რა ხდება უძრავი ქონების ბაზარზე?

უძრავი ქონების ბაზარი ომამდელ ნიშნულს კვლავაც არ დაბრუნებია. სტაბილური მოთხოვნა უფრო მცირე ბინებზეა, ხოლო კომერციული ფართების გაქირავების მსურველი კვლავ მეტია, ვიდრე დაქირავებისა.

ფასწარმოქმნა უძრავი ქონების ბაზარზე მთელ მსოფლიოშია "გამრუდებული"- ამგვარ დასკვნამდე ავტორიტეტული ბრიტანული გამოცემა "ეკონომისტი" მივიდა. აქ მიაჩნიათ, რომ უძრავი ქონება ზედმეტადაა შეფასებულია და ასეა, ფაქტობრივად, მთელ მსოფლიოში. გამონაკლისს ალბათ არც თბილისი წარმოადგენს. ის კი ფაქტია, რომ ომის შემდეგ დაწეული ფასები ჯერჯერობით მნიშვნელოვნად არ შეცვლილა.

ვაჟა ცუცქირიძე (უძრავი ქონების საკონსულტაციო და საბროკერო კომპანია "პრივატსერვისის" დირექტორი): "ამ ეტაპზე მოთხოვნა ძირითადად მეორად ბინებზეა. ფასი არ გაზრდილა, კრიზისის შემდეგ 15-20%-ით რომ დაეცა ფასები მეორად ბინებზე, მას შემდეგ არ შეცვლილა. ხალხი ხედავს, რომ მშენებლობები მეტწილად დაუსრულებელია და ამის გამო მშენებარე ბინების შეძენაზე ფრთხილობენ. ძირითადად მოთხოვნა შენარჩუნებულია ისევ ვაკის, საბურთალოს, ვერის უბნებზე. ყველაზე ძვირიც უძრავი ქონება სწორედ ამ უბნებშია.

ორი წლის წინანდელთან შედარებით მყიდველთა რაოდენობა, ძირითადად მეორად ბინებზე, დაახლოებით 30-40%-ით არის გაზრდილი, კომერციულ ფართებზე კი ნაკლებად. ჩვენ გამოკითხვა მოვაწყვეთ, სამი თვის განმავლობაში 3663 ადამიანს ვკითხეთ, რის შეძენას ფიქრობდნენ უახლოეს მომავალში. 53%-ს ბინის შეძენა სურს, მშენებარე ბინა- 9%-ს, ინდივიდუალური სახლი- 7-8%-ს, კომერციული ფართისა- 6%-ს და მიწის ნაკვეთის- 23%-ს. სხვათა შორის, ბოლო დროს გაიზარდა მოთხოვნა მიწის ნაკვეთებზე. დღეს დაახლოებით იგივე ფასი დაჯდება მიწის ნაკვეთის შეძენა და აშენება, რაც "პენტჰაუსის" ყიდვა კორპუსში. ძალიან გაიზარდა ასევე მოთხოვნა სასოფლო-სამეურნეო მიწებზე.

ინდივიდუალური მშენებლობისთვის უფრო მეტად დიღმის მიმდებარე ტერიტორიაზეა მოთხოვნა, ამერიკის საელჩოს, ბელიაშვილის ქუჩასა და მიმდებარე მიმართულებით. 1 კვ.მ.-ის ფასი მერყეობს $80-150-მდე და $40-100-მდე- საელჩოს მიმართულებით. "ტოიოტას" ცენტრის უკან- $20-30-მდე. კახეთის გზატკეცილზე ჯერ "დაზვერვა" მიმდინარეობს. შერეული მოთხოვნაა, ადგილობრივებიც არიან და უცხოური ინვესტიციაც. სანამ მშენებლობა არ დასრულდება, კაპიტალდაბანდებას არ აკეთებენ.

კომერციულ ფართებზე თავადაც ხედავთ- ყველგან აწერია, რომ ქირავდება. ანუ ბაზარზე მოწოდება მოთხოვნას სჭარბობს. ფასები იმის მიხედვით მერყეობს, სად, რა უბანშია ფართი, მაგრამ ქირაობის მსურველი ძალიან ცოტაა.

ბინებს რაც შეეხება, ბაზარი უფრო გამოცოცხლებულია, 2007 წელთან შედარებით მნიშვნელოვნად შემცირებულია ფასი. ზამთარი რთული პერიოდია და ძნელია ამ დროს პროგნოზის გაკეთება. მაგრამ ჩვენი გამოკითხვიდან გამომდინარე, იმედია, ბაზარი განვითარდება".

ქეთი ბარბაქაძე (უძრავი ქონების სააგენტო "ბინას" აგენტი): "ომამდელ ნიშნულს ჯერ კიდევ ვერ დავუბრუნდით. ბაზარი მაშინ გაცილებით აქტიური იყო. ძირითადად მოთხოვნა მცირე ფართის საცხოვრებელ ბინებზეა, რადგან უფრო ხელმისაწვდომია. სიმართლე გითხრათ, პატარა ბინების ფასები დიდად არ შეცვლილა ომისა და კრიზისის დროსაც კი ძალიან მცირედით დაიწია, მაგრამ აი დიდი ბინების ფასები საკმაოდ დაეცა, მათზე მცირე მოთხოვნაა. ერთოთახიანი ბინები ვაკეში დაახლოებით $50 ათასის ფარგლებშია, გლდანში $20 ათასზე ქვემოთ არ ჩამოდის. პატარა და დიდი ბინის ფასები ერთმანეთს არ შეეფარდება. ძირითადად ასე მერყეობს, თუმცა იმაზეც არის დამოკიდებული, ვის როგორ ეჩქარება.

საერთოდ, დრო ძალიან დიდ როლს თამაშობს გასაყიდი ბინის ფასის განსაზღვრაში. თუ ადამიანს ეჩქარება, გაცილებით იაფად ყიდის, ვიდრე ის, ვისაც მეტი დრო აქვს. მოსახლეობის დიდ ნაწილს საბანკო ვალდებულებები ჰქონდა და ეს ბინების სასწრაფოდ გაყიდვას განაპირობებდა. ასეთ დროს შესაძლებელია უძრავი ქონების ძალიან ხელსაყრელ ფასად შეძენა. ეს პროცესი, ანუ იპოთეკით დატვირთული ბინების გაყიდვა, ბაზარზე დღემდე გრძელდება.

მაგრამ წინა წლებში უფრო აქტიური იყო, ძალიან ბევრმა დაკარგა სახლი ამის გამო. თუმცა ეს უფრო დიდი ფართის ბინებს ეხება, პატარა ბინის გაყიდვას თითქმის ყოველთვის ასწრებდნენ. სიმართლე გითხრათ, ომამდე ისეთი არარეალური ფასები იყო, ევროპის ზოგ ქვეყანაშიც არ ყოფილა, ახლა უფრო რეალურ ნიშნულს მიუახლოვდა.

კომერციულ ფართებზე მოთხოვნა ჯერ კიდევ დაბალია. ომამდე ფასიც დიდი იყო და მოთხოვნა მიწოდებას სჭარბობდა. ფართობი საძებარი იყო. კომერციულ ქირასაც გაუჭირდა. ქალაქში რომ გაიაროთ, თავად მიხვდებით, რომ დამქირავებელი უფრო ცოტაა, ვიდრე გამქირავებელი. ბინებიც პატარები უკეთესად ქირავდება, ვიდრე დიდი. დიდ ბინებზე მოთხოვნა ძირითადად უცხოელებს ჰქონდათ და ჩანს, ახლა იმდენი არ არის. დიდი ბინების ფასმა შედარებით დაიწია, თუმცა ქირის ფასების აწევაა მოსალოდნელი".

ემა ტუხიაშვილი

"ეკოპალიტრა"