კერ­ძო ტყე­ე­ბი სა­ქარ­თვე­ლო­ში - ბიზ­ნე­სი თუ ეკო­კა­ტას­ტრო­ფა

ჩვენ­ში კერ­ძო ტყე­ე­ბის მარ­თვის ტრა­დი­ცია არ არ­სე­ბობს, ამი­ტომ ძა­ლი­ან ფრთხი­ლი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბაა სა­ჭი­რო. ჩვენ თუ არ გა­ვა­კონ­ტრო­ლეთ, არ და­ვი­ცა­ვით და მო­ნი­ტო­რინ­გი არ ვა­წარ­მო­ეთ ტყე­ე­ბის მარ­თვის პრო­ცეს­ში, არა მარ­ტო ეკო­ლო­გი­ურ, დიდ ეკო­ნო­მი­კურ ზი­ან­საც მი­ვი­ღებთ, რაც გვაქვს კი­დეც, რად­გან ბუ­ნებ­რი­ვი კა­ტას­ტრო­ფე­ბით ყო­ველ­წლი­უ­რად ასე­უ­ლი მი­ლი­ო­ნო­ბით ლა­რით ზა­რა­ლობს ქვე­ყა­ნა, რაც ძი­რი­თა­დად სწო­რედ ტყე­ე­ბის დეგ­რა­და­ცი­ით არის გა­მოწ­ვე­უ­ლი, - ამ­ბობს ჩვენ­თან სა­უ­ბარ­ში კავ­კა­სი­ის გა­რე­მოს­დაც­ვი­თი არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბის ქსე­ლის წარ­მო­მად­გე­ნე­ლი რე­ვაზ გე­თი­აშ­ვი­ლი, რო­მე­ლიც ერ­თი მხრივ, მი­ე­სალ­მე­ბა კერ­ძო ტყე­ე­ბის გა­ჩე­ნას სა­ქარ­თვე­ლო­ში, მე­ო­რე მხრივ კი იმ პრობ­ლე­მებ­ზე სა­უბ­რობს, რაც შე­იძ­ლე­ბა ამ პრო­ცესს ახ­ლდეს თან.

- კა­ნონ­სა­წი­ნა­აღ­მდე­გო არა­ფე­რი ხდე­ბა. კა­ნო­ნით სატყეო ფონ­დის ტე­რი­ტო­რი­ის გას­ხვი­სე­ბა-­გა­ყიდ­ვა და იჯა­რით გა­ცე­მა არ შე­იძ­ლე­ბა, მაგ­რამ ლა­პა­რა­კია არა სატყეო ფონ­დის ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე, არა­მედ კონ­კრე­ტუ­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბის, ოჯა­ხე­ბის სა­კუთ­რე­ბა­ში არ­სე­ბულ მი­წებ­ზე, რო­მელ­თაც ამ ეტაპ­ზე და­კარ­გუ­ლი აქვთ სა­სოფ­ლო-­სა­მე­ურ­ნეო ღი­რე­ბუ­ლე­ბა და, შე­სა­ბა­მი­სად, ადა­მი­ანს აქვს უფ­ლე­ბა ეს მი­წა სა­ჭი­რო­ე­ბი­სა­მებრ გა­მო­ი­ყე­ნოს. თუმ­ცა მი­წის კა­ტე­გო­რი­ას­თან და­კავ­ში­რე­ბით შე­იძ­ლე­ბა გარ­კვე­უ­ლი რე­გუ­ლა­ცი­ე­ბი არ­სე­ბობ­დეს, რად­გან სა­სოფ­ლო-­სა­მე­ურ­ნეო მი­წა სხვაა და სატყეო მი­წა - სხვა.

ეკო­სის­ტე­მუ­რად ამას შე­იძ­ლე­ბა ვუ­წო­დოთ სატყეო პლან­ტა­ცი­ა, ან ხე­ლოვ­ნუ­რად გა­შე­ნე­ბუ­ლი ტყე. სხვა რე­გი­ო­ნე­ბის­გან გან­სხვა­ვე­ბით, აჭა­რა­ში, სა­მეგ­რე­ლო­სა და სვა­ნეთ­ში არ­სე­ბობს კი­დევ ასე­თი ფე­ნო­მე­ნი, ე.წ. ის­ტო­რი­უ­ლი თუ ტრა­დი­ცი­უ­ლი სა­კუთ­რე­ბის ტყე­ე­ბი. ევ­რო­პის ბევრ ქვე­ყა­ნა­ში ასე­თი ტი­პის სა­კუთ­რე­ბა კა­ნო­ნით არის დად­გე­ნი­ლი. 2014 წელს ეს პრო­ცე­სე­ბი სა­კა­ნონ­მდებ­ლო დო­ნე­ზე უნ­და მო­წეს­რიგ­დეს: 1. უნ­და შე­იქ­მნას ტყის ახა­ლი კო­დექ­სი 2. თვითმ­მარ­თვე­ლო­ბის შე­სა­ხებ იქ­მნე­ბა ორ­გა­ნუ­ლი კა­ნო­ნი და მას­ში ლა­პა­რა­კია იმა­ზე, რომ სო­ფელს გა­და­ე­ცეს მი­სი გან­ვი­თა­რე­ბის­თვის სა­ჭი­რო ქო­ნე­ბა, მათ შო­რის ტყე­ე­ბიც. ანუ გა­მო­დის, რომ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას ეს გეგ­მა­ში აქვს. ჩვენ არ ვართ წი­ნა­აღ­მდე­გი თემ­ში კერ­ძო სა­კუთ­რე­ბი­სა, თუ ის იქ­ნე­ბა ერ­თი­ან რე­გუ­ლა­ცი­ა­ში და მას კარ­გად გა­ა­კონ­ტრო­ლებს სა­ხელ­მწი­ფო.

მაია კო­დუ­ა, ღია გა­რე­მოს­დაც­ვი­თი სა­მო­ქა­ლა­ქო ინი­ცი­ა­ტი­ვის კო­ორ­დი­ნა­ტო­რი სა­მეგ­რე­ლო-­ზე­მო სვა­ნე­თის რე­გი­ონ­ში:

- ჩვენ ჩა­ვა­ტა­რეთ მოკ­ვლე­ვა სა­მეგ­რე­ლოს რე­გი­ონ­ში, სა­დაც ე.წ. კერ­ძო ტყე­ე­ბის სხვა­დას­ხვა ვა­რი­ან­ტი­ა: 1. მო­სახ­ლე­ო­ბას სა­კარ­მი­და­მო მი­წის ნაკ­ვე­თის ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე აქვს ტყე (ძი­რი­თა­დად, თხმე­ლის), რო­მე­ლიც სწრა­ფად იზ­რდე­ბა და ად­ვი­ლად მრავ­ლდე­ბა. 2. მარ­ტვი­ლისა და ჩხო­როწყ­უს სოფ­ლებ­ში შე­მორ­ჩე­ნი­ლია კერ­ძო ტყე­ე­ბი - წი­ნაპ­რის ნა­მო­სახ­ლა­რი, მა­მა­პა­პი­სე­უ­ლი მი­წე­ბი, რომ­ლე­ბიც და­ახ­ლო­ე­ბით 50 წლის უკან მი­ა­ტო­ვეს წი­ნაპ­რებ­მა და სხვა­გან და­სახ­ლდნენ. დღეს ეს ოჯა­ხე­ბი თა­ვი­ან­თი წი­ნაპ­რე­ბის მი­წებს იყე­ნე­ბენ სახ­ნავ­-სა­თე­სად. ნა­მო­სახ­ლარ­ზე არის ტყე­ე­ბი სხვა­დას­ხვა ჯი­შის ხე­ე­ბით, რომ­ლე­ბიც შე­იძ­ლე­ბა მო­სახ­ლე­ო­ბამ გა­მო­ი­ყე­ნოს შე­შად, მაგ­რამ მათ მი­სი გა­მო­ყე­ნე­ბის უფ­ლე­ბა არა აქვთ, რად­გან ამ ტყე­ებ­ში არ­სე­ბუ­ლი მერ­ქნუ­ლი რე­სურ­სი მცი­რე­ა. იმი­სათ­ვის, რომ მი­ი­ღონ ხის ჭრის უფ­ლე­ბა, აუ­ცი­ლე­ბე­ლია გარ­კვე­ულ ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე არ­სე­ბობ­დეს და­ახ­ლო­ე­ბით 40-50 კუ­ბმეტრი მერ­ქნუ­ლი რე­სურ­სი. უმე­ტეს შემ­თხვე­ვა­ში, მო­სახ­ლე­ო­ბა მი­წის ნაკ­ვე­თებს ვერ არე­გის­ტრი­რებს, ვი­ნა­ი­დან ეს დიდ თან­ხებ­თან არის და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი, ამი­ტო­მაც ვერ სარ­გებ­ლო­ბენ ტყით.

- რა ჯდე­ბა ერ­თი ჰექ­ტა­რი მი­წის და­რე­გის­ტრი­რე­ბა?

- და­ახ­ლო­ე­ბით 700 ლა­რი. და­უ­რე­გის­ტრი­რე­ბელ მი­წებს მო­სახ­ლე­ო­ბა სა­ყა­ნედ იყე­ნებს, მის­დე­ვენ მე­ფუტ­კრე­ო­ბას, ანუ მი­წით სარ­გებ­ლო­ბენ, ხე­ე­ბის მოჭ­რის უფ­ლე­ბა კი არა აქვთ. ად­გილს, სა­დაც ნე­ბარ­თვით ხდე­ბა შე­შის ჭრა, ტყე­კა­ფი ჰქვია - სატყეო სამ­სა­ხუ­რის მი­ერ ხე­ე­ბი ინომ­რე­ბა, მი­დი­ხარ ბან­კში, იხ­დი თან­ხას, იღებ შე­შის მო­პო­ვე­ბის ბი­ლეთს და ამის შემ­დეგ შე­გიძ­ლია მოჭ­რა ხე. რო­გორც აღ­ვნიშ­ნე, იშ­ვი­ათ შემ­თხვე­ვა­ში ეს მი­წე­ბი რე­ეს­ტრში აქვთ გა­ტა­რე­ბუ­ლი. სა­მეგ­რე­ლოს სოფ­ლებ­ში უკ­ვე არ­სე­ბობს რამ­დე­ნი­მე კერ­ძო ტყე.

ნანა ფიცხელაური

ყოველკვირეული გაზეთი "ყველა სიახლე"

(გამოდის ოთხშაბათობით)