"ერში მცხოვრებ ადამიანს ვერ დავაძალებთ, რომ სამარხვო კატლეტი ან შოკოლადი არ ჭამოს" - მოძღვარი შობის მარხვის სირთულეებზე
წმინდა მამების აზრით, ლოცვა სულის სუნთქვაა, ხოლო მარხვა - საზრდელია სულისა. დღეიდან შობის მარხვაა დაიწყო, რომელსაც სხვაგვარად "სიხარულის მარხვასაც" უწოდებენ. შობის მარხვას თან უამრავი სირთულე ახლავს, სწორედ ამ სირთულეებზე ვესაუბრეთ დეკანოზ კონსტანტინე გიორგაძეს:
- უფალმა საკურნებლად და იმ ცოდვებისაგან განსაწმენდელად, რომელიც ამა თუ იმ დროს ჩაგვიდენია, მარხვა დაგვიწესა. ამიტომ მარხვის დაწყებას მწუხარებითა და მჭმუნვარებით კი არა, სიხარულით უნდა შევხვდეთ. ალბათ, ისიც უნდა ვთქვათ, რომ სიხარული სულაც არ ნიშნავს ქეიფს, ღრეობასა და აღვირახსნილ მხიარულებას - ყოველივე ეს არ შეიძლება მივიჩნიოთ ზეიმად და სიხარულად. ჩვენი ეკლესია ზეიმად მარხვას მიიჩნევს, რაც ნაყროვანების დატევებასა და სათნოებათა აღსრულებას გულისხმობს. მარხვაში ირგვლივ თითქოს საოცარი სიმყუდროვეა: ამ დროს არ ხოცავენ პირუტყვს, არ ყვირიან, არ ხმაურობენ და იგინებიან, პირიქით, ქრისტიანები ამ დღეებს ლოცვაში, სიმშვიდესა და სათნოებაში ატარებენ. მარხვა სწორედ ის ლაგამია, რომელიც ქრისტიანის სულსა და ხორცს უფსკრულში გადაჩეხვისაგან იცავს.
- მამაო, რა შეიძლება ითქვას შობის მარხვაზე, რომელსაც სხვაგვარად "სიხარულის მარხვასაც" უწოდებენ?
- შობის მარხვა საერთოდ 40-დღიანია. ეს საკრალური, სრულყოფილი რიცხვია, რადგან თავად უფალმაც 40 დღე იმარხულა. მას არ სჭირდებოდა მარხვა, მაგრამ ჩვენ მოგვცა უდიდესი მაგალითი განწმენდისა და გადარჩენისა. შობის მარხვა უძრავია - ყოველ წელიწადს იწყება 28 ნოემბერს და მთავრდება 7 იანვარს, ანუ ძველი სტილით 25 დეკემბერს. შობის მარხვა უფრო მსუბუქია, რადგან ოთხშაბათისა და პარასკევის გარდა თევზით ხსნილია და მცირეოდენი ღვინის მიღებაც შეიძლება. ზოგიერთი მორწმუნე თევზს მიირთმევს 25 დეკემბრამდე, ზოგი კი - ახალი სტილით ორ იანვრამდე. ჩვენ უნდა ვიცოდეთ, რომ მარხვა არ არის მხოლოდ თევზის, წიწიბურას ან კომბოსტოს ჭამა, მთავარი მაინც ადამიანის სულიერი მდგომარეობაა.
- ცნობილია, რომ აღდგომის მარხვაში მორწმუნეები თევზს არ იღებენ, შობის მარხვა კი ამ მხრივ გამორჩეულია. რით აიხსნება ეს განსხვავება?
- წინასააღდგომო მარხვა უფრო მძიმეა, რადგან ქრისტეს წამებისა და ჯვარცმის დღეებს ემთხვევა. ამ პერიოდში თევზის მიღება მხოლოდ განსაკუთრებულ დღეებში შეიძლება, როგორიცაა მაგალითად, ბზობა და ხარება. ისე კი, თევზი სამარხვო საკვებია, მას თავად უფალი მიირთმევდა. მარხვის დასაწყებად მთელ ერს თვითონ პატრიარქი აკურთხებს, მაგრამ როდესაც ადამიანს ჯანმრთელობის, ან სხვა სახის პრობლემები აქვს, მაშინ მას მოძღვარი ინდივიდუალურად უნიშნავს მარხვის რეჟიმს. თუ არჩევანზე მიდგება საქმე, რძის პროდუქტის მიღებას ისევ თევზის მიღება ჯობია.
- მამა კონსტანტინე, დღეს მარხვის შენახვა თითქოს გაადვილდა: იყიდება უამრავი სამარხვო ნამცხვარი, კატლეტი, შოკოლადი... როგორ ფიქრობთ, მორწმუნემ თავი უნდა შეიკავოს ამგვარი საკვების მიღებისაგან, თუ არა? თქვენ რას ურჩევთ სულიერ შვილებს?
- ჩვენ უკვე აღვნიშნეთ, რომ მარხვა არ არის მოწყენილობა და მჭმუნვარება, არამედ სიხარულია. აქედან გამომდინარე, შეიძლება, ჩვენი სამარხვო სუფრაც ლამაზად მოვრთოთ. სხვა საქმეა მონასტერი, სადაც მარხვას უფრო მკაცრად იცავენ: იქ მარხულობენ საკვებითაც და თვალითაც. ერში მცხოვრებ ადამიანს ვერ დავაძალებთ, რომ სამარხვო კატლეტი ან შოკოლადი არ ჭამოს, მთავარია, საკვებში ცხოველური ცხიმი და სხვა არასამარხვო ნივთიერებები არ შედიოდეს. სულ სხვა საქმეა, როცა ამ ლამაზად გაკეთებულ სამარხვო კერძებს ღრეობისა და გადაჭარბებული მოლხენისათვის იყენებენ - იქნება ეს ოჯახში, სუფრასთან თუ რესტორანში, ან სხვა ადგილას. მარხვაში საერთოდ არ შეიძლება ქეიფი, გადაჭარბებული ღრიანცელი და დათრობა. შეიძლება ადამიანმა სამარხვო კატლეტი მიირთვას, მაგრამ მისი სულიერი მდგომარეობა გაწონასწორებული და მარხვისათვის შესაფერისი იყოს. ის რაღა მარხვაა, თუ ადამიანი იქეიფებს, იცეკვებს, გალაღდება, კონცერტებსა და გასართობ ადგილებში ივლის? იმის მიუხედავად, რომ ეს "სიხარულის მარხვაა", ამ დროს სულმა უნდა იმხიარულოს და არა ხორცმა. ადამიანმა თავი უნდა მოიზღუდოს. თუ ღრეობ, დროს ატარებ, ალკოჰოლს ეტანები, მაშინ რაღა ფასი აქვს შენს მარხვას? ან, რა მნიშვნელობა აქვს, პურით გაძღები თუ ხორცით? ნაყროვანება არის ცოდვა და ნაყროვანების საწინააღმდეგო სწორედ საკვების მოკლებაა. შეიძლება ადამიანმა მიიღოს სამარხვო ნამცხვარი, ორცხობილა ან სხვა რამ, მაგრამ ზომიერად და ამით არაფერი დაუშავდეს, დიახ, აქ სწორედ ზომიერებაზეა ლაპარაკი. საკვების მოკლება ეხმარება ხორცს, რომ მას ვნებები არ მოერიოს და ადამიანი ცოდვაში არ ჩავარდეს, ზედმეტ ჭამას კი ადამიანის ხორცისა და სულისათვის ათასგვარი მანკიერება მოაქვს: იქნება ეს ბოროტი ვნებები, აზრები, თუ ცოდვისაკენ სწრაფვა - სწორედ ამ ცოდვებს უნდა ერიდოს მართლმადიდებელი ქრისტიანი ყოველთვის და განსაკუთრებით, მარხვის პერიოდში.
- დავუშვათ, თქვენს სულიერ შვილს უნდა, რომ მკაცრი მარხვა შეინახოს, აძლევთ ამის კურთხევას?
- ადამიანმა თვითონ არ უნდა მოითხოვოს მარხვის გამკაცრება ან სხვა რაიმე სასჯელი. ქრისტიანი არ ითხოვს სასჯელს უფლისაგან, მოძღვარმა თავად უნდა დაუწესოს სულიერ შვილს რაიმე ეპიტემია, თუ ამის აუცილებლობას ხედავს. როდესაც ადამიანი სასჯელს თვითონ მოითხოვს, ამის უკან ხშირად ამპარტავნება და ხიბლი იმალება. მართლმადიდებელ ქრისტიანს მოძღვარი უწესებს მისთვის შესაფერის სასჯელს. იმხელა ჯვარი არ უნდა ვიტვირთოთ, რომლის ტარებასაც ვერ შევძლებთ. თუ მარხვამ ადამიანი გატეხა, მაშინ ეს რაღა მარხვაა?
ხათუნა ჩიგოგიძე
ქართველი ჟურნალისტის და ამერიკელი დიპლომატის ქორწილი ვაშინგტონში - "ძალიან ბედნიერები ვართ, რომ ვიპოვეთ ერთმანეთი"
უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეობის ყოფილი კანდიდატი თამთა თოდაძეზე - "რა ბრიჯიტ ბარდო ესა მყავს, რა აბია ასეთი ნეტავ"
