე­ლო­ბის მუხ­ლით აღიძ­რა. გო­გო­ნას ახ­ლობ­ლე­ბი დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი არი­ან, რომ მკვლე­ლო­ბა მა­ნი­ა­კის ჩა­დე­ნი­ლი­ა. გა­მო­ძი­ე­ბის მსვლე­ლო­ბი­სას დად­გინ­და სა­ვა­რა­უ­დო მკვლე­ლის ვი­ნა­ო­ბა - ირა­ნის მო­ქა­ლა­ქე მო­ჰა­მა­და­მინ რუ­ინ­თა­ნი სა­ქარ­თვე­ლო­ში სარ­ფის სა­საზღ­ვრო-­გამ­შვე­ბი პუნ­ქტი­დან 23 ივ­ნისს შე­მო­ვი­და, 22 ივ­ლისს, მკვლე­ლო­ბის დღეს კი - გა­ვი­და. აღ­ნიშ­ნუ­ლი პი­რის და­სა­კა­ვებ­ლად ში­ნა­გან საქ­მე­თა სა­მი­ნის­ტრო თურქ კო­ლე­გებ­თან მო­ლა­პა­რა­კე­ბას აწარ­მო­ებს.

არა­ნაკ­ლებ შო­კის­მომ­გვრე­ლი იყო 10 ივ­ნისს სო­ფელ დი­ღომ­ში დატ­რი­ა­ლე­ბუ­ლი ტრა­გე­დი­ა, რა დრო­საც 33 წლის მა­მა­კაც­მა პუ­რის საჭ­რე­ლი და­ნით ცო­ლი და 5 წლის შვი­ლი იმ­სხვერ­პლა, რის შემ­დე­გაც თვით­მკვლე­ლო­ბა სცა­და - ყე­ლი გა­მო­იჭ­რა. სას­წრა­ფო სა­მე­დი­ცი­ნო დახ­მა­რე­ბის ბრი­გა­დამ ის ღუ­დუ­შა­უ­რის კლი­ნი­კა­ში გა­და­იყ­ვა­ნა და მი­სი გა­დარ­ჩე­ნა მო­ხერ­ხდა. საქ­მე სის­ხლის სა­მარ­თლის 109-ე მუხ­ლის მე­სა­მე ნა­წი­ლის "ა" ქვე­პუნ­ქტით აღიძ­რა, რაც ორი ან მე­ტი პი­რის გან­ზრახ მკვლე­ლო­ბას გუ­ლის­ხმობს. ბრალ­დე­ბუ­ლი კი წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში სპეც­რაზ­მში მსა­ხუ­რობ­და, თუმ­ცა ბო­ლო ხანს ფსი­ქი­კუ­რი პრობ­ლე­მე­ბის გა­მო ტაქ­სის მძღო­ლად მუ­შა­ობ­და.

სა­ზო­გა­დო­ე­ბას კარ­გად ახ­სოვს წლე­ბის წინ რუს­თავ­ში მომ­ხდა­რი მკვლე­ლო­ბე­ბი, რო­ცა არას­რულ­წლო­ვა­ნი გო­გო­ნე­ბი ერ­თმა­ნე­თის მი­ყო­ლე­ბით და­ხო­ცეს. და­ნა­შა­უ­ლის ხელ­წე­რა ერ­თნა­ი­რი იყო. ყვე­ლა ე.წ. მა­ნი­ა­კის არ­სე­ბო­ბა­ზე ლა­პა­რა­კობ­და, მათ შო­რის ძა­ლო­ვა­ნე­ბიც. მა­ნი­ა­კის ფო­ტო­რო­ბო­ტიც შე­იქ­მნა და 2000 წელს არას­რულ­წლო­ვა­ნე­ბის გა­უ­პა­ტი­უ­რე­ბი­სა და მკვლე­ლო­ბის ბრალ­დე­ბით პა­ა­ტა სხირ­ტლა­ძე და­ა­კა­ვეს. ცი­ხე­ში უმ­ძი­მე­სი ბრალ­დე­ბით გა­მო­კე­ტილ ახალ­გაზ­რდას პა­ტიმ­რე­ბი სა­დის­ტუ­რად გა­უს­წორ­დნენ, ყუ­რი მო­აჭ­რეს. მოგ­ვი­ა­ნე­ბით გა­ირ­კვა, რომ სხირ­ტლა­ძე სრუ­ლი­ად უდა­ნა­შა­უ­ლოდ და­ა­კა­ვეს. ბრალ­დე­ბე­ბი მო­ეხ­სნა და პა­ტიმ­რო­ბი­და­ნაც გა­ა­თა­ვი­სუფ­ლეს. რო­გორც გა­ირ­კვა, პა­ა­ტა სხირ­ტლა­ძე არა სე­რი­უ­ლი მკვლე­ლი, არა­მედ ფი­ლო­სო­ფი­უ­რი სკო­ლის და­მა­არ­სე­ბე­ლი ოშო რაჯ­ნი­შის მიმ­დე­ვა­რი იყო და მი­სი უც­ნა­უ­რი ქცე­ვე­ბიც სწო­რედ ამით იყო გან­პი­რო­ბე­ბუ­ლი... მოგ­ვი­ა­ნე­ბით სა­მარ­თალ­დამ­ცა­ვებ­მა რა­მაზ ყავ­ლაშ­ვილ­ში "ა­მო­იც­ნეს" მა­ნი­ა­კი და 9 წლის ბავ­შვის გა­უ­პა­ტი­უ­რე­ბის ბრალ­დე­ბით დაა­კა­ვეს.

2009 წელს რუს­თა­ვე­ლი მა­ნი­ა­კე­ბის სი­ას 16 წლის და­ვით პილ­პი­ლაშ­ვი­ლიც "შე­ე­მა­ტა". მოგ­ვი­ა­ნე­ბით, რუს­თავ­ში მომ­ხდარ მკვლე­ლო­ბებ­ში დევ­ნი­ლი ფრი­დონ პირ­ტა­ხია და­ა­და­ნა­შა­უ­ლეს. ის მარ­ტვილ­ში და­ა­კა­ვეს, თუმ­ცა ცი­ხე­ში ე.წ. რუს­თა­ვე­ლი მა­ნი­ა­კის სა­ხე­ლით შე­ვი­და. ძა­ლო­ვა­ნებ­მა მი­სი აღი­ა­რე­ბი­თი ჩვე­ნე­ბაც გა­ავ­რცე­ლეს, მაგ­რამ ორ­თა­ჭა­ლის ცი­ხე­ში სპე­ცე­ტა­პით გა­დაყ­ვა­ნი­ლი პა­ტი­მა­რი მა­ლე სა­კან­ში გარ­დაც­ვლი­ლი იპო­ვეს (ვე­ნე­ბი ჰქონ­და გა­და­სე­რი­ლი). მა­ნი­აკ­ზე შეთხ­ზუ­ლი ­მი­თი იმით დას­რულ­და, რომ ერთ დღე­საც რუს­თა­ვე­ლებ­მა ხან­ჯლით მოკ­ლულ მა­მა­კაც­ში ისევ მა­ნი­ა­კი ამო­იც­ნეს და ჩათ­ვა­ლეს, რომ მას ერ­თ-ერ­თი მსხვერ­პლის ახ­ლო­ბე­ლი გა­უს­წორ­და...

ორ­ხე­ვე­ლი მა­ნი­ა­კი - სამართალდამცველები ასე ეძახდნენ 43 წლის მი­ხე­ილ აზა­ლა­ძეს. სა­მარ­თალ­დამ­ცვე­ლე­ბის ცნო­ბით, ის არ­ნა­ხუ­ლი სი­სას­ტი­კით გა­მო­ირ­ჩე­ო­და და რომ დას­ცლო­და, ალ­ბათ, ქარ­თველ ჩი­კა­ტი­ლოდ მოგ­ვევ­ლი­ნე­ბო­და. მას ბრა­ლად ედე­ბო­და არა­ერ­თი მკვლე­ლო­ბა და ცხედ­რე­ბის და­ნა­წევ­რე­ბა. პირ­ვე­ლი მკვლე­ლო­ბა აზა­ლა­ძეს იმის გა­მო ვერ და­უმ­ტკიც­და, რომ მარ­ჯვე­ნა ხელ­ზე არც ერ­თი თი­თი არ ჰქონ­და. პირ­ვე­ლად ცი­ხე­ში 2004 წლის მარ­ტში მოხ­ვდა სო­ცი­ა­ლუ­რი მუ­შა­კის, გია ბრი­ტუ­ლი­ჩის გან­ზრახ მკვლე­ლო­ბის ბრალ­დე­ბით. ბრი­ტუ­ლი­ჩის ცხე­და­რი მკვლე­ლის სახ­ლში, თბი­ლის­ში, ჩან­ტლა­ძის ქუჩაზე აღ­მო­ა­ჩი­ნეს. არ­სე­ბუ­ლი ინ­ფორ­მა­ცი­ით, ის მსხვერპლს ჯერ არ­ყით გა­უ­მას­პინ­ძლდა, შემ­დეგ კი ყე­ლი გა­მოს­ჭრა. ჩა­დე­ნი­ლი მკვლე­ლო­ბის შე­სა­ხებ აზა­ლა­ძემ პო­ლი­ცი­ას მას შემ­დეგ აც­ნო­ბა, რაც "გვა­მის სუნ­მა შე­ა­წუ­ხა". პირ­ვე­ლი ინ­სტან­ცი­ის სა­სა­მარ­თლომ აზა­ლა­ძეს რამ­დე­ნი­მეწ­ლი­ა­ნი პა­ტიმ­რო­ბა შე­უ­ფარ­და, თუმ­ცა ად­ვო­კა­ტებ­მა გა­ნა­ჩე­ნი სა­ა­პე­ლა­ციო წე­სით გა­ა­სა­ჩივ­რეს - აზა­ლა­ძე ამას ვერ ჩა­ი­დენ­და, მარ­ჯვე­ნა ხელ­ზე არც ერ­თი თი­თი არა აქ­ვსო. ად­ვო­კა­ტის პო­ზი­ცია ექ­სპერ­ტი­ზის დას­კვნი­თაც გამ­ყარ­და. დას­კვნა­ში ეწე­რა, რომ ის და­ნას ხელ­ში ვერ და­ი­ჭერ­და. სა­ბო­ლო­ოდ სა­სა­მარ­თლომ დაც­ვის პო­ზი­ცია გა­ი­ზი­ა­რა და აზა­ლა­ძე გა­ა­მარ­თლა, მაგ­რამ ვი­ნა­ი­დან გვა­მი მის ბი­ნა­ში აღ­მოჩ­ნდა, და­ნა­შა­უ­ლის და­ფარ­ვის­თვის გა­ა­სა­მარ­თლეს და პი­რო­ბი­თი სას­ჯე­ლი აკ­მა­რეს. ცი­ხი­დან გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბულ­მა აზა­ლა­ძემ ნავ­თლუ­ღის ბა­ზარ­ში ვაშ­ლით ვაჭ­რო­ბა და­იწყ­ო. პო­ლი­ცი­ის ცნო­ბით, 2008 წლის 25 მარ­ტის სა­ღა­მოს ის მე­გობ­რის შვილს, ვა­სი­კო მეცხ­ვა­რიშ­ვილს შეხ­ვდა, შინ მი­ი­პა­ტი­ჟა და არ­ყით გა­უ­მას­პინ­ძლდა. მე­რე რა­ღა­ცა­ზე აუ­შარ­და და მოკ­ლა. აზა­ლა­ძემ და­ნა­შა­უ­ლის და­ფარ­ვის მიზ­ნით მეცხ­ვა­რიშ­ვილს თა­ვი და მკლა­ვე­ბი მო­აჭ­რა, სხე­უ­ლის ნა­წი­ლე­ბი პარ­კში ჩა­დო და ნაგ­ვის ურ­ნა­ში ჩა­ყა­რა, ტა­ნი კი დი­ლა­ად­რი­ა­ნად კორ­პუ­სის წინ ჩა­ი­ტა­ნა, ზედ საწ­ვა­ვი გა­და­ას­ხა და ცეცხ­ლი წა­უ­კი­და, თვი­თონ სახ­ლში დაბ­რუნ­და, იქა­უ­რო­ბა მო­ა­წეს­რი­გა და მშვი­დად და­ი­ძი­ნა. დი­ლის 9 სა­ათ­ზე სახ­ლი­დან გა­სუ­ლი აზა­ლა­ძე სა­მარ­თალ­დამ­ცვე­ლებ­მა თბი­ლის­ში, რუს­თა­ველ­ზე და­ა­კა­ვეს. პო­ლი­ცი­ე­ლებ­მა აზა­ლა­ძის სამ­ზა­რე­უ­ლო­ში შემ­ზა­რა­ვი სუ­რა­თი ნა­ხეს: ტა­ფა­ზე მსხვერ­პლის ფე­ხი­დან ანა­თა­ლი ხორ­ცის ნაჭ­რე­ბი ეწყო (ექ­სპერ­ტი­ზით დად­გინ­და). მი­ხე­ილ აზა­ლა­ძე 109-ე მუხ­ლით გა­ა­სა­მარ­თლეს და სა­მუ­და­მო პა­ტიმ­რო­ბა მი­უ­სა­ჯეს.

ვახ­ტანგ ნა­და­რე­იშ­ვი­ლი, ფსი­ქო­ლო­გი, იუ­რის­ტი:

- იმის თქმა, რომ ასე­თი და ასე­თი ფსი­ქო­ტი­პი და­ნა­შა­ულს აუ­ცი­ლებ­ლად ჩა­ი­დენს, შე­უძ­ლე­ბე­ლი­ა. სამ­წუ­ხა­როდ, სი­სას­ტი­კის ჩა­დე­ნა ყვე­ლას, მათ შო­რის, ჩვენც შეგ­ვიძ­ლი­ა. გა­აჩ­ნი­ა, რა გა­რე­მო პი­რო­ბებ­ში მოვ­ხვდე­ბით, ან ფსი­ქო­ლო­გი­უ­რად რა მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში ვიქ­ნე­ბით. გარ­და ამი­სა, არ­სე­ბობს უამ­რა­ვი რისკ-ფაქ­ტო­რი, რომ­ლე­ბიც ამ ალ­ბა­თო­ბას ზრდი­ან - მემ­კვიდ­რუ­ლი ფაქ­ტო­რი, სხვა­დას­ხვა და­ა­ვა­დე­ბე­ბი, რო­მელ­თა არ­სე­ბო­ბის შე­სა­ხებ, შე­საძ­ლო­ა, არც იცო­დეს სუ­ბი­ექ­ტმა და შემ­დგომ იჩი­ნოს თა­ვი, ფსი­ქი­კუ­რი აშ­ლი­ლო­ბე­ბი...

- ბა­ტო­ნო ვახ­ტანგ, პო­ტენ­ცი­უ­რად რო­გო­რი ადა­მი­ა­ნე­ბი იქ­ცე­ვი­ან ე.წ. მა­ნი­ა­კე­ბად და ხომ არ არ­სე­ბობს გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი სი­სას­ტი­კით ჩა­დე­ნი­ლი მკვლე­ლო­ბე­ბის მომ­რავ­ლე­ბის საფ­რთხე?

- ამას თა­ვი­სი მი­ზე­ზე­ბი და წი­ნა­პი­რო­ბე­ბი აქვს. სამ­წუ­ხა­როდ, ჩვენ­თან კი არა, უფ­რო გან­ვი­თა­რე­ბულ ქვეყ­ნებ­შიც არ ხდე­ბა სა­ზო­გა­დო­ე­ბის შეს­წავ­ლა - ვინ რა მდგო­მა­რე­ო­ბა­შია და ვინ რა პო­ტენ­ცია გა­აჩ­ნი­ა. ამი­ტომ გახ­შირ­და გა­სა­ო­ცა­რი სი­სას­ტი­კით ჩა­დე­ნი­ლი მკვლე­ლო­ბა და და­ნა­შა­უ­ლი. ახ­ლა რაც შეეხე­ბა სპე­ცი­ფი­კურ და­ნა­შა­ულს - ეს ადა­მი­ა­ნე­ბი სხვა­დას­ხვა მი­ზე­ზე­ბის გა­მო ატა­რე­ბენ რა­ღაც კრი­ტი­კუ­ლი მუხტს. ერ­თი შე­ხედ­ვით სრუ­ლი­ად უმ­ნიშ­ვნე­ლო მოვ­ლე­ნა, უმ­ნიშ­ვნე­ლო სტი­მუ­ლი შე­იძ­ლე­ბა გახ­დეს უკი­დუ­რე­სი გა­მოვ­ლი­ნე­ბე­ბის ჩამ­რთვე­ლი. სა­ჭი­როა სამ­სა­ხუ­რე­ბი, რომ­ლე­ბიც აკ­ვირ­დე­ბი­ან, სწავ­ლო­ბენ სა­ზო­გა­დო­ე­ბას, სო­ცი­ა­ლურ სუ­ბი­ექ­ტებს - ერ­თე­უ­ლებ­საც, ჯგუ­ფებ­საც და ამის სა­ფუძ­ველ­ზე ამ­ბო­ბენ, რომ ესა და ეს არის რის­კის ჯგუ­ფი და ამა და ამ ჯგუფს ხე­ლი უნ­და შე­ვუწყ­ოთ...

მა­ნი­ა­კე­ბის FBI-სეული კლა­სი­ფი­კა­ცია მო­ტი­ვის მი­ხედ­ვით

"ძა­ლა­უფ­ლე­ბის მოყ­ვა­რუ­ლი" - მკვლე­ლო­ბის ძი­რი­თა­დი მო­ტი­ვი სა­კუ­თა­რი უპი­რა­ტე­სო­ბის შეგ­რძნე­ბაა უმ­წე­ო მსხვერ­პლის მი­მართ.

"გე­დო­ნის­ტე­ბი" - მსხვერპლს კლა­ვენ სექ­სუ­ა­ლუ­რი სი­ა­მოვ­ნე­ბის მი­სა­ღე­ბად.

"ვი­ზი­ო­ნე­რე­ბი" - ფსი­ქიკ­უ­რად შეშ­ლი­ლე­ბი, რომ­ლებ­საც "ხმე­ბი" ეს­მით და მა­თი კარ­ნა­ხით კლა­ვენ ადა­მი­ა­ნებს.

"მი­სი­ო­ნე­რე­ბი" - მკვლე­ლე­ბი, რომ­ლე­ბიც თავს შუ­რის­მა­ძი­ებ­ლე­ბად ან მო­სა­მარ­თლე­ე­ბად მი­იჩ­ნე­ვენ.

"კა­ნი­ბა­ლე­ბი" - მკვლე­ლო­ბის მო­ტი­ვი მსხვერ­პლის შეჭ­მა­ა.

ნა­ნა ფიცხ­ე­ლა­უ­რი

ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"

(გამოდის ოთხშაბათობით)