ტუალეტების ბიზნესი ანუ თბილისი საპირფარეშოების გარეშე
21-ე საუკუნის თბილისი (და არა მარტო თბილისი) რომელიც, აქაოდა, ტურისტულად მიმზიდველი ქვეყნის დედაქალაქიაო და სველი წერტილების ნაკლებობას, უფრო სწორად კი უქონლობას ნამდვილად უჩივის. ვაიდა, ჩამოსულ ტურისტს "გაუჭირდეს", საპირფარეშოს მისამართს ძნელად თუ გაიხსენებს კაცი - ან ბუჩქებში უნდა გაგზავნო, ან მიწისქვეშა გადასასვლელში, რომელიც უკვე ტუალეტის ფუნქციას ასრულებს.
თბილისის ერთ-ერთი მწვავე პრობლემა საზოგადოებრივი ტუალეტების არარსებობაა. ამ პრობლემის აქტუალობაზე თუნდაც ის ფაქტი მიუთითებს, რომ დედაქალაქის ქუჩებში მოძრავ ასიათასობით მოქალაქეს სულ რამდენიმე კერძო საპირფარეშო ემსახურება. არაოფიციალური სტატისტიკის თანახმად, 1991 წლიდან მოყოლებული თბილისში საზოგადოებრივი ტუალეტების რაოდენობა 30-დან 2-3-მდე შემცირდა. საპირფარეშოები, რომლებიც ძირითადად საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში იყო აშენებული, იმ განუკითხაობის პერიოდში მაღაზიებად, საპარიკმახეროებად და სახინკლეებადაც კი გადაკეთდა. შედეგად კი მივიღეთ დაბინძურებული ქალაქი, ვინაიდან ფიზიოლოგიური მოთხოვნილების დასაკმაყოფილებლად თბილისელებმა ბუჩქებსა და მიწისქვეშა გადასასვლელებს მიაშურეს.
"ოჯახში მოსული სტუმარი ტუალეტის სისუფთავის მიხედვით აფასებს დიასახლისს, იგივე დამოკიდებულებაა სახელმწიფოს მიმართაც. აქ ჩამოსული ტურისტები კი რას ხედავენ? - ან საერთოდ ვერ პოულობენ საპირფარეშოებს, ან თუ იპოვიან - შესვლის სურვილს კარგავენ", - გვითხრა თბილისელმა გივი ნოზაძემ.
"ქალაქის სირცხვილია, როცა სველი წერტილების პრობლემა არ არის მოგვარებული, ამას ხომ არ სჭირდება მილიონები! თუ გვინდა განვითარდეს საზოგადოებაც და ქალაქიც, ამ თემაზე საუბარი არ უნდა გვიწევდეს. დავუშვათ, ტურისტების ავტობუსი გაჩერდა მთავარ მოედანზე, რომელიმე სტუმარს დასჭირდა ტუალეტი, სად წავიდეს? სად უნდა წაიყვანონ, არ მესმის. მარტო სტუმრებითაც არ განისაზღვრება ქალაქის პრობლემების მოგვარება, ჩვენც ხომ აქ ვცხოვრობთ" - ამბობს თინათინ ბაჩიაშვილი.
სადგურის მოედანზე ყველასთვის თვალსაჩინო ადგილას წამოჭიმულ ტუალეტს წავაწყდი, ფასი 20 თეთრი. 15-წუთიანი დაკვირვების შემდეგ მივხვდი, რომ ვიზიტორთა ნაკლებობას არ უჩივის. თუმცა, სანიტარიული მდგომარეობა, როგორც კერძო ტუალეტების უმრავლესობაშია, საგანგაშო ჩანს: უსიამოვნო სუნი და არაესთეტიკური სურათი, რომლის აღწერაც არ ღირს.
საპირფარეშოდან გამოსული ახალგაზრდა ბუზღუნებს, 20 თეთრი ღირს და შიგნით შუქიც კი არ არისო და იქვე, რკინის ბოძზე მიმაგრებულ პლასტმასის ბოთლის "ონკანზე" იბანს ხელებს. მეც არ დამიყოვნებია და რამდენიმე ფოტო გადავიღე, ირგვლივ მსხდომი მოვაჭრეების ხმა შემომესმა - შიგნით შედი და იქ გადაიღე, უფრო ლამაზი სურათი გამოვაო. თუმცა ყველა მათგანი, მიუხედავად სიბინძურისა, მაინც ამ საპირფარეშოთი სარგებლობს.
"რა ვქნათ, რომ არ შევიდეთ, სხვა გზა არაა. 20 თეთრს გვახდევინებენ საშინელ ანტისანიტარიაში, მაგრამ როცა არჩევანი არ არის, მაინც აქ გვიწევს შესვლა. ქვედა მხარესაც არის ერთი საპირფარეშო, მაგრამ იქ შესვლა გააძვირეს, თან არც იქაურობა ბრწყინავს, თითქმის იგივე მდგომარეობაა", - ამბობს ერთ-ერთი მოვაჭრე.
კერძო ტუალეტების მომსახურების ფასი 20-დან 50 თეთრამდე მერყეობს და მეპატრონეებისთვის საკმაოდ სარფიანი ბიზნესია. იმის გასარკვევად, აპირებს თუ არა თბილისის მერია ამ პრობლემის მოგვარებას, მერიის საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახურს მივმართე, სადაც განმიცხადეს, რომ მერია მსგავსი პროექტის განხორციელებას არ აპირებს. "თბილისის მერია არ გეგმავს საზოგადოებრივი ტუალეტების მშენებლობას. ამ მიმართულებით ეცდება ყველანაირად ხელი შეუწყოს კერძო სექტორს", - ნათქვამია განცხადებაში.
მოამზადა მაკა ქობალიამ
ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"
(გამოდის ოთხშაბათობით)
ქართველი ჟურნალისტის და ამერიკელი დიპლომატის ქორწილი ვაშინგტონში - "ძალიან ბედნიერები ვართ, რომ ვიპოვეთ ერთმანეთი"
უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეობის ყოფილი კანდიდატი თამთა თოდაძეზე - "რა ბრიჯიტ ბარდო ესა მყავს, რა აბია ასეთი ნეტავ"
