თურქეთი სამოქალაქო ომის ზღვარზე - სპეცოპერაციები ერთდროულად რამდენიმე ქალაქში დაიწყო...

სირიისა და ერაყის მიმართ გამოჩენილი ხისტი პოზიციის ფონზე, თურქეთის ხელისუფლება სამხედრო ძალის გამოყენებას არც საკუთარ ტერიტორიაზე ერიდება. ქვეყნის ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში მდებარე პროვინციებსა და ქალაქებში თურქეთის არმია ქურთების წინააღმდეგ სამხედრო ოპერაციას ატარებს.

ბოლო 6 თვის განმავლობაში თურქებსა და ქურთებს შორის ურთიერთობა უკიდურესად დაიძაბა. დაკავებების, მიტინგების და საჯარო გამოსვლების დარბევის, ფიზიკური ანგარიშსწორების საპასუხოდ, "ქურდისტანის მუშათა პარტიის" ორგანიზებით, თურქეთის ტერიტორიაზე რამდენიმე ტერაქტი განხორციელდა. ბოლო მასშტაბური ინციდენტი 2015 წლის 8 სექტემბერს მოხდა, როდესაც თვითნაკეთი ასაფეთქებელი მოწყობილობის ამოქმედების შედეგად პოლიციელების ავტობუსი ააფეთქეს. 10 ადამიანი ადგილზე დაიღუპა. კიდევ 2 მოგვიანებით საავადმყოფოში გარდაიცვალა.

იხილეთ სპეცოპერაციის კადრები

დეკემბრის შუა რიცხვებში მასშტაბური სპეცოპერაციები თურქეთის ჩრდილო ნაწილის ერთდროულად რამდენიმე ქალაქში დაიწყო. 15 დეკემბერს ჯავშანტექნიკის თანხლებით არმია და ჟანდარმერია ქალაქ სილობში შევიდა. ქურთების აქციების გამო, ჯერ კიდევ 1-ელ დეკემბერს ქალაქში კომენდანტის საათი დაწესდა.

16 დეკემბერს სილობში ქუჩის ბრძოლები დაიწყო. ტანკების და ჯავშანტრანსპორტიორების დახმარებით, სამხედრო შენაერთები ქალაქის გაწმენდას შეუდგნენ. თავად "ქურთების მუშათა პარტია" თურქეთში კანონით აკრძალული ორგანიზაციაა და წინააღმდეგობის გაწევის შემთხვევაში, არმიას და პოლიციას მისი წევრების განადგურების უფლება აქვს.

პრემიერ-მინისტრის აჰმედ დავითოღლუს განცხადებით, ანკარა არ დაუშვებს ქვეყანაში მოვლენების განვითარებას ერაყული ან სირიული სცენარით.

კიდევ ერთი ქალაქი, სადაც თურქებმა ამბოხებული ქურთების წინააღმდეგ ტანკები გამოიყენეს – დიარბაკირია. ეს ისტორიული ადგილი იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ნუსხაშია. საბრძოლო მოქმედებების შედეგად უკვე დაზიანდა ქალაქის ისტორიული ციხესიმაგრე.

არეულობა "ქურდისტანის მუშათა პარტიის" მხარდამჭერ მიტინგს მოყვა, რომელშიც 5 ათასამდე ადამიანი მონაწილეობდა. პოლიცია მომიტინგეთა დაშლას შეეცადა, რა დროსაც 21 და 25 წლის მოზარდები დაიღუპნენ.

თურქეთსა და ქურთებს შორის შექმნილი უთანხმოება, რომელიც დროდადრო შეიარაღებულ დაპირისპირებაში გადადის, თითქმის 100 წელიწადს ითვლის. 1920 წელს, პირველი მსოფლიო ომის დასრულების შემდეგ, თურქეთსა და ანტანტას შორის დადებული ხელშეკრულება, დამოუკიდებელი სახელმწიფოს - ქურთისტანის შექმნას ითვალისწინებდა. მაგრამ ის ძალაში არ შესულა. 1920-30-იან წლებში თურქული ხელისუფლების წინააღმდეგ ქურთებმა რამდენიმე აჯანყება მოაწყვეს.

1961 წელს ქურთების მორიგმა აჯანყებამ ერაყში იფეთქა. 1978-ში "ქურდისტანის მუშათა პარტია" ჩამოყალიბდა - სამხედრო-პოლიტიკური ორგანიზაცია, ჯერ დამოუკიდებელი სახელმწიფოს, შემდეგ კი თურქეთის შემადგენლობაში ავტონომიური რესპუბლიკის შექმნას ითხოვდა. თავად თურქები ქურთებს როგორც ერს, არ აღიარებდნენ და მათ ენასაც კრძალავდნენ.

მას შემდეგ მხარეებს უკიდურესად დაძაბული ურთიერთობა აქვთ. ქურთების აქციებს და საჯარო გამოსვლებს, თურქული პოლიცია მკაცრად უსწორდება. რაც თავის მხრივ, თურქეთისკენ მიმართულ ძალადობის ახალ ტალღას იწვევს.

ქურთებთან სამხედრო დაპირისპირების ფონზე, ვაშინგტონმა თურქეთიდან 12 სამხედრო თვითმფრინავი გაიყვანა. ინჯირლიკის ავიაბაზიდან F-15-ები დიდ ბრიტანეთში გადაფრინდნენ. პენტაგონის განმარტებით, ეს ქმედება მოსკოვსა და ანკარას შორის წარმოქმნილ დაძაბულობას არანაირად არ უკავშირდება. თუმცა ფაქტია, რომ ევროპაში თვითმფრინავები, მოსკოვში აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის ჯონ ქერის ვიზიტის შემდეგ დააბრუნეს. ამ გარემოებას წინ აშშ-ის შეიარაღებული ძალების გაერთიანებული შტაბების უფროსთა კომიტეტის თავმჯდომარე ჯოზეფ დანფორდსა და რუსეთის გენშტაბის ხელმძღვანლის ვალერი გერასიმოვის სატელეფონო საუბარი უძღოდა.

მოამზადა ნუკრი მგელაძემ

AMBEBI.GE

იხილეთ ფოტოგალერეა