ბინის შეძენის მსურველი 1 კვ/მ-ში 500 დოლარზე მეტს ვერ იხდის

საქართველოში სამშენებლო ბაზარი გამოცოცხლებას იწყებს. სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის მონაცემებით, 2013 წელს ქვეყნის მასშტაბით სულ 3163 ობიექტის მშენებლობა დასრულდა. აქედან, 124 ადმინისტრაციულ, ხოლო 1752 საცხოვრებელ შენობას წარმოადგენს. შარშან დასრულდა 2 ჯანდაცვის ობიექტი, 156 სამრეწველო და სასაწყობო შენობა, 61 სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულებისა და 483 სავაჭრო ობიექტის მშენებლობა.

საჯარო რეესტრის ცნობით, 2013 წლის განმავლობაში უძრავი ქონების სარეგისტრაციო ტრანზაქციათა რაოდენობამ ქვეყნის მასშტაბით 482 475 ერთეული შეადგინა, რომელთა შორის 18.8% პირველადი ტრანზაქციაა, ხოლო 81.2% - მეორადი. ამავე წელს სარეგისტრაციო ტრანზაქციათა რაოდენობაში კლება დაფიქსირდა 2012 წელთან შედარებით (26%-ით). შემცირდა პირველადი (25.8%-ით), ხოლო გაიზარდა მეორადი სარეგისტრაციო ტრანზაქციების (5.1%-ით) რაოდენობა.

"ცენტრ პოინტი ჯგუფის" დამფუძნებელი მაია რჩეულიშვილი პირველად ბაზარზე ტრანზაქციების შემცირებას იმ ფაქტორით ხსნის, რომ თითქმის ყველა სამშენებლო კომპანიის ობიექტები მევალეთა რეესტრშია რეგისტრირებული.

"ყველა მშენებლობა და ყველა დიდი მენაშენე არის რაღაცით დავალდებულებული და სუფთა ამონაწერს ვერ გასცემენ. საჯარო რეესტრის ამონაწერები ვრცელდება იმ კომპანიებზე, რომელთაც არ ადევთ ყადაღა, გირავნობა, მოვალეთა რეესტრში არ არიან და ა.შ. დღესდღეობით კი ადამიანები ვერ იღებენ ამონაწერის ფურცელს იმიტომ, რომ მაგალითად "აქსისის", "არსის" და ასევე ჩემი კომპანიის ობიექტები არის მევალეთა რეესტრში რეგისტრირებული, ამიტომ ბოლო რეესტრი არ ამოდის სუფთა. ამდენად, ვფიქრობ, ეს დროებითი შეფერხებაა და როგორც კი ბაზარი მოწესრიგდება, ძალიან ბევრი ამონაწერი იქნება რეესტრიდან გაცემული", - აცხადებს რჩეულიშვილი.

მისი შეფასებით, სამშენებლო სექტორი გამოცოცხლების გზაზეა, თუმცა ბინათმშენებლობები კვლავ რჩება სფეროდ, სადაც შედეგი ჯერ კიდევ არ არის. წელიწადში კი 100 000 მოქალაქეს სჭირდება ბინა, ხოლო 20 000 სახლი ამორტიზირებულია.

"საკმაოდ საგანგაშო მდგომარეობაა. დღეის მდგომარეობით, ბანკები იპოთეკურ სესხებს არ გასცემენ. თუ ვინმეს ჰგონია რომ ასე არ არის, ცდება. ბაზარზე ბანკებს მონოპოლიური მდგომარეობა უკავიათ. მაგალითად, "საქართველოს ბანკი" თავად სთავაზობს მოსახლეობას საცხოვრებელ სახლებს. ბანკი ფლობს 5-მილიარდიან პორტფელს.

რაც შეეხება მოსახლეობის მსყიდვით უნარს, იგი ძალიან შეზღუდულია. მომხმარებლის გადახდისუნარიანობა 420-500 დოლარს შეადგენს 1 მ/კვ-ზე. მთავრობამ ხელი თუ არ შეუწყო, თვითდინებით არაფერი გამოვა. შევეცდებით, ბინები 450-500 დოლარამდე გამოვიტანოთ ბაზარზე. ვფიქრობთ, მოსახლეობა ამით დაინტერესდება", - აცხადებს მაია რჩეულიშვილი.

უძრავი ქონების სფეროს ექსპერტების ერთი ნაწილის ინფორმაციით, ბაზარზე ცოტაა ახალაშენებულ კორპუსებში თავისუფალი ბინების რაოდენობა.

"ბოლო წლებში საკმაოდ ნელი ტემპით მიმდინარეობდა სამშენებლო პროცესი ქვეყანაში. მშენებარე საცხოვრებელ სახლებში თითქმის 70-80% მშენებლობის დროს იყო გაყიდული, რის გამოც ბაზარზე მწირია ახალაშენებულ კორპუსებში თავისუფალი ბინების რიცხვი. თუ მშენებლობის ტემპი არ გაიზარდა, ბაზარზე ხარისხიანი ბინების დეფიციტი იქნება. ეს პროცესი გარდაუვალია. სამშენებლო სექტორს გამოცოცხლება დაეტყო, თუმცა მან პრობლემებს თავი სრულად ჯერ კიდევ ვერ დააღწია", - ამბობს მზია თოლორდავა, ექსპერტი.

საპირისპირო მოსაზრებისაა სამშენებლო დარგის სპეციალისტი, უძრავი ქონების სააგენტო "ერდო ჯგუფის" ხელმძღვანელი გურამ ფალავანდიშვილი, რომელიც ბინების გაძვირებას პროგნოზირებს და აცხადებს, რომ ერთი წლის განმავლობაში ზოგადად უძრავ ქონებაზე ფასი 20%-ით გაიზრდება.

ფალავანდიშვილი ინვესტორების გააქტიურებაზეც საუბრობს და დასძენს, რომ ბოლო პერიოდში საქართველოს უძრავი ქონებით დაინტერესდნენ ევროპელი ინვესტორები და რუსეთში მოღვაწე ქართველებიც.

"ქართულ სამშენებლო ბაზარზე ბოლო 2-3 წლის განმავლობაში ადგილობრივი დეველოპერები ძალიან პასიურები იყვნენ და ნაკვეთებს არც კი ეძებდნენ. ახლა ყველა ეძებს. მაგალითად, "აქსისი", "არსი" ძალიან გააქტიურებულები არიან და მათ შორის, ნაკვეთის აღებისათვის კონკურენციაა. პოტენციური ახალი მშენებლები, წინა წლებთან შედარებით, 10-ჯერ მეტად გააქტიურდნენ.

მართალია, ეგვიპტე ჩაიკეტა და ისრაელის მხრიდანაც არ იგრძნობა მოძალება, სამაგიეროდ, ევროპელი და რუსეთში მოღვაწე ბიზნესმენები დაინტერესდნენ. არაბი ინვესტორები კვლავ არიან ბაზარზე. აშკარაა, რომ ტენდენცია შეიცვალა და კრიზისმა თანდათანობით გადაიარა, ეკონომიკური მდგომარეობა მეტ-ნაკლებად უმჯობესდება.

ქვეყანაში პოლიტიკური სტაბილურობა მკვიდრდება, რაც ბუნებრივია, უძრავი ქონების ბაზარზეც ისახება. ვფიქრობ მომდევნო თვეების განმავლობაში ტრანზაქციების რაოდენობა უფრო გაიზრდება. ცხადია, უძრავი ქონების ბაზარზე ომამდელ ბუმს არ ველოდები, მაგრამ აშკარად აქტიური წელი იქნება", - ვარაუდობს გურამ ფალავანდიშვილი.

მარი ჩიტაია

გაზეთი ”რეზონანსი”